Gmach Muzeum Śląskiego w Katowicach. Fot. PAP/S. Jakubowski
Zabytkowy gmach, w którym od 30 lat mieściła się siedziba Muzeum Śląskiego pozostanie miejscem wystawienniczym. Do otwarcia nowej siedziby muzeum, która powstała na terenie byłej kopalni Katowice pozostało niespełna 30 dni.
Zabytkowy budynek dawnego hotelu z przełomu XIX i XX wieku, położony w centrum Katowic przy al. W. Korfantego, muzeum zajęło w grudniu 1984 roku. Adaptacja czteropiętrowego gmachu trwała do 1992 roku, kiedy udostępniono ostatnie sale ekspozycyjne. Dyrektor Muzeum Śląskiego Alicja Knast poinformowała, że po otwarciu - 26 czerwca - nowej siedziby muzeum, ten historyczny obiekt pozostanie nadal miejscem wystawienniczym.
Na parterze budynku w galerii fotografii prezentowane będą wystawy poświęcone dokonaniom nie tylko śląskiej fotografii. "Fotografia jest na Śląsku niezwykle silnym nurtem twórczym. Nie zabraknie wystaw retrospektywnych” - powiedziała. W obiekcie będą ponadto prezentowane wystawy czasowe, dla których nowa siedziba Muzeum Śląskiego może się okazać zbyt monumentalna.
"Nowa siedziba muzeum, owszem, posiada dużo przestrzeni - zwłaszcza na poziomie najniższym, a są wystawy, eksponaty, które wymagają mniejszych sal. Dzięki temu, że posiadamy dwie siedziby, będziemy mogli lepiej dobrać przestrzeń do tematu" - dodała Knast.
Do początku 2016 roku, na al. Korfantego pozostaną działy etnografii, archeologii i historii. "Obiekty z tych działów zaczynamy przenosić po wakacjach" - dodała.
Początki Muzeum Śląskiego sięgają 1924 roku, kiedy powołano Towarzystwo Muzeum Ziemi Śląskiej. Jego zadaniem było gromadzenie pamiątek kultury materialnej i duchowej wytworzonych na Śląsku. Formalnie zostało powołane przez Sejm Śląski 23 stycznia 1929 roku; pierwsze wystawy udostępniono kilka miesięcy później. Początkowo ekspozycje były prezentowane w gmachu Urzędu Wojewódzkiego i Sejmu Śląskiego.
Pierwszym dyrektorem został Tadeusz Dobrowolski. To on rozpoczął gromadzenie pierwszych eksponatów m.in. stroi ludowych, wyrobów rzemiosła artystycznego, obrazów oraz kolekcji sztuki sakralnej. Budowę gmachu muzeum rozpoczęto w 1936 roku. Autorem nowoczesnej koncepcji architektonicznej był Karol Schayer. Prace budowlane zakończono w 1939 roku, jednak budynek nie doczekał się oficjalnego otwarcia. Wraz z wybuchem II wojny światowej hitlerowcy rozpoczęli jego rozbiórkę; zniszczeniu lub rozproszeniu uległa także znaczna część zbiorów.
Po wojnie ocalałe obiekty przewieziono do Landesmuseum w Bytomiu (obecnie Muzeum Górnośląskie). Swojej restytucji Muzeum Śląskie doczekało się w grudniu 1984 roku. Początkowo, w gmachu przy al. W. Korfantego, pracowano w jednym pokoju, powróciła też część przedwojennych zbiorów placówki, w tym kolekcja obrazów malarstwa polskiego.
Budowa nowej siedziby muzeum (w pobliżu katowickiego Spodka) trwała od lipca 2011 r. Obiekt zaprojektowała austriacka pracownia Riegler Riewe. Architekci ukryli jego główną część pod ziemią, na powierzchni eksponując efektowne pokopalniane zabudowania, m.in. dawny magazyn odzieżowy, dawną maszynownię (przyszła restauracja), czy wieżę wyciągową szybu Warszawa (działający już taras widokowy). Na powierzchni znajdują się też pokryte szkłem prostopadłościany, mieszczące pomieszczenia administracyjne lub doświetlające podziemia.
Wystawy stałe zajmą ok. 6 tys. z 25 tys. mkw powierzchni użytkowej. W czerwcu otwartych zostanie 5 z 6 zapowiadanych. Będą to: Galeria sztuki polskiej 1800-1945, Galeria sztuki polskiej po 1945 roku, Galeria plastyki nieprofesjonalnej, narracyjna wystawa "Światło historii" - Górny Śląsk na przestrzeni dziejów oraz "Laboratorium przestrzeni teatralnych - przeszłość w teraźniejszości" - wystawa ze zbiorów Oddziału Muzeum Śląskiego Centrum Scenografii Polskiej.
Galerii Śląskiej Sztuki Sakralnej otwarta zostanie jesienią. Wartość budowy muzeum przekroczyła prawie 274 mln zł, z czego 85 proc. pokryły środki unijne. Pozostała część pieniędzy to środki własne Urzędu Marszałkowskiego Woj. Śląskiego i 2,3 mln zł dotacji Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Promesa. Ponadto realizowany jest projekt "Rewitalizacja zabytkowych budynków Łaźni Głównej i Stolarni wraz z przyległym terenem dawnej kopalni Katowice i budową niezbędnej infrastruktury na potrzeby Muzeum Śląskiego w Katowicach". (PAP)
ktp/ agz/
