Widok ogólny sarkofagu Władysława Hermana w katedrze Wniebowzięcia NMP w Płocku. Lata międzywojenne. Fot. NAC
Kaplica Królewska katedry w Płocku, jednej z najstarszych bazylik w Polsce, gdzie znajduje się największa nekropolia Piastów, zostanie gruntownie odrestaurowana. Prace, których koszt szacowany jest, na ok. 1 mln zł, częściowo sfinansuje PERN „Przyjaźń”.
Remont i restauracja Kaplicy Królewskiej, gdzie spoczywają średniowieczni władcy Polski - Władysław I Herman i jego syn Bolesław III Krzywousty oraz kilkunastu książąt mazowieckich - prawdopodobnie rozpocznie się najwcześniej na przełomie tego i przyszłego roku. Przedsięwzięcie potrwa ok. 12 miesięcy. Prace będą polegały m.in. na naprawieniu pęknięć murów oraz odnowieniu zabytkowych polichromii i książęcego nagrobka.
O planach restauracji Kaplicy Królewskiej katedry poinformowali w poniedziałek na konferencji prasowej biskup płocki Piotr Libera i Marcin Moskalewicz, prezes PERN „Przyjaźń”, strategicznej spółki skarbu państwa, która tłoczy ropę naftową z Rosji do rafinerii w Polsce i w Niemczech.
Katedra pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Płocku, która w 2014 r. obchodziła 870. rocznicę konsekracji, jest jedną z pięciu najstarszych w kraju i jedną z trzech, gdzie spoczywają dawni władcy Polski, książęta: Władysław I Herman (1043-1102) oraz jego syn Bolesław III Krzywousty (1086-1138). W czasach ich panowania Płock był stolicą Polski. W katedrze pochowanych jest też 15 książąt mazowieckich.
Od lipca trwa dobiegający końca remont północnej wieży bazyliki, współfinansowany ze środków ministerstwa kultury. Jak podkreślił bp Libera, remont wieży był konieczny nie tylko ze względu na jej aktualny stan, ale i z uwagi na planowaną restaurację znajdującej się w jej dolnej części Kaplicy Królewskiej. „W tym roku mija jubileusz 940 lat diecezji płockiej. Z tego powodu, ale też myśląc o przyszłości, odnowienie kaplicy jest bardzo istotne” - powiedział Libera. Biskup przyznał, że sam zwrócił się o pomoc do PERN „Przyjaźń” - spółki, która ma swoją siedzibę w Płocku i wspierała już w przeszłości tego typu przedsięwzięcia.
„Remont tej kaplicy jest dla mnie ważny. Jestem z Krakowa, gdzie spoczywają Jagiellonowie. Tu w Płocku znajdują się groby Piastów. To jest 400 lat historii Polski” - podkreślił prezes PERN „Przyjaźń”. Moskalewicz zaznaczył, że spółka jest związana z Płockiem. Dopytywany o udział w finansowaniu restauracji zastrzegł, iż szczegóły zostaną uzgodnione po opracowaniu pełnego zakresu prac i kosztorysu. „Będzie kosztorys przygotowany, będzie finansowanie” - zadeklarował prezes PERN „Przyjaźń”.
Proboszcz parafii katedralnej ks. Stefan Cegłowski poinformował, że wstępny kosztorys niezbędnych prac konserwatorskich „zbliża się” do kwoty 1 mln zł. „Ta kaplica to największa nekropolia Piastów w Polsce” - przypomniał. Dodał jednocześnie, że płocka katedra znajduje się na liście 40 zabytków najważniejszych dla polskiej historii.
Według konserwatora dzieł sztuki Marcina Kozarzewskiego, odnowienia i zabezpieczenia wymagają wszystkie elementy wystroju Kaplicy Królewskiej, w tym mury z widocznymi pęknięciami, łuszczące się tynki i polichromie z początku XX w., uszkodzony książęcy nagrobek, pochodzący z 1825 r., autorstwa architekta Zygmunta Vogla oraz XVIII-wieczna posadzka. „Potrzebna jest kompleksowa restauracja tego wnętrza” - oświadczył Kozarzewski. Ocenił, iż wszystkie konieczne prace mogłyby potrwać ok. roku. Według niego, największe szkody w kaplicy poczyniła woda z opadów atmosferycznych, przeciekająca z katedralnej wieży przed jej obecnym remontem.
Biskup płocki pytany, czy w związku z restauracją Kaplicy Królewskiej, w tym nagrobka książęcego, planowane są badania złożonych tam szczątków, w tym antropologiczne i DNA, zaznaczył, że kwestia ta jest konsultowana. „To bardzo poważna i delikatna sprawa. Trzeba pamiętać, że są to szczątki ludzkie, szczątki władców Polski. Dlatego wsłuchuję się w głos specjalistów” - oświadczył Libera. Przyznał, że pojawiają się głosy przeciwne takim badaniom. Ostatnie przeprowadzono w latach 70. XX w.
Katedra pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Płocku, która w 2014 r. obchodziła 870. rocznicę konsekracji, jest jedną z pięciu najstarszych w kraju i jedną z trzech, gdzie spoczywają dawni władcy Polski, książęta: Władysław I Herman (1043-1102) oraz jego syn Bolesław III Krzywousty (1086-1138). W czasach ich panowania Płock był stolicą Polski. W katedrze pochowanych jest też 15 książąt mazowieckich.
Katedra została wybudowana przez bpa płockiego Aleksandra z Malonne w latach 1130-44 w stylu romańskim. Od tego czasu była wielokrotnie przebudowywana. Ostatnia przebudowa świątyni, dokonana według projektu architekta Stefana Szyllera (1857-1933), miała miejsce z początkiem XX w. Z granitowych kamieni odbudowano wtedy dolne partie murów, a górne części zrekonstruowano z nowej cegły. W miejscu dawnego drewnianego chóru wzniesiono nowy, murowany. Polichromię wnętrza świątyni wykonał wówczas malarz Władysław Drapiewski (1876-1961).
Po wybuchu II wojny św. we wrześniu 1939 r. część płockiej bazyliki, w tym jedna z kaplic, uległa zniszczeniu w wyniku niemieckiego bombardowania. Naprawy dokonano w 1946 r. Ostatnia zmiana architektoniczna świątyni miała miejsce w 2003 r., gdy przebudowano prezbiterium. 7 czerwca 1991 r. katedrę w Płocku odwiedził papież Jan Paweł II w czasie swej czwartej pielgrzymki do Polski.
Obecnie trwa remont północnej wieży płockiej bazyliki, jednej z dwóch jej frontonu. Prace rozpoczęły się w lipcu i zaplanowane są do końca października. Na przedsięwzięcie 400 tys. zł przeznaczyło Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, co stanowi 2/3 potrzebnych środków. Pozostała część pokryta zostanie z dotacji płockiego urzędu miasta i funduszy parafialnych. (PAP)
mb/ gma/
