11 osób otrzymało w niedzielę odznaczenia „Chroniąc pamięć” nadawane Polakom zaangażowanym w zachowanie dziedzictwa polskich Żydów i dialog polsko-żydowski. Uroczystość odbyła się w Żydowskim Muzeum Galicja w Krakowie.
Wręczenie odznaczeń odbyło się po raz 22. Od 1998 r. wyróżnienie to otrzymało ponad blisko 300 osób, które z własnej inicjatywy wykonują pracę na rzecz ratowania i upamiętniania dziedzictwa żydowskiego w Polsce.
"Działanie jednostek ma ogromną moc – może zmieniać rzeczywistość. Państwa działania zmieniają rzeczywistość relacji polsko-żydowskich" - mówił do tegorocznych laureatów inicjator programu "Chroniąc pamięć" amerykański prawnik Michael H. Traison. "Dziękujemy w ten sposób za to, co robicie dla Polski, dla narodu żydowskiego, dla świata" - podkreślił.
Jak wspominał Traison, kiedy w 1992 roku po raz pierwszy przyjechał do Polski jako turysta, odkrył wtedy "Atlantydę, ten zaginiony ląd żydowskiego dziedzictwa" - do tego czasu wracał tu wielokrotnie.
"Wtedy też poznałem Polaków zajmujących się żydowskim dziedzictwem, którzy z jednej strony nic o sobie nie wiedzieli, z drugiej – nikt im za to nie dziękował. Dlatego w 1997 roku wpadłem na pomysł, aby ustanowić takie wyróżnienie z wdzięczności i w podziękowaniu za pracę na rzecz ochrony dziedzictwa Żydów w Polsce” - przypomniał amerykański prawnik.
Dyrektor Żydowskiego Muzeum Galicja Jakub Nowakowski mówił podczas uroczystości, że nagroda nie sprawi, iż jej laureaci staną się "bogatsi, sławniejsi czy piękniejsi, ale chcemy poprzez nią powiedzieć – dziękuję za to co robicie". "Dziś jesteśmy świadkami takiego momentu, kiedy relacje polsko-żydowskie sprowadza się do kwestii drażliwych i bolesnych, dlatego ta ceremonia jest szczególna, bo pokazuje, że inne relacje też są możliwe - bez wielkiej polityki i wzajemnych pretensji, że są ludzie, którzy z własnego wewnętrznego przekonania chcą zrobić coś dobrego dla tych relacji" - mówił.
Dyrektor Centrum Społeczności Żydowskiej w Krakowie (JCC Kraków) Jonathan Ornstein podkreślił, że nagroda jest podziękowaniem społeczności żydowskiej dla ludzi, którzy "rozumieją, iż dziedzictwo żydowskie jest też częścią polskiej historii".
Dyplomami uhonorowani zostali w niedzielę: Anna Brzyska – inicjująca działania zmierzające do upamiętnienia przedwojennej społeczności żydowskiej małopolskiego Brzeska; Dariusz Gajny – przybliżający żydowską historię Bielsko-Białej; Katarzyna Sosnowska-Gizińska i Jerzy Giziński – badający i dokumentujący żydowską historię Nowego Dworu Mazowieckiego; Anna Karasińska – dyrektorka LO w Staszowie, która w swojej szkole stworzyła warunki do pogłębionej edukacji nt. żydowskiej historii tego miasta, a także Michał Kisiel – otaczający gościnnością i troską żydowskich gości odwiedzających Pułtusk.
Dyplomy otrzymali także: Zbigniew Lubaszewski – nauczyciel, który od ponad 30 lat bada i publikuje historię Chełma i ziemi chełmskiej, w tym zamieszkującej je społeczności żydowskiej; Mariusz Materna – chroniący i promujący kulturę i dziedzictwo żydowskie w Chełmie; Dariusz Popiela – olimpijczyk, który był inicjatorem upamiętnienia społeczności żydowskiej w Krościenku nad Dunajcem; Czesław Uszyński – pastor Kościoła Zielonoświątkowego, który zajmuje się upamiętnianiem Żydów pomordowanych w czasie II wojny światowej na terenie powiatu chełmskiego i hrubieszowskiego oraz Stanisław Żak – przez wiele lat działający na rzecz zachowania pamięci i propagowania wiedzy o żydowskich mieszkańcach Kielc.(PAP)
autor: Rafał Grzyb
rgr/ ozk/