Warszawa, 1948-07. Przy odgruzowywaniu i poszerzaniu ul. Marszałkowskiej pracowali junacy brygad Powszechnej Organizacji Służba Polsce i grupy młodzieży komunistycznej z Danii, Norwegii, Węgier i Finlandii. Nz. odgruzowywanie ulic Marszałkowskiej i Zielnej na odcinku od ul. Królewskiej do ul. Świętokrzyskiej; junaczka z Danii. Fot. PAP/CAF
Nie znamy tożsamości kobiety na zdjęciu, wiemy, że wykonano je w lipcu 1948 r. w okolicy ul. Marszałkowskiej między Królewską a Świętokrzyską. Był to szczyt prac przy odgruzowaniu tej części stolicy – mówi specjalistka z archiwum PAP-FOTO Magdalena Antoszewska o fotografii ofiarowanej przez PAP na licytację WOŚP.
"W relacjach Polskiej Agencji Prasowej staramy się oddać tę niesamowitą energię, jaka zawsze towarzyszy Finałowi Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy. Jednocześnie z dumą włączamy się w to wydarzenie, uruchamiając na rzecz Orkiestry aukcję znakomitych zdjęć wykonanych przez fotoreporterów PAP. Wybraliśmy dwie nasycone emocjami fotografie naszych sportowych mistrzyń i mistrzów oraz unikatowe archiwalne zdjęcie z okresu odbudowy Warszawy" – powiedział pełniący obowiązki redaktora naczelnego PAP Marek Błoński.
"Archiwalne zdjęcie, które wystawimy jest częścią większej serii zdjęć wykonanych latem 1948 r. i przedstawia duńską ochotniczką pomagającą przy odgruzowywaniu Warszawy. W tych pracach brała udział nie tylko polska młodzież, ale również wolontariusze z kilku krajów m.in. Danii, Norwegii i Węgier, Na furażerce kobiety widoczna jest duńska flaga" - wyjaśniła Magdalena Antoszewska.
"Archiwalne zdjęcie, które wystawimy jest częścią większej serii zdjęć wykonanych latem 1948 r. i przedstawia duńską ochotniczką pomagającą przy odgruzowywaniu Warszawy. W tych pracach brała udział nie tylko polska młodzież, ale również wolontariusze z kilku krajów m.in. Danii, Norwegii i Węgier, Na furażerce kobiety widoczna jest duńska flaga" - wyjaśniła Magdalena Antoszewska.
Podcast MHP: Odbudowa Warszawy
"Nie znamy tożsamości kobiety na zdjęciu, jednak wiemy, że wykonano je w lipcu 1948 r. w okolicy ul. Marszałkowskiej pomiędzy Królewską a Świętokrzyską. Był to szczyt prac przy odgruzowaniu tej części stolicy. Niestety nie znamy też autora wspomnianego cyklu zdjęć" - dodała.
Na innych zdjęciach tego cyklu młodzi goście m.in. z Danii są widoczni w Obozie II Brygady Powszechnej Organizacji Służba Polsce w stołecznym parku Traugutta. Na jednej z fotografii noszącej datę 17 sierpnia 1948 r. fotograf uwiecznił na Dworcu Głównym pożegnanie międzynarodowych brygad biorących udział w akcji odgruzowania polskiej stolicy.
"Po wojnie polskie władze bardzo często zapraszały zagraniczne grupy młodzieży, dyplomatów czy wybitnych twórców z Zachodu, by za ich pośrednictwem pokazać światu ogromną skalę zniszczeń Warszawy. Po powrocie do swoich krajów faktycznie relacjonowali tam, co zobaczyli w Polsce" - powiedział PAP varsavianista Janusz Owsiany, który przypomniał, że w 1948 r. do Warszawy zaproszono malarza Pabla Picassa i uczestników Pierwszego Światowego Kongresu Intelektualistów. "Jednocześnie był to 1948 r. to był ostatni moment, kiedy w Polsce rozważano jeszcze skorzystanie z Planu Marshalla".
Dania jako jeden z pierwszych krajów zachodnich już 7 lipca 1945 r. uznała Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej i nawiązała oficjalne relacje dyplomatyczne oraz kontakty handlowe.
