Akt lokacyjny Lublina zaprezentowany na 700-lecie miasta

Dokument lokacyjny wystawiony został w muzeum na Zamku Lubelskim, w sali, gdzie wyeksponowany jest też obraz Jana Matejki „Unia Lubelska”. Liczni mieszkańcy, którzy przychodzili obejrzeć zabytkowy dokument, mogli otrzymać jego reprodukcję opatrzoną komentarzami.

„Tekst aktu lokacyjnego został zredagowany zgodnie z ówczesnymi zwyczajami kancelaryjnymi i sztuką układania dokumentów zwaną +ars dictaminis+ (…). Dokument lokacyjny Lublina ma rozbudowany formularz, który stosowano dla przywilejów wieczystych o doniosłym znaczeniu” – napisał w komentarzu Piotr Dymmel, dyrektor Archiwum Państwowego w Lublinie, gdzie na co dzień przechowywany jest dokument.

Akt lokacyjny został sporządzony na pergaminie; ma szerokość 45 cm, a wysokość ok. 30 cm (jest nierówny). Jest spisany w języku łacińskim, bardzo starannym pismem – XIV-wieczną minuskułą gotycką - zawiera częste skrócenia wyrazów, co było charakterystyczne dla czasów średniowiecza.

Książę Łokietek w akcie lokacyjnym, wydanym pod Krakowem, nadał Lublinowi prawa miejskie magdeburskie. Najważniejszą osobą w mieście stał się wójt dziedziczny, na którym spoczywał obowiązek organizowania miasta. Wójtem tym został Maciej z Opatowca, który był wówczas zarządcą dóbr książęcych. Wójt miał możliwość prowadzenia karczmy, punktów handlowych oraz prawo budowy młynów i innych obiektów przemysłowych.

Na mocy aktu lokacyjnego mieszkańcy Lublina zostali wyłączeni spod innej jurysdykcji niż miejska – spod władzy kasztelana lubelskiego i wojewody sandomierskiego. Łokietek zwolnił też mieszkańców grodu nad Bystrzycą od podatków na 20 lat. Nadal miastu 100 łanów ziemi, czyli ok. 2,4 tys. hektarów.

Lokacja wprowadziła też nowe założenia urbanistyczne i architektoniczne. Wytyczono wówczas plan zabudowy Lublina, z rynkiem i odchodzącymi od niego ulicami.

Prezentacja aktu lokacyjnego była jednym z punktów obchodów 700-lecia Lublina. W programie znalazły się także m.in. uroczysta sesja rady miasta oraz wystawa jubileuszowa „Portret miasta. Lublin w malarstwie, rysunku i grafice 1618–1939” w Muzeum Lubelskim na Zamku, a także XXIV Ogólnopolski Przegląd Hejnałów Miejskich. W Lublinie trwa też Jarmark Jagielloński, podczas którego swoje wyroby prezentuje 250 rękodzielników ze Słowacji, Ukrainy, Białorusi, Węgier, Litwy i Polski.

Wieczorem na Placu Zamkowym zaprezentowane zostanie powstałe specjalnie na jubileusz widowisko muzyczne – kantata jazzrockowa Tomasza Momota „Zakochani w Lublinie”, w której wystąpią m.in. Beata Kozidrak, Krzysztof Cugowski, Piotr Cugowski, Urszula. Na Placu Litewskim w centrum miasta, na tamtejszej fontannie, przedstawiony będzie specjalny pokaz multimedialny „Sen o mieście” poświęcony historii Lublina. (PAP)

ren/ itm/