50. urodziny Zbigniewa Zamachowskiego

Urodził się 17 lipca 1961 r. w Brzezinach koło Łodzi. W 1985 r. ukończył studia na wydziale aktorskim łódzkiej filmówki. Jedną ze swoich pierwszych ról wykreował u Jerzego Gruzy w filmie „Pierścień i Róża” (1986), gdzie wcielił się w postać księcia Bublo. Rok później zagrał w kryminale Jacka Bromskiego „Zabij mnie glino” i w filmie telewizyjnym Mariusza Trelińskiego „Zad wielkiego wieloryba”.

W 1988 r. rozpoczęła się współpraca Zamachowskiego z Krzysztofem Kieślowskim. Aktor, u boku Jerzego Stuhra, wystąpił w „Dekalogu. Dziesięć” – opowieści o dwóch braciach, którzy otrzymują w spadku po ojcu klasery z kolekcją cennych znaczków. Następnie Zamachowski zagrał u Kieślowskiego w filmach „Biały” (1993, jako fryzjer Karol, ożeniony z piękną Francuzką), „Niebieski” (1993) i „Czerwony” (1994).

„Kieślowski dał mi szalenie dużo. Był niezwykle wymagającym człowiekiem, przede wszystkim wymagał od siebie. Nas wszystkich zmuszało to do takiej samej postawy i olbrzymiej dyscypliny. Od niego dowiedziałem się, że w filmach można mówić o rzeczach istotnych, zadawać pytania, których na co dzień nie zadajemy, bo nie umiemy albo nie chcemy”.

Po latach przyznał: „Kieślowski dał mi szalenie dużo. Był niezwykle wymagającym człowiekiem, przede wszystkim wymagał od siebie. Nas wszystkich zmuszało to do takiej samej postawy i olbrzymiej dyscypliny. Od niego dowiedziałem się, że w filmach można mówić o rzeczach istotnych, zadawać pytania, których na co dzień nie zadajemy, bo nie umiemy albo nie chcemy”. („Dziennik Zachodni”, 2006)

W 1990 r. Zamachowski zagrał u Wojciecha Marczewskiego w „Ucieczce z kina +Wolność+”, zdobywając nominację do Europejskiej Nagrody Filmowej w kategorii najlepszy aktor drugoplanowy.

Do najbardziej znanych ról w jego bogatym dorobku filmowym należą także: Andrzej w „Balu na dworcu w Koluszkach” Filipa Bajona (1989), Tomasz w „Zawróconym” Kazimierza Kutza (1994), Dudek w „Pułkowniku Kwiatkowskim” Kutza (1995), Wołodyjowski w „Ogniem i mieczem” Jerzego Hoffmana (1999), ks. Skorodecki w „Prymasie. Trzech latach z tysiąca” Teresy Kotlarczyk (2000), Edzio w „Cześć, Tereska” Roberta Glińskiego (2001), Jasiek w „Zmruż oczy” Andrzeja Jakimowskiego (2003), Matuszek w „Żurku” Ryszarda Brylskiego (2003), a także Behemot w serialu Macieja Wojtyszki „Mistrz i Małgorzata” (1988).

Sceniczna kariera Zamachowskiego obejmuje m.in. występy w stołecznym Teatrze Studio (gdzie zaczął grać zaraz po studiach) i Narodowym (od 1998 r.).

W Studio aktor zagrał m.in. w „Płatonowie” Antoniego Czechowa w reż. Macieja Prusa (1985) i wielu spektaklach w reżyserii Jerzego Grzegorzewskiego (np. „Opera za trzy grosze” Bertolta Brechta, 1986; „Dziady-Improwizacje” wg Adama Mickiewicza, 1987; „Wujaszek Wania” Antona Czechowa, 1993).

Z kolei na scenie Teatru Narodowego Zamachowskiego można było oglądać m.in. w: „Kartotece” w reż. Kazimierza Kutza (1999), „Śmierci komiwojażera” w reż. Kutza (2004), „Czekając na Godota” w reż. Antoniego Libery (2006), „Lekkomyślnej siostrze” w reż. Agnieszki Glińskiej (2009).

Aktor wykreował również wiele znakomitych ról w Teatrze Telewizji. Ponadto jest ulubieńcem najmłodszej widowni - brał udział w tworzeniu polskiego dubbingu do popularnych bajek (jego głos można było usłyszeć m.in. w "Shreku" i "Stuarcie Malutkim").

Od początku swojej kariery związany jest z estradą jako wykonawca piosenek, a także autor muzyki i tekstów. Wielką popularnością cieszył się np. spektakl estradowy z 1993 r. (w Teatrze Buffo), „Big Zbig Show”, w którym Zamachowski aktorsko i wokalnie parodiował peerelowskie festiwale.

Zbigniew Zamachowski jest laureatem licznych nagród, m.in. Nagrody im. Zbyszka Cybulskiego dla młodych aktorów wyróżniających się wyjątkową indywidualnością (1990), Nagrody im. Aleksandra Zelwerowicza przyznawanej przez miesięcznik "Teatr" (za rolę Wojnickiego w "Wujaszku Wani" w Teatrze Studio i rolę tytułową w "Płatonowie" w Teatrze TV), Złotej Kaczki w kategorii najlepszy polski aktor (za rok 1994) i Wiktora dla najlepszego aktora (za rok 1996).(PAP)

jp/ hes/