Prezydent Andrzej Duda (L), bp Piotr Libera (P) i ks. Stefan Cegłowski podczas uroczystości w Pałacu Prezydenckim w Warszawie, na której prezydent wręczył rozporządzenia uznające nowe obiekty zabytkowe za Pomniki Historii. Fot. PAP/M. Obara
Uznanie Wzgórza Tumskiego w Płocku (Mazowieckie) za Pomnik Historii, z jego zabytkami, w tym XII-wieczną, piastowską katedrą, gdzie spoczywają władcy Polski, to jeden z milowych kroków w historii i rozwoju tego miejsca – uważa biskup płocki Piotr Libera.
Jak zaznaczył, nadanie płockiemu Wzgórzu Tumskiemu rangi Pomnika Historii ma także ogromne znaczenie dla wszystkich wierzących.
Prezydent Andrzej Duda ogłosił w piątek 10 nowych Pomników Historii, wśród których, oprócz Wzgórza Tumskiego w Płocku, znalazły się m.in.: Święta Lipka - sanktuarium pielgrzymkowe, Krasiczyn - zespół zamkowo-parkowy, Lidzbark Warmiński - zamek biskupów warmińskich, Rogalin - zespół pałacowy z ogrodem i parkiem, a także Kwidzyn - zespół katedralno-zamkowy.
Katedra Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Płocku jest jedną z pięciu najstarszych w kraju i jedną z trzech, gdzie spoczywają dawni władcy Polski. W bazylice, oprócz Władysława I Hermana i Bolesława III Krzywoustego, pochowanych jest też 14 piastowskich książąt mazowieckich, w tym Bolesław IV Kędzierzawy i Konrad I Mazowiecki. Spoczywają tam również szczątki księżniczki Gaudemundy-Zofii, córki Wielkiego Księcia Litwy Trojdena, żony Bolesława II Mazowieckiego. Jest to największa nekropolia Piastów.
Prezydent ustanowił 10 nowych Pomników Historii
„Malowniczo rozpostarte nad Wisłą Wzgórze Tumskie zostaje uznane za jeden z najcenniejszych i najbardziej ważnych zabytków w kraju. Podnosi to jego rangę i prestiż, daje asumpt do jeszcze bardziej aktywnej promocji w kraju i na świecie prastarego, królewskiego miasta Płocka” – podkreślił bp Libera. Według niego, status Pomnika Historii wzmacnia m.in. turystyczną rolę płockiego Wzgórza Tumskiego, które ze swymi zabytkami „posiada wyróżniające się w skali Polski wartości naukowe, historyczne i artystyczne”.
„Przede wszystkim jednak fakt uznania tego miejsca za Pomnik Historii ma ogromne znaczenie dla wszystkich wierzących. Oto miejsce, w którym wiele ludzi przyjęło chrzest święty w imię Jezusa Chrystusa, w którym kształtowało i wciąż kształtuje swoje chrześcijaństwo, zostaje uznane za symbol naszej polskiej historii” – oświadczył biskup płocki. I dodał: „To tym bardziej przypomina nam o naszych chrześcijańskich korzeniach, naszej tożsamości i motywuje do wierności Bogu i Ojczyźnie”.
Bp Libera zaznaczył, że wpisanie Wzgórza Tumskiego na listę Pomników Historii to „ogromna zasługa” proboszcza płockiej parafii katedralnej ks. kanonika Stefana Cegłowskiego, historyka sztuki, który odpowiadał za przygotowanie potrzebnej dokumentacji. „Jestem mu wdzięczny za podjęty trud, z którego owoców wszyscy będziemy korzystać. Gospodarz katedry określił fakt wpisania Wzgórza Tumskiego na listę Pomników Historii, jako wejście do +ekstraklasy zabytków+. Myślę, że jest to bardzo trafne określenie, najlepiej podsumowujące ten ważny akt” – dodał biskup płocki.
Wzgórze Tumskie w Płocku to położona nad Wisłą wysoka na ok. 50 metrów skarpa, najstarsza część miasta. W sąsiedztwie tamtejszej katedry, wybudowanej przez biskupa Aleksandra z Malonne w latach 1130-44, znajdują się także: dawne opactwo benedyktyńskie - obecnie siedziba Muzeum Diecezjalnego, a także część średniowiecznego zamku z bramną Wieżą Szlachecką i wieżą zegarową oraz dawna kanonia - współcześnie siedziba założonego w 1820 r. Towarzystwa Naukowego Płockiego, najstarszego w Polsce.
Prezydent Płocka Andrzej Nowakowski, zapowiedział, że Urząd Miasta a także Płocka Lokalna Organizacja Turystyczna będą promowały Wzgórze Tumskie jako Pomnik Historii. „Ranga Pomnika Historii podkreśla unikalność i wartość w skali kraju naszego Wzgórza Tumskiego z katedrą i pozostałymi zabytkami” – dodał. Podkreślił, że na Mazowszu podobnych obiektów ze statusem Pomnika Historii jest jedynie kilka.
Starania o nadanie płockiemu Wzgórzu Tumskiemu rangi Pomnika Historii trwały od 2017 r.
Pomnik Historii to jedna z form ochrony zabytków o wyjątkowym znaczeniu dla historii i kultury Polski. Formuła ta funkcjonuje od 1994 r. Ostateczną decyzję o wpisaniu zabytkowego obiektu na listę Pomników Historii podejmuje prezydent. Dotychczas lista ta liczy 91 zabytków, w tym m.in. Kraków - jako historyczny zespół miasta, Biskupin - jako rezerwat archeologiczny, Częstochowa - z zespołem klasztoru ojców paulinów na Jasnej Górze, a także Grunwald – jako pole bitwy, Wieliczka – kopalnia soli. (PAP)
mb/ agz/
