Projekt muzeum bł. ks. Jerzego Popiełuszki w rodzinnej miejscowości w Okopach (Podlaskie) przekazała w piątek fundacja rodziny Popiełuszków „Dobro” Muzeum Podlaskiemu w Białymstoku, któremu podlegać będzie utworzona placówka. Instytucja ma być otwarta w 2025 roku.
W piątek przedstawiciele Fundacji "Dobro" oraz Muzeum Podlaskiego (placówka podlegająca pod samorząd województwa podlaskiego) podpisali akt notarialny, na mocy którego projekt muzeum wraz z pozwoleniem na budowę przeszły na własność Muzeum Podlaskiego - poinformowano w piątek na konferencji prasowej, podczas której przekazano muzeum całą dokumentację projektową.
Metropolita białostocki abp Józef Guzdek powiedział, że lata 80-te XX wieku były "czasem wielkiej próby" i byli wówczas potrzebni dobrzy pasterze, wierni ludowi i takim pasterzem był ks. Jerzy Popiełuszko. "Niestety nie można powiedzieć, że czasy próby są za nami, że czasy trudne są za nami. Zmienił się tylko wróg albo metody wroga. Wróg, który może nie działałby dzisiaj tak brutalnie, ale działa w sposób bardziej przebiegły, by zniszczyć autorytet, by zadać drugą śmierć, tak jak zadawano drugą śmierć pomordowanym w Katyniu. Miała nią być niepamięć i myślę, że jest wielu takich, którzy chcieliby zadać druga śmieć księdzu Jerzemu, żeby o nim zapomnieć" - mówił abp Guzdek. Dodał, że nie można na to pozwolić, a starania o budowę muzeum w Okopach to potrzebny znak.
"Potrzebny jest dla nas, byśmy mieli świadomość tego, żeśmy prawdy nie sprzedali, żeśmy się nie ugięli pod naporem ludzi złych, ale równocześnie trzeba, żeby tam zaglądali młodzi ludzie, którzy po jakimś czasie dopiero odkryją, że z rzeczy świata tego wiele przeminie, ale są takie, których kupić nie można. To honor, to wierność, to postawa godna człowieka" - mówił abp Guzdek. Mówił, że muzeum to "jakieś spełnienie długu wobec księdza Jerzego, bo jesteśmy jego dłużnikami", ale będą tam też przypominane idee, którym ks. Popiełuszko służył.
Marszałek województwa podlaskiego Artur Kosicki powiedział, że gotowy projekt budowlany muzeum i uzyskanie pozwolenia na budowę to zakończenie ważnego etapu prac nad tym przedsięwzięciem, które jest "pomnikiem dla księdza Jerzego Popiełuszki". "To jest bardzo ważny etap, ale zaczynamy następny, czyli pojawia się kwestia przetargu, wyłonienia wykonawcy i samej realizacji inwestycji. Mam nadzieję, że wszystko ukończymy w 2025 r" - mówił marszałek. Kosicki dodał, że to projekt ważny nie tylko dla regionu, Polski, ale także Europy czy świata, bo wszyscy będą mogli to muzeum-pomnik oglądać.
Dyrektor Muzeum Podlaskiego w Białymstoku, dr Waldemar Wilczewski mówił, że na mocy aktu notarialnego muzeum stało się właścicielem projektu muzeum; posiada obecnie kompletną dokumentację projektową. "Teraz to barkach muzeum spoczywają dalsze prace budowlane, najpierw przetarg" - mówił Wilczewski.
"Traktuję to jak ogromne wyzwanie, ogromne zadanie" - mówił Wilczewski. Powiedział, że jednocześnie będą realizowane dwa zadania: prace budowlane oraz budowa koncepcji, która ma wypełnić treścią to muzeum, zarówno budowanie wystawy stałej jak i budowanie koncepcji dotarcia do młodych osób. Dodał, że to "ogromne zadanie, żeby wraz z tymi murami rosło przesłanie, które wypełni je treścią". Dziękował fundacji za kolejne darowizny. Wcześniej Fundacja "Dobro" przekazała na rzecz muzeum nieruchomość w Okopach, na której ma znaleźć się muzeum.
