Zalipie – wieś, która słynie z chat malowanych w kolorowe, kwiatowe wzory. 2018 r. Fot. PAP/J. Bednarczyk
Konkurs „Malowana Chata”, który odbywał się co roku w czerwcu w Zalipiu k. Tarnowa (woj. małopolskie) zorganizowany zostanie w tym roku 11–13 września. Biorą w nim udział malarki i całe rodziny, które ozdabiają motywami kwiatowymi swoje gospodarstwa.
Jak poinformował organizator wydarzenia, Muzeum Okręgowe w Tarnowie, zmiana terminu 57. edycji zalipiańskiego konkursu podyktowana jest panującą na terenie Polski pandemią koronawirusa.
Przedsięwzięcie jest jednym z najstarszych i najdłużej trwających konkursów etnograficznych w Polsce, dzięki któremu zachowana została tradycja malowania domów na Powiślu Dąbrowskim (okolice Dąbrowy Tarnowskiej). Jego uczestnicy ozdabiają motywami kwiatowymi domy, obory, stajnie, studnie, piwnice a nawet psie budy.
Najpopularniejszą zagrodą jest gospodarstwo artystki ludowej i jednej z pierwszych uczestniczek konkursu Felicji Curyłowej. Jej malowana zagroda jeszcze za życia malarki była najczęściej odwiedzana przez turystów. Po śmierci Curyłowej gospodarstwo zostało kupione przez "Cepelię" i w 1978 r. przekazane Muzeum Okręgowemu w Tarnowie.
W konkursie corocznie uczestniczy około 100 osób - malarek i całych rodzin z Zalipia oraz z sąsiednich wsi. Najpierw jury złożone z etnografów, historyków sztuki, artystów i dziennikarzy objeżdża zgłoszone domy i ocenia kunszt wykonania malunków, kolorystykę i zgodność z tradycją.
W związku z panującą pandemią tym roku nie odbędzie się tradycyjny finał konkursu w ramach festynu w Zalipiu. Wyniki zostaną podane w formie elektronicznej.
Jak zaznaczają organizatorzy konkursu, ta unikatowa twórczość ludowa nie tylko została utrzymana, ale nawet przeżywa rozkwit. Rywalizujący twórcy dążą do odkrywania coraz to innych motywów zdobniczych, doskonalą swoją technikę i wprowadzają nowe formy plastyczne.
Zdaniem etnografów, zwyczaj malowania domów w tym regionie motywami kwiatowym wziął się z wiosennego obyczaju bielenia chat, których fasady zszarzały po jesiennych ulewach i zimowych zamieciach.
Konkurs "Malowana Chata" jest najdłużej trwającym konkursem na sztukę ludową w Polsce. Po raz pierwszy odbył się w 1948 r., a od 1978 r. organizowany jest przez Muzeum Okręgowe w Tarnowie i centrum kultury „Dom Malarek” w Zalipiu. Zadanie dofinansowywane jest ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.(PAP)
autor: Rafał Grzyb
rgr/ amac/
