Stanisław Wigura i Franciszek Żwirko. Źródło: NAC
Deski z bramy pamięci Żwirki i Wigury na Żwirkowisku zostały przekazane do Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie (Lubelskiej), które przeprowadzi ich konserwację i przygotuje replikę bramy pamięci. O możliwość konserwacji desek zabiegaliśmy od wielu lat - powiedział w poniedziałek Paweł Pawłowski, dyrektor muzeum.
Drewniana brama pamięci została wzniesiona w 1935 roku w miejscu tragicznej śmierci lotników, Franciszka Żwirki i Stanisława Wigury, w Cierlicku Górnym w Czechach. Jej konstrukcja tworzyła napis "Żwirki i Wigury start do wieczności".
"W pierwszej kolejności ocenimy stan przekazanych desek, następnie wybierzemy metodę konserwacji i dopiero zlecimy prace. Ten proces z pewnością będzie długotrwały i może potrwać kilka czy kilkanaście miesięcy, na tym etapie trudno to określić" - podkreślił Pawłowski.
Dodał, że oszacowanie kosztów renowacji będzie możliwe w momencie otrzymania analizy stanu desek. "To jest ważny element naszej muzealnej misji, więc te pieniądze z pewnością się znajdą" - zapewnił. Jak wyjaśnił, przez wiele lat deski z bramy pamięci były ukryte owinięte w papier jako część biblioteki w domu prywatnym. "Po śmierci właściciela księgozbioru, deski zostały odnalezione przez wdowę, która przekazała je do Domu Polskiego Żwirki i Wigury na Kościelcu w Cierlicku" - dodał.
Według Pawłowskiego, o możliwość konserwacji desek muzeum zabiegało od wielu lat. "Prowadziliśmy starania w tym kierunku między innymi razem ze zmarłym w ubiegłym roku Tadeuszem Smugałą, prezesem miejscowego koła Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego w Cierlicku – Kościelcu, który powierzył muzeum jedną z desek. A teraz dzięki działaniom dyrektora departamentu edukacji, kultury i dziedzictwa ministerstwa obrony narodowej Pawła Huta trafiły do nas pozostałe deski" - powiedział.
Po wykonaniu konserwacji desek muzeum przygotuje replikę bramy pamięci, która zostanie zbudowana na bazie zachowanej ikonografii i według projektu sporządzonego przez regionalistę z Zaolzia Jana Przywarę.
"Sam projekt rekonstrukcji bramy pamięci z Cierlicka został zapoczątkowany już w marcu 2020 roku, kiedy to za sprawą Filipa Idzikowskiego, animatora kultury z Warszawy, do Dęblina trafiła jedna z desek z częścią napisu, słowem +wieczności+" - dodał dyrektor.
Wszystkie deski z bramy pamięci zostaną zaprezentowane na wystawie czasowej "Żwirki i Wigury start do wieczności", której wernisaż odbędzie się w sobotę podczas Europejskiej Nocy Muzeów.
Katastrofa polskiego samolotu, którym na Zlot Lotniczy do Pragi lecieli kapitan Franciszek Żwirko i inżynier Stanisław Wigura miała miejsce 11 września 1932 roku. W tym roku przypada 90. rocznica ich zwycięstwa w Międzynarodowych zawodach Lotniczych Challenge w Berlinie oraz tragicznej śmierci w Cierlicku Górnym.(PAP)
Autorka: Agnieszka Gorczyca
ag/ pat/