Prezes Fundacji "Dobro", bratanek duchownego, Marek Popiełuszko, przypomniał w piątek, że fundacja powstała po to, by upamiętnić miejsce, w którym urodził się i wychował ks. Jerzy. Mówił, że gdy powstawała fundacja w 2015 roku, niewiele osób wiedziało o Okopach. Dodał, że na początku przy rodzinnym domu i kaplicy postawiono ławeczkę, na której mogli odpocząć przybywający pielgrzymi, ale przestała ona wystarczyć i powstała wtedy myśl o muzeum. "Nigdy nie myśleliśmy, że będziemy budowali coś większego niż dom, a co mówić muzeum, które, mam nadzieję, będzie taką perełką na mapie Polski i województwa podlaskiego" - mówił Marek Popiełuszko.
Obecni na konferencji parlamentarzyści, samorządowcy, a także działacze "Solidarności" podkreślali, jak ważnym i potrzebnym miejscem jest muzeum ks. Popiełuszki, które kultywować będzie pamięć o nim.
List intencyjny w sprawie utworzenia muzeum ks. Popiełuszki podpisano w ministerstwie kultury trzy lata temu. Projekt architektoniczny jest gotowy od dwóch lat.
Architekt Mirosław Nizio mówił w piątek, że ideą projektu było stworzenie muzeum - domu pamięci w formie ascetycznej i nowoczesnej. Mówił, że muzeum będzie placówką wpisaną w kontekst miejsca, gdzie powstanie, czyli wsi, a budynek inspirowany jest przydrożnymi kapliczkami i kościołami. Materiałem budowlanym mają być bloki z kruszywa pozyskiwanego lokalnie; punktem centralnym ma być "miejsce skupienia i refleksji" w formie dużej kaplicy (krypta), w muzeum znajdzie się też stała wystawa o księdzu Popiełuszce.
Na mocy aktu notarialnego Muzeum Podlaskie stało się właścicielem dokumentacji projektowej oraz kosztorysu inwestorskiego - mówił dziennikarzom po konferencji Wilczewski. Mówił, że kosztorys opiewa na ponad 50 mln zł; to zarówno koszt budowy jak i wystawy stałej. "Jesteśmy w bardzo dobrej sytuacji, gdyż finansowanie tego bierze na swoje barki Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego" - powiedział dyrektor. Dodał, że gdy środki zostaną zagwarantowane, rozpocznie się procedura przetargowa. Liczy, że przetarg uda się rozstrzygnąć jesienią, a wtedy też plac budowy zostanie przekazany wykonawcy.
Ksiądz Jerzy Popiełuszko urodził się w Okopach 14 września 1947 r. Był synem Marianny i Władysława, którzy prowadzili tam gospodarstwo rolne. Do 1971 r. nosił imię Alfons, które potem zmienił na Jerzy. Od 1954 r. uczył się w szkole w Suchowoli, w miejscowym kościele był ministrantem, w latach 1961-65 uczył się w suchowolskim liceum ogólnokształcącym. Tu zdał maturę, a potem wstąpił do Metropolitalnego Seminarium Duchownego pw. św. Jana Chrzciciela w Warszawie.
Po powstaniu Solidarności ks. Popiełuszko stał się jej duchowym przywódcą, był duszpasterzem krajowym ludzi pracy, a także służby zdrowia. Po wprowadzeniu stanu wojennego 13 grudnia 1981 roku, był systematycznie nękany i inwigilowany przez SB i MO. Zginął z rąk SB jesienią 1984 r. Uroczystość beatyfikacji ks. Popiełuszki odbyła się w 2010 roku.(PAP)
Autorki: Sylwia Wieczeryńska, Izabela Próchnicka
swi/ kow/ aszw/