Premier Mateusz Morawiecki (3L), przewodniczący "Solidarności" Piotr Duda (L) i szef ślasko-dąbrowskiej Solidarności Dominik Kolorz (2L) podczas mszy świętej w kościele p.w. Najświętszej Maryi Panny Matki Kościoła w Jastrzębiu Zdroju. Fot. PAP/D. Gajda
O wiarygodne przekazywanie dziedzictwa Solidarności zaapelował we wtorek w Jastrzębiu-Zdroju metropolita katowicki abp Wiktor Skworc. To dziedzictwo jest darem i zadaniem – podkreślił.
Msza w jastrzębskim kościele pw. Najświętszej Maryi Panny Matki Kościoła pod przewodnictwem arcybiskupa rozpoczęła obchody 39. rocznicy podpisania Porozumienia Jastrzębskiego, które było dopełnieniem porozumień zawartych w sierpniu 1980 r. między ówczesną władzą a strajkującymi robotnikami, a także rocznicy powstania Solidarności. W uroczystościach biorą udział m.in. premier Mateusz Morawiecki i inni przedstawiciele władz oraz szef Solidarności Piotr Duda.
W homilii arcybiskup nawiązał do obchodzonej w tym roku setnej rocznicy pierwszego powstania śląskiego. Przypomniał, że ostatecznym impulsem do wybuchu powstania była masakra w kopani Mysłowice, gdzie 15 sierpnia 1919 r. Niemcy otworzyli ogień do protestujących. Zginęło wtedy siedmiu górników, dwie kobiety i trzynastoletni chłopiec, który przyszedł po wypłatę w imieniu chorego ojca.
Jak mówił hierarcha, zarówno w 1919, jak i w 1980 r. na Górnym Śląsku podobne było napięcie społeczne oraz wola walki o wolność i sprawiedliwość społeczną. Fundamentem społecznego zrywu w sierpniu 1980 r. było „poczucie godności człowieka i obywatela oraz ciążących na nim obowiązków wobec całości narodu i państwa" - przekonywał abp Skworc.
Przypomniał, że strajk w kopalni Manifest Lipcowy (obecnie Zofiówka) rozpoczął się 27 sierpnia i miał najpierw charakter solidarnościowy z protestującymi załogami Gdańska i Szczecina. Do 21 postulatów gdańskich górnicy dołożyli własne. Porozumienie podpisano 3 września, po kilkunastu godzinach negocjacji.
„Dziś - po 39 latach - wspominamy tamte wydarzenia i dziękujemy za was, ludzie Solidarności. Mieliście poczucie godności człowieka i obywatela oraz ciążących na nim obowiązków wobec całości narodu, społeczeństwa i państwa" - powiedział metropolita.
Jak dodał, owo poczucie zostało wzmocnione obecnością w kraju papieża Jana Pawła II. Przypomniał m.in. wizytę papieża m.in. na Jasnej Górze - w której uczestniczyło wielu Górnoślązaków i mieszkańców Zagłębia Dąbrowskiego - i słowa Jana Pawła II o pracy i jej wymiarze etycznym.
„Tu w kościele - pw. Matki Kościoła - budowanym pracą i ofiarą jastrzębskich górników, głoszona Ewangelia uwalniała ludzi pracy, spętanych przemocą komunistycznego systemu. To tu mieszkańcy tego miasta, tworzący wspólnotę na fundamencie wiary, stanęli z kolan z poczuciem godności i stanowczo upomnieli się o prawa człowieka i o prawa pracownicze" - powiedział abp Skworc.
„Dziś dziękujemy za tych wszystkich, którzy mieli odwagę upomnieć się o to, co człowiekowi właściwe i przynależne, aby ostatecznie zasiąść do stołu rozmów i podpisać porozumienia. Po dziś z nich czerpiemy i na nich budujemy, w nowych realiach III Rzeczypospolitej" - dodał.
W homilii arcybiskup nawiązał też do 80. rocznicy wybuchu II wojny światowej, wspominając jej ofiary i apelując o modlitwę w intencji pokoju oraz działanie na rzecz pokoju. Przytoczył słowa papieża Jana XXIII, który napisał, że „pokój nie tylko jest stanem relacji między państwami, lecz umiejętnością współżycia na wszystkich poziomach egzystencji, aż po najbardziej intymne sfery każdej osoby".
„Należymy do wspólnoty Kościoła, do wspólnoty narodu. Wszystkim nam bliski jest ideał społecznego solidaryzmu, zbudowanego na fundamentach porozumień. To mocne fundamenty pod pokój społeczny i ład moralny. Obrona i przekaz wartości, o które walczyli nasi poprzednicy, także 39 lat temu tutaj, w Jastrzębiu, zależy od każdego z nas. To dziedzictwo jest darem i zadaniem" - odkreślił arcybiskup.
„Trzeba nam odważnie wołać z tego miejsca, z tej jastrzębskiej ziemi - razem ze św. Pawłem i z bł. ks. Jerzym Popiełuszką - nie daj się zwyciężyć złu, nie ustępuj mu miejsca, bo się zakorzeni i zniewoli; i wrośnie w instytucje i doktryny. Dlatego zło dobrem zwyciężaj. Tylko tak można wiarygodnie przekazywać dziedzictwo Solidarności" - podsumował hierarcha.
Po mszy św. uczestnicy uroczystości złożyli kwiaty przed pomnikiem przy kościele, który upamiętnia wydarzenia z lat 80., a także ofiary katastrofy smoleńskiej. Ok. godz. 13. Rozpoczną się uroczystości przy pomniku Porozumienia Jastrzębskiego przed kopalnią Zofiówka.
Porozumienie Jastrzębskie było dopełnieniem porozumień zawartych w sierpniu 1980 r. między ówczesną władzą a strajkującymi robotnikami. Strajkujący w Jastrzębiu górnicy - oprócz potwierdzenia wcześniejszych ustaleń z Gdańska i Szczecina - wywalczyli m.in. zniesienie czterobrygadowego systemu pracy w kopalniach, który oznaczał konieczność pracy siedem dni w tygodniu, a także wolne soboty dla całej Polski oraz podnoszenie zarobków w ślad za wzrostem kosztów utrzymania.(PAP)
autor: Krzysztof Konopka
kon/ agz/
