Jedna z gdańskich miejskich spółek zrekonstruuje zegar słoneczny dedykowany Janowi Heweliuszowi, stojący na placu imienia astronoma. Zegar wykonano w 2003 r., ale kilka lat później został zniszczony: ukradziono z niego wszystkie metalowe elementy.
Zegar słoneczny zaprojektowała Hanna Klementowska przy współpracy z dr. inż. Grzegorzem Szychlińskim z Muzeum Historycznego Miasta Gdańska. Składał się on z zainstalowanej poziomo okrągłej, kamiennej tarczy, na której wyryto podziałkę czasową i napis "Wielkiemu astronomowi Janowi Heweliuszowi gdańszczanie" a także wykonanych z metalu: gnomonu (pionowej wskazówki, której cień wskazywał czas) i herbów Gdańska oraz rodziny Heweliusza.
W 2003 r. zegar stanął w historycznym centrum Gdańska - na placu Jana Heweliusza przed Ratuszem Starego Miasta, z którym astronom był związany (pełnił m.in. funkcję rajcy) i nieopodal którego mieszkał. Cztery lata po instalacji, ktoś pozbawił urządzenie wszystkich metalowych elementów i zegar przestał pełnić swoją funkcję.
Jak poinformowała Anna Nawała rzeczniczka prasowa miejskiej spółki Gdańska Infrastruktura Wodociągowo-Kanalizacyjna, spółka postanowiła odrestaurować urządzenie. „Zleciliśmy firmie Solearte ze Smolnicy, specjalizującej się w pracach przy tego typu zegarach, wykonanie projektu rekonstrukcji” – poinformowała Nawała dodając, że rekonstrukcja przewiduje umocowanie metalowych elementów w taki sposób, by były one "jak najbardziej odporne na kradzież".
Nawała wyjaśniła, że zrekonstruowany zegar wróci na plac Heweliusza już latem tego roku, a w niedalekiej przyszłości GIWK planuje wykonanie i ustawienie obok zegara tablicy informującej, jak z niego korzystać. „To nie jest takie proste” – dodała.
Rzeczniczka przypomniała, że spółka GIWK uruchomiła w sierpniu minionego roku na placu Heweliusza, fontannę wyposażoną w elektroniczne urządzenie i duży ekran, dzięki którym turyści i mieszkańcy mogą poznać m.in. historię astronoma. „Chcemy rozbudować tę informację o kolejne szczegóły dotyczące słynnego gdańszczanina” – dodała.
Odbudowa zegara słonecznego była jednym z projektów zgłoszonych do budżetu obywatelskiego miasta Gdańska na rok 2014. Projekt zdobył wówczas ponad tysiąc głosów (aby zakwalifikować się do realizacji zabrakło mu wsparcia kolejnych 230 osób).
Zegar nie jest jedynym sposobem na upamiętnienie słynnego astronoma na placu jego imienia. Na zieleńcu stoi także pomnik Heweliusza, a na ścianie kamienicy, w kierunku której zwraca się postać astronoma, przed kilkoma laty namalowano mapę gwiaździstego nieba.
Jan Heweliusz - astronom, piwowar, grafik, drukarz i wydawca, urodził się 28 stycznia 1611 r. w Gdańsku, a zmarł także w tym mieście w dniu swoich 76. urodzin - 28 stycznia 1687 r. Heweliusz w młodości studiował prawo, matematykę, astronomię i rysunek na uczelniach w Holandii, Anglii i Francji. Po powrocie do Gdańska w 1634 roku przez wiele lat prowadził intensywne obserwacje astronomiczne, korzystając przy tym z wielu samodzielnie zbudowanych, unikalnych przyrządów.
W 1664 r. Heweliusz został członkiem Królewskiej Akademii Nauk w Londynie. Naukowiec stworzył ponad 20 dzieł, w tym atlas 54 gwiazdozbiorów, z których 12 opisano po raz pierwszy. Był również twórcą prototypu zegara wahadłowego i peryskopu. (PAP)
aks/ pz/
