W związku z przygotowaniami do wystawy twórczości Maksymiliana Gierymskiego Muzeum Narodowe w Krakowie poszukuje informacji na temat dzieł artysty - obrazów zaginionych podczas II wojny światowej i pozostających w zagranicznych kolekcjach prywatnych.
„Mamy też nadzieję na znalezienie związanych z Gierymskim dokumentów: fotografii, pamiątek i listów” – powiedziała PAP dr Aleksandra Krypczyk z Muzeum Narodowego w Krakowie, koordynatorka trwającego właśnie projektu badawczego dotyczącego twórczości malarza.
Gierymski podczas pobytów w Monachium i Rzymie korespondował z przyjaciółmi i rodziną. Kolekcję jego listów posiada Muzeum Narodowe w Warszawie i Ossolineum. „Chcielibyśmy się zorientować, czy w rękach prywatnych są listy nieznane dotąd badaczom. Być może uda się też dotrzeć do pozostających w rodzinnych archiwach fotografii” – dodała Krypczyk.
Maksymilian Gierymski (1846-74) był pejzażystą wywodzącym się ze szkoły monachijskiej. Choć żył zaledwie 28 lat namalował ok. 100 dzieł. W XIX wieku jego obrazy były chętnie kupowane za granicą i według specjalistów część z nich może się wciąż znajdować w prywatnych kolekcjach w Niemczech, Austrii, Wielkiej Brytanii, USA oraz Ameryce Południowej. Do tej grupy prac zaliczane są m.in. obrazy „Powrót pana Tadeusza”, „Czerkiesi pędzący do ataku”, „Pojedynek Tarły z Poniatowskim”, „Wypadek w podróży”, „Kozacy w pochodzie idący przez miasteczko” oraz „Wiosna w małym miasteczku”.
Kilkanaście dzieł artysty wciąż pozostaje na liście dzieł utraconych w wyniku działań wojennych 1939–1945. To m.in. obrazy „Alarm w obozie powstańczym” ze zbiorów przedwojennego Muzeum Śląskiego w Katowicach, „Zima w małym miasteczku” z kolekcji Muzeum Narodowego w Krakowie, „Wieczornica ukraińska” ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie oraz „Pochód ułanów” z kolekcji prywatnej.
„Mamy nadzieje, że obrazy te nie uległy zniszczeniu. Jakikolwiek trop będzie bardzo istotny. Być może ktoś od lat posiada w domu jeden z tych obrazów nawet o nie wiedząc, że to dzieło zaginione” – mówiła dr Krypczyk. Informacje na temat losu dzieł zaginionych można przekazywać na jej adres email: akrypczyk@muzeum.krakow.pl.
Internetowy katalog strat wojennych polskich bibliotek, instytucji kultury oraz osób prywatnych – z terenów znajdujących się w granicach Polski po 1945 roku, dostępny jest na stronie Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Specjaliści z Laboratorium Analiz i Nieniszczących Badań Obiektów Zabytkowych (LANBOZ) Muzeum Narodowego w Krakowie prowadzą trzyletni projekt badawczy poświęcony twórczości Gierymskiego. Chcą zgromadzić jak najwięcej informacji o dziełach i sposobie pracy artysty. Wiadomo, że Gierymski podczas malowania sporadycznie korzystał z rysunku, często natomiast zamalowywał wcześniejsze obrazy.
Badania są finansowane ze środków Narodowego Centrum Nauki. Wyniki pracy specjalistów zostaną wykorzystane przy tworzeniu katalogu dzieł wszystkich Maksymiliana Gierymskiego. Wiosną 2014 r. w 140. rocznicę śmierci malarza w krakowskim Muzeum Narodowym zorganizowana zostanie wystawa „Sławny - nieznany? Maksymilian Gierymski: dzieła – inspiracje – recepcja”. Równolegle w Muzeum Narodowym w Warszawie ma się odbyć wystawa prac młodszego brata artysty - Aleksandra Gierymskiego. (PAP)
wos/
