Wystawa „Odry, Węsiory, Leśno. Święte miejsca Gotów – mity i rzeczywistość”
Około 200 zabytków zawiązanych z obecnością Gotów na terenie Pomorza Gdańskiego obejrzeć można na otwartej w sobotę wystawie na Grodzisku w Sopocie. Wśród eksponatów znajdą się m.in. przedmioty znalezione w Leśnie, w grobach gockiej księżniczki i szamana.
Na wystawę, która nosi tytuł „Odry, Węsiory, Leśno. Święte miejsca Gotów – mity i rzeczywistość”, składają się przede wszystkim artefakty znalezione w czasie prac archeologicznych prowadzonych w tych trzech położonych w Pomorskiem miejscowościach.
We wszystkich tych miejscach zachowały się do dziś tzw. kamienne kręgi, które służyły Gotom do plemiennych zgromadzeń, podczas których odbywały się rytualne uczty i składano ofiary. W sąsiedztwie kręgów funkcjonowały też cmentarzyska. To właśnie z nich pochodzi większość eksponatów prezentowanych na wystawie na sopockim Grodzisku.
„Udało nam się zgromadzić na jednej wystawie, chyba po raz pierwszy w historii muzealnictwa, zabytki z tych trzech sztandarowych stanowisk - cmentarzy” – powiedział PAP kurator wystawy Krzysztof Godon.
Dodał, że najbardziej spektakularne zabytki prezentowane na ekspozycji pochodzą z Leśna, gdzie na gockim cmentarzysku natrafiono m.in. na tzw. grób księżniczki – kobiecą mogiłę skrywającą cenne przedmioty. „W grobie znaleziono m.in. piękną kolię z paciorków szklanych i bursztynowych, zapinaną przepięknej roboty złotą klamerką esowatą wykonaną w bardzo trudnej technice filigranu, czyli z kuleczek mniejszych od łebka szpilki” – powiedział PAP Godon.
Na wystawie prezentowane są także - pochodzące z tego samego grobu - fibule, srebrne bransoletki wężowate, kociołek z brązu oraz - zachowana we fragmentach, ale z okuciami i kluczem - drewniana skrzyneczka.
Ekspozycja pokazuje też wyposażenie innego grobu z Leśna – skrywającego najprawdopodobniej szczątki gockiego szamana, na co wskazywały – pochowane w mogile, a używane najprawdopodobniej do celów rytualnych - zakończenia rogów służące jako naczynia oraz żelazny sztylet. „Goci nie chowali zmarłych z bronią ani przedmiotami wykonanymi z żelaza, bo te były dla nich zbyt cenne” - powiedział PAP Godon wyjaśniając, że wyjątek od tej reguły mógł stanowić pochówek szamana.
Z dwóch pozostałych stanowisk - w Węsiorach i Odrach, na wystawie zaprezentowano m.in. – również pochodzące najczęściej z grobów - fibule, srebrne bransolety wężowate, celtycką monetę, czy wykonanego z ceramiki skarabeusza. „Większość tych przedmiotów trafiła na Pomorze gdzieś z południa Europy” – zaznaczył Godon wyjaśniając, że są one świadectwem szerokich kontaktów, jakie Goci mieli z mieszkańcami nawet odległych zakątków kontynentu.
Będące oddziałem Muzeum Archeologicznego w Gdańsku Grodzisko w Sopocie pozyskało zabytki składające się na eskpozycję ze zbiorów Instytutu Archeologii Uniwersytetu Łódzkiego, Muzeum Historyczno-Etnograficznego w Chojnicach i Muzeum Archeologicznego w Gdańsku.
Wystawa będzie czynna do 31 października 2018 r.
Goci, których kolebką była Skandynawia, w I w. n.e. przybyli na tereny dzisiejszego Pomorza Gdańskiego opanowując w niedługim czasie m.in. tereny w okolicach Gdańska, Wysoczyzny Elbląskiej, Borów Tucholskich oraz północną Wielkopolskę. Około II w. n.e. zaczęli powolną ekspansję na południe - nad Morze Czarne, a następnie w kierunku Rzymu. Historycy uważają, że ich podboje na południu kontynentu były jedną z przyczyn upadku cesarstwa zachodniorzymskiego. (PAP)
autor: Anna Kisicka
aks/ mhr/
