W Watykanie rozpoczynają się pod przewodnictwem papieża Franciszka ważne wydarzenia z punktu widzenia zarządzania Kościołem i jego przyszłości. Podczas sobotniego konsystorza papież włączy do Kolegium Kardynalskiego 20 nowych purpuratów, z których 16 będzie elektorami na następnym konklawe. W poniedziałek i wtorek odbędzie się narada papieża z kardynałami z całego świata.
Ósmy konsystorz tego pontyfikatu i mianowanie kolejnych kardynałów papież zapowiedział podczas spotkania z wiernymi w Watykanie w maju. Na przedstawionej przez niego liście nominatów nie ma żadnego Polaka.
Dotąd tylko jeden Polak został mianowany przez Franciszka kardynałem: to papieski jałmużnik Konrad Krajewski.
W sobotę nominacje odbiorą między innymi dostojnicy z niemal wszystkich, także odległych zakątków świata czy, jak mówi papież, jego peryferii. Oznacza to dalsze przesunięcie punktu ciężkości w Kolegium Kardynalskim i stopniowe zmniejszenie rangi nadal najliczniej reprezentowanej Europy wśród elektorów, którzy będą wybierać następcę Franciszka.
Nie ma tym razem w ogóle nominacji dla Europy Środkowej i Wschodniej.
Kardynałami zostaną: abp Arthur Roche z Wielkiej Brytanii - prefekt watykańskiej Dykasterii ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów, abp Lazzaro You Heung-sik z Korei Południowej - prefekt Dykasterii ds. Duchowieństwa, abp Fernando Vergez Alzaga z Hiszpanii - gubernator Państwa Watykańskiego.
Ponadto birety kardynalskie otrzymają arcybiskup Marsylii Jean-Marc Aveline, biskup Peter Ebere Okpaleke z Nigerii, metropolita Manaus w Brazylii abp Leonardo Ulrich Steiner, metropolita stolicy tego kraju, Brasilii - Paulo Cesar Costa, arcybiskup Goa i Damao w Indiach Filipe Neri Ferrao, ordynariusz San Diego w USA biskup Robert Walter McElroy, arcybiskup Virgilio do Carmo da Silva z Timoru Wschodniego, biskup włoskiego Como Oscar Cantoni, arcybiskup Anthony Poola z Indii.
W skład Kolegium Kardynalskiego wejdą również biskup Richard Kuuia Baawobr z Ghany, arcybiskup Singapuru William Goh Seng Chye, abp Adalberto Martinez Flores z Paragwaju, a także 48-letni prefekt apostolski w Mongolii włoski biskup Giorgio Marengo.
Papież mianował też kardynałami emerytowanych dostojników, którzy mają więcej niż 80 lat, a zatem nie mogą wziąć udziału w konklawe. To były arcybiskup Cartageny w Kolumbii Jorge Enrique Jimenez Carvajal, abp Arrigo Miglio z Cagliari na Sardynii, profesor teologii ksiądz Gianfranco Ghirlanda i prałat Fortunato Frezza - kamerling bazyliki św. Piotra.
Przyjęcia godności kardynała odmówił w czerwcu emerytowany biskup Gandawy w Belgii 80-letni Lucas Van Looy, a papież zatwierdził jego decyzję. To rezultat polemiki, do jakiej doszło w Belgii na wieść o nominacji dla dostojnika. Zarzucono mu, że nie dość stanowczo reagował na przypadki pedofilii, gdy był ordynariuszem Gandawy do 2019 roku, i że dopuścił się uchybień w prowadzeniu dwóch spraw.
Papież zaprosił na konsystorz sądzonego obecnie przed trybunałem w Watykanie włoskiego kardynała Giovanniego Angelo Becciu, byłego prefekta dawnej Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych. Dwa lata temu Franciszek pozbawił go przywilejów wynikających z posiadania godności kardynalskiej. Przed Trybunałem Watykańskim sądzony jest w związku z oskarżeniem o nieprawidłowości finansowe w Sekretariacie Stanu w czasach, gdy był zastępcą sekretarza. Pojawienie się kard. Becciu, choć - jak można usłyszeć w Watykanie - nie jest równoznaczne z przebaczeniem, może odwrócić uwagę od sobotniego doniosłego wydarzenia.
