Bazylika Mariacka w Gdańsku. Fot. PAP/CAF/S. Kraszewski
Bazylika Mariacka to jeden z nieodłącznych symboli Gdańska. Co trzeci odwiedzający miasto turysta deklaruje, że z pewnością ją zwiedzi. W lipcu spotkają się w niej pielgrzymi, którzy przyjadą na Światowe Dni Młodzieży.
„Bazylika Mariacka to przede wszystkim największy ceglany kościół na świecie. To także świątynia nierozerwalnie związana z historią miasta. Była ona kościołem mieszczan, w tym rzemieślników, którzy spotykali się tu na modlitwie, prosili o pomyślność, dziękowali za dobry rok i za osiągnięcia” – powiedział PAP b. proboszcz Bazyliki, a dziś biskup pomocniczy archidiecezji gdańskiej ks. Zbigniew Zieliński.
Kamień węgielny pod budowę Bazyliki Mariackiej położono w 1343 r. Wznoszono ją etapami przez 159 lat - do 1502 roku. Jej wnętrze liczące ponad 6,7 tys. m kw. powierzchni, może pomieścić ok. 20 tys. ludzi.
Do wnętrza świątyni prowadzi siedem bram, każda z innej uliczki. Zdobi ją tyle samo wież iglicznych. Wieża dzwonna licząca sobie 82 m wysokości (do kalenicy), zakończona jest dwoma dachami, między którymi znajduje się pomost widokowy. Warto wspiąć się na 408 prowadzących na taras schodów, by z tej szczególnej perspektywy obejrzeć historyczne centrum Gdańska. Po drodze na wieżę z odległości około trzech metrów można też przyjrzeć się (a w okolicy południa także posłuchać) słynnym dzwonom bazyliki: Gratia Dei o wadze prawie ośmiu ton i średnicy kołnierza 218 cm oraz Ave Maria ważącemu ponad 2,5 tony.
Także wnętrza bazyliki – mimo potężnych zniszczeń, jakim kościół uległ w 1945 r. - kryją liczne skarby. Jednym z najcenniejszych jest wysoki na 14 metrów zegar astronomiczny Hansa Duringera, pokazujący m.in. rok, godzinę i minuty, znaki zodiaku, kalendarz świąt kościelnych i fazy księżyca. „To największy zbudowany w średniowieczu zegar astronomiczny” – powiedział PAP ks. Zbigniew Zieliński.
Także wnętrza bazyliki – mimo potężnych zniszczeń, jakim kościół uległ w 1945 r. - kryją liczne skarby. Jednym z najcenniejszych jest wysoki na 14 metrów zegar astronomiczny Hansa Duringera, pokazujący m.in. rok, godzinę i minuty, znaki zodiaku, kalendarz świąt kościelnych i fazy księżyca. „To największy zbudowany w średniowieczu zegar astronomiczny” – powiedział PAP ks. Zieliński.
W kościele znajduje się także kopia powstałego w drugiej połowie XV wieku tryptyku "Sąd Ostateczny" Hansa Memlinga. Obraz, którego oryginał znajduje się w Muzeum Narodowym w Gdańsku, prezentowany jest na filarze transeptu, w pobliżu zegara astronomicznego i ołtarza głównego świątyni. Z kolei w kaplicy św. Jerzego oglądać można wykonaną z kamienia wapiennego rzeźbę „Pieta gdańska” powstałą ok. 1410 r. „Rzeźby gotyckie o niezwykłej wartości artystycznej i materialnej to kolejna rzecz, z której słynie bazylika” – powiedział PAP ks. Zieliński.
Wielką wartość historyczną i zabytkową ma też posadzka bazyliki, którą tworzą płyty nagrobne. Pod nimi na głębokości 3-4 m, nieraz w kilku warstwach, spoczywają zmarli – głównie patrycjusze gdańscy, w tym dawni burmistrzowie, kupcy, ludzie zasłużeni dla nauki. Zespół płyt nagrobnych, których pierwotnie było ponad 500, jest jednym z najcenniejszych zespołów płyt mieszczańskich w świecie.
Zdaniem ks. Zielińskiego Bazylikę Mariacką może odwiedzać nawet około dwóch milionów osób rocznie. „Z badań wynika, że 75 procent turystów przyjeżdżających do Gdańska deklaruje, iż odwiedzi bazylikę, na drugim miejscu jest Katedra Oliwska, którą chce zobaczyć połowa gości, a na trzecim - Westerplatte” – powiedział PAP ks. Zieliński.
Uczestnicy ŚDM będą mogli oglądać Bazylikę w pełnej okazałości: niebawem elewacje świątyni przysłonią rusztowania. Gospodarze Bazyliki pozyskali bowiem ze środków UE dotację w wysokości 12 mln zł, które (wraz z wynoszącym 8 mln zł wkładem własnym) mają pozwolić na remont dachów oraz części elewacji i okien świątyni. Ze środków tych dokończona ma zostać także renowacja zegara astronomicznego.
Gospodarze świątyni czynią też starania o pozyskanie (z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020) środków na renowację płyt nagrobnych składających się na posadzkę kościoła oraz wymianę licznych instalacji, w tym elektrycznej i oświetleniowej. W planach są też zabiegi o fundusze na remont Domu Ferberów, w którym mieści się plebania oraz całe zaplecze bazyliki.
Odwiedzając Bazylikę Mariacką nie sposób nie zajrzeć do licznych zabytków usytuowanych w jej najbliższym sąsiedztwie. Wiele z nich zlokalizowanych jest przy Trakcie Królewskim, który tworzą najbardziej znane gdańskie ulice - Długa i Długi Targ. Warto odwiedzić tu Ratusz Głównego Miasta oraz Dom Uphagena - jedyną w Polsce i jedną z niewielu w Europie udostępnionych do zwiedzania kamienic mieszczańskich z XVIII wieku.
Obiektem, którego z pewnością nie przeoczy nikt spacerujący Traktem Królewskim jest Fontanna Neptuna, która od blisko 400 lat zdobi Długi Targ. Będąc w jej pobliżu warto zajrzeć do Dworu Artusa, w którym gościli m.in. liczni polscy królowie. W tym wnętrzu podziwiać można m.in. liczący 11 metrów wysokości piec - największy tego typu renesansowy obiekt na świcie.
Aby dostać się z Krakowa do Gdańska samochodem, trzeba przejechać niemal 600 kilometrów, co średnio zajmuje około sześciu godzin. Najlepiej jest wybrać trasę E462, którą z Krakowa można dostać się do Mysłowic, a tam skręcić w E75 (jej częścią jest autostrada A1), która prowadzi prosto do Gdańska. Podróż pociągiem zajmuje z kolei minimum pięć i pół godziny.(PAP)
aks/ mow/ mhr/
