Bolesław III Krzywousty. Źródło: CBN Polona
Na razie nie będzie badań DNA szczątków książąt z dynastii Piastów, którzy spoczywaj w katedrze w Płocku (Mazowieckie). Nie jest jednak wykluczone, że badania te przeprowadzone zostaną w przyszłości - decyzję taką, po konsultacjach, podjął biskup płocki Piotr Libera.
Kaplica Królewska płockiej katedry Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, jednej z najstarszych bazylik w Polsce, jest największą nekropolią Piastów. Spoczywają tam średniowieczni polscy władcy: Władysław I Herman i jego syn Bolesław III Krzywousty oraz kilkunastu książąt mazowieckich.
W związku z planowanym gruntownym remontem Kaplicy Królewskiej bp Libera przeprowadził konsultacje w sprawie ewentualnych badań DNA spoczywających tam Piastów. Zasięgając opinii ekspertów „zdecydował, że w obecnej sytuacji niewskazane jest prowadzenie tego typu badań” – poinformowała w piątek rzeczniczka płockiej kurii diecezjalnej dr Elżbieta Grzybowska.
Jak zaznaczyła, stanowisko bp Libery w sprawie badań DNA szczątków Piastów „oparte jest na opinii niezależnych ekspertów świeckich” z Państwowego Muzeum Archeologicznego w Warszawie, płockiej delegatury Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Warszawie oraz historyka, mediewisty prof. Henryka Samsonowicza. „Specjaliści uznali, że na tym etapie prac remontowo-konserwatorskich, prowadzonych w katedrze, otwieranie grobów księcia Władysława Hermana i Bolesława Krzywoustego jest przedwczesne” – podkreśliła w komunikacie Grzybowska.
Rzeczniczka kurii przyznała, że badania DNA szczątków Piastów „mogłyby zostać podjęte po znacznym zaawansowaniu remontu wieży północnej i Kaplicy Królewskiej, m.in. ścian zewnętrznych, wewnętrznej polichromii, ołtarzy i nagrobków” i „byłyby to badania całościowe, stanowiące element tych prac”. „Nie można bowiem poprzestać na samych badaniach genetycznych, ale należy wpisać je w szerszy kontekst, wynikający z konieczności godnego pochówku książąt piastowskich” – oświadczyła Grzybowska.
Zaznaczyła przy tym, że „gdyby w przyszłości miało dojść do badań DNA, to ich wykonanie zostanie powierzone wyspecjalizowanej instytucji naukowo-badawczej”.
O planach restauracji Kaplicy Królewskiej płockiej katedry bp Libera poinformował na początku października podczas specjalnej konferencji prasowej, na której prezes mającego w Płocku swą siedzibę Przedsiębiorstwa Eksploatacji Rurociągów Naftowych (PERN) „Przyjaźń” Marcin Moskalewicz, zadeklarował częściowe, znaczące wsparcie finansowe prac restauracyjnych. Ich całkowity koszt szacowany jest na ok. 1 mln zł. Na razie nie jest znany termin rozpoczęcia przedsięwzięcia. PERN chciałby by remont ruszył jeszcze w tym roku.
Od lipca trwa dobiegający końca remont północnej wieży płockiej katedry - 400 tys. zł przeznaczyło na ten cel ministerstwo kultury, co stanowi 2/3 potrzebnych środków, a pozostałą część płocki Urząd Miasta i fundusz parafialny. Remont był konieczny ze względu na stan wieży, ale także z uwagi na planowaną restaurację znajdującej się w jej dolnej części Kaplicy Królewskiej.
Według konserwatora dzieł sztuki Marcina Kozarzewskiego, odnowienia i zabezpieczenia wymaga całe wnętrze Kaplicy Królewskiej, w tym mury z widocznymi pęknięciami, łuszczące się tynki i polichromie z początku XX w., uszkodzony książęcy nagrobek, pochodzący z 1825 r., autorstwa architekta Zygmunta Vogla oraz XVIII-wieczna posadzka. Jego zdaniem, wszystkie konieczne prace mogłyby potrwać mniej więcej rok. W ocenie Kozarzewskiego, największe szkody w Kaplicy Królewskiej poczyniła woda z opadów atmosferycznych, przeciekająca z katedralnej wieży przed jej obecnym remontem.
Katedra Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Płocku, wybudowana w latach 1130-44 w stylu romańskim, jest jedną z pięciu najstarszych w kraju i jedną z trzech, gdzie spoczywają dawni władcy Polski. Pochowani są tam książęta: Władysław I Herman (1043-1102) oraz jego syn Bolesław III Krzywousty (1086-1138). W czasach ich panowania Płock był stolicą Polski. W katedrze spoczywa też 15. książąt mazowieckich. Bazylika, która znajduje się na liście 40 zabytków najważniejszych dla polskiej historii, była wielokrotnie przebudowywana. Ostatnia przebudowa, dokonana według projektu architekta Stefana Szyllera (1857-1933), miała miejsce na początku XX w. (PAP)
mb/ pz/