Po konsystorzu papież uda się w niedzielę rano na kilka godzin do miasta L’Aquila we włoskiej Abruzji, zniszczonym w trzęsieniu ziemi w 2009 roku. Odprawi tam mszę i odmówi modlitwę Anioł Pański. Odwiedzi także częściowo zburzoną katedrę oraz bazylikę, gdzie pochowany jest papież Celestyn V, który w 1294 roku złożył rezygnację po kilku miesiącach posługi. Właśnie ta wizyta wywołała falę spekulacji w mediach i pytań, czy Franciszek też szykuje się już do rezygnacji wzorem Benedykta XVI.
Komentarze i domysły podsyciły jego poważne problemy z poruszaniem się, a zwłaszcza zapowiedź, że w dwa następne dni, czyli w poniedziałek i wtorek, papież spotka się ze wszystkimi kardynałami z całego świata, po raz pierwszy od początku pandemii. Narada ma być poświęcona nowej konstytucji apostolskiej „Predicatae Evangelium” o Kurii Rzymskiej. Weszła ona w życie 5 czerwca br., po prawie ośmiu latach pracy Franciszka z Radą Kardynałów, i usankcjonowała wiele wprowadzonych ostatnio istotnych zmian w Kurii, która wspiera papieża w jego posłudze i jest "rządem" Kościoła.
Nowa konstytucja zastąpiła poprzednią, „Pastor Bonus” św. Jana Pawła II z 1988 roku. Jest rezultatem reformatorskich działań Franciszka, prowadzonych od początku jego pontyfikatu, a dotyczących między innymi zarządzania ekonomiczno-finansowego. Celem tych działań było zapewnienie koordynacji, kontroli finansów i przede wszystkim przejrzystości.
Kongregacje stały się dykasteriami. Na mocy konstytucji powstała na przykład Dykasteria ds. Świeckich, Rodziny i Życia, która połączyła kompetencje i funkcje Papieskiej Rady ds. Świeckich i Papieskiej Rady ds. Rodziny.
Z kolei Dykasteria ds. Integralnego Rozwoju Człowieka została utworzona z połączenia Papieskiej Rady Iustitia et Pax, Papieskiej Rady Cor Unum, Papieskiej Rady ds. Duszpasterstwa Migrantów i Pielgrzymów oraz Papieskiej Rady ds. Duszpasterstwa Pracowników Służby Zdrowia.
Łącznie utworzono 16 dykasterii. Jest wśród nich Dykasteria ds. Posługi Miłosierdzia, a na jej czele stanął papieski jałmużnik kardynał Konrad Krajewski.
Dawna Kongregacja Edukacji Katolickiej i Papieska Rady ds. Kultury zostały połączone w nową Dykasterię ds. Kultury i Edukacji.
Franciszek zreformował także Sekretariat Stanu. Do jego dwóch dotychczasowych sekcji – Spraw Ogólnych i Stosunków z Państwami - dodano trzecią, do spraw Personelu Dyplomatycznego Stolicy Apostolskiej. Kieruje nią arcybiskup Jan Romeo Pawłowski.
Franciszek, wielokrotnie pytany w kontekście uznanej za symboliczną wizyty w L’Aquili i narady z kardynałami z całego świata, czy zamierza ustąpić, zapewniał, że dotąd nie rozważał takiej ewentualności. Nie wykluczył tego jednak w przyszłości; jak ostatnio powiedział dziennikarzom, „można zmienić papieża”, bo to nie jest „żadna katastrofa”.
Z kardynałami papież chce rozmawiać przede wszystkim o nowej konstytucji apostolskiej i zmianach w Kurii Rzymskiej, ale ta nadzwyczajna narada odbędzie się w cieniu wojny na Ukrainie i zapewne kwestia ta pojawi się w dyskusji.
W sobotę liczba kardynałów-elektorów uprawnionych do udziału w następnym konklawe wzrośnie do 132; najwięcej z nich pochodzi z Europy.
We wtorek na zakończenie intensywnych dni w Watykanie papież Franciszek odprawi mszę z nowymi kardynałami.
Wielu purpuratów weźmie udział 4 września w beatyfikacji papieża Jana Pawła I, który stał na czele Kościoła zaledwie 33 dni w 1978 roku. Mszy przewodniczyć będzie Franciszek.
Z Rzymu Sylwia Wysocka (PAP)
sw/ akl/