"Dania bardzo intensywnie zaangażowała się w pomoc charytatywną dla ludności polskiej, czym zapewniła sobie ogromną przychylność i sympatię Polaków. Duńczycy dożywiali dzieci i osoby starsze, organizowali zbiórkę ubrań, a co najważniejsze – zagwarantowali ludności polskiej fachową opiekę medyczną" - pisała Magda Gawinecka-Woźniak na łamach "Zapisów historycznych " (2010).
"Dania bardzo intensywnie zaangażowała się w pomoc charytatywną dla ludności polskiej, czym zapewniła sobie ogromną przychylność i sympatię Polaków. Duńczycy dożywiali dzieci i osoby starsze, organizowali zbiórkę ubrań, a co najważniejsze – zagwarantowali ludności polskiej fachową opiekę medyczną" - pisała Magda Gawinecka-Woźniak na łamach "Zapisów historycznych " (2010). W latach 1946-48 w Polsce działała kierowana przez prof. med. Johannesa Thyssena misja Duńskiego Czerwonego Krzyża, która m.in. sfinansowała budowę i wyposażenie szpitala w Makowie Mazowieckim; duńscy lekarze pomagali organizawać pracę nowej placówki.
Dr Andrzej Skalimowski: w styczniu 1945 r. odbudowa Warszawy nie była oczywista
Polsko-duńskie relacje zostały zerwane na przełomie 1948/49 r, gdy Stalin wymusił na polskich władzach rezygnację z Planu Marshalla i anulowanie umów handlowych ze wszystkimi krajami kapitalistycznymi.
"Na 99 procent kobieta widoczna na zdjęciu należała do młodzieżowej przybudówki Komunistycznej Partii Danii. Inne organizacje kompletnie izolowały się od PRL-u, na Światowy Festiwal Młodzieży w 1955 roku też przyjechali tylko młodzi komuniści" - powiedziała PAP historyczka Skandynawii i wykładowca UW prof. Grażyna Szelągowska.
link do aukcji: https://allegro.pl/oferta/zdjecie-1948r-junacza-z-danii-odgruzowywanie-ul-marszalkowskiej-i-zielnej-15074759599
Poza archiwalną fotografią PAP przekazała na licytację dwa efektowne współczesne zdjęcia sportowe, autorstwa Adama Warżawy. Na pierwszym siatkarze reprezentacji Polski Bartosz Kurek i Aleksander Śliwka cieszą się ze zwycięstwa po meczu o 1. miejsce turnieju finałowego Ligi Narodów siatkarzy z USA w lipcu ubiegłego roku w Gdańsku.
link do aukcji: https://allegro.pl/oferta/zdjecie-siatkarze-reprezentacji-pl-kurek-i-sliwka-ciesza-sie-ze-zwyciestwa-15074151224
Polskie sprinterki polecają zdjęcie PAP, które trafiło na licytację WOŚP
Druga fotografia została zrobiona podczas lekkoatletycznych mistrzostw świata w Budapeszcie ubiegłego roku. Polki Pia Skrzyszowska, Kryscina Cimanouska, Magdalena Stefanowicz i Ewa Swoboda cieszą się z awansu do finału sztafet 4x100 m. Polki zajęły piątą pozycję na mistrzostwach świata - to najlepszy w historii wynik polskiej sztafety 4x100 m.
link do aukcji: https://allegro.pl/oferta/zdjecie-polki-ciesza-sie-z-awansu-do-finalu-sztafet-4x100-m-15074738892
Pochodzący z Gdańska, znakomity fotograf i fotoreporter sportowy Adam Warżawa, współpracuje z Polską Agencją Prasowa od 2008 roku. Fotografował m.in. mistrzostwa świata w lekkoatletyce w Moskwie, Pekinie, Doha, i Budapeszcie; Igrzyska Olimpijskie w Rio de Janerio (2016), piłkarskie Mistrzostwa Europy (2020). Jest laureatem wielu konkursów min.: Grand Press Photo (2010, 2011,2013), BZWBK Press Foto (2010, 2011, 2013), Gdańsk Press Photo (2004, 2006, 2007, 2010, 2013, 2016, 2017,2022), Cztery Pory Roku (1997). Jego zdjęcia regularnie publikowane są na łamach czasopism takich jak: "The New York Times", "The Washington Post", "Daily Telegraph", "The Guardian", "Die Zeit" i "Stern". (PAP)
autor: Maciej Replewicz
mr/ pat/
