Podczas zainaugurowanych w czwartek w Łowiczu (Łódzkie) dwudniowych obchodach Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków ogłoszono laureatów konkursu "Zabytek Zadbany". Nagrody przyznano w pięciu kategoriach.
Za „utrwalenie wartości zabytkowej pojedynczego obiektu” nagrodę otrzymał dwór w zespole dworsko-parkowym w Łękach Górnych (podkarpackie). „Jury doceniło kompleksowe prace konserwatorskie poprzedzone starannym i badawczym rozpoznaniem obiektu, przeprowadzone z zachowaniem autentyzmu substancji zabytkowej a także pieczołowitą ekspozycję wartości zabytkowych oraz zachowanie historycznego charakteru wnętrza dworu” – napisano w werdykcie.
Wyróżnienia w tej kategorii otrzymały: Brama Wrocławska w Nysie (opolskie), kamienica „Pod Złotym Orłem” we Wrocławiu (dolnośląskie) i budynek dawnej resursy w Żyrardowie (mazowieckie).
Nagrodę za „najlepszą rewaloryzację przestrzeni kulturowej i krajobrazu (w tym założenia dworskie i pałacowe)” jury przyznało zespołowi pałacowo-parkowemu w Żmigrodzie (dolnośląskie), za „przykładnie przeprowadzoną, trudną rewaloryzację zespołu, służącą utrwaleniu autentyzmu substancji zabytkowej i krajobrazu kulturowego, łączącą konserwację pojedynczego obiektu, konserwację trwałej ruiny oraz rewaloryzację założenia parkowego”.
„W tym roku po raz pierwszy zgłoszenia do konkursu przyszły ze wszystkich szesnastu województw. To potwierdza, że grono osób zainteresowanych ochroną zabytków jest duże i się powiększa” – powiedziała dyr. Narodowego Instytutu Dziedzictwa Paulina Florjanowicz
W tej kategorii wyróżniono: Żuławski Park Historyczny w Nowym Dworze Gdańskim (pomorskie), zespół parkowy dawnego założenia klasztornego cysterek we wsi Owińska (wielkopolskie) oraz zespół domów tkaczy w Parku Kulturowym Miasto Tkaczy w Zgierzu (łódzkie).
Kolejnym laureatem została dawna synagoga a obecnie Ośrodek Spotkania Kultur w Dąbrowie Tarnowskiej (małopolskie). Obiekt wygrał w kategorii „adaptacja obiektów zabytkowych”. Nagrodę przyznano za „wzorowe prace konserwatorskie przeprowadzone w celach nadania nowej funkcji ważnej dla społeczności lokalnej oraz za wprowadzenie funkcji muzealnej z poszanowaniem otoczenia obiektu”.
Wyróżnienia w tej kategorii przyznano: Centrum Edukacji Artystycznej Łaźnia 2 w Gdańsku (pomorskie), folwarcznej wieży ciśnień w Skorogoszczy (opolskie) i Twierdzy Srebrna Góra w Srebrnej Górze (dolnośląskie).
Dwie kolejne nagrody wręczono w kategoriach specjalnych. W pierwszej, obejmującej „architekturę i konstrukcje drewniane” zwyciężył zbudowany w 1719 r. kościół filialny św. Anny w Brzezinach (łódzkie). Nagrodę przyznano za „prace konserwatorskie przeprowadzone ze starannym rozpoznaniem obiektu i z zachowaniem w dużym stopniu substancji zabytkowej”. Wyróżnienie otrzymał dom podmiejski z kuźnią w Gdańsku.
Wśród obiektów nominowanych w kategorii „architektura przemysłowa i dziedzictwo techniki” wygrał zespół „Stara Przędzalnia” w Żyrardowie, za „szeroki zakres prac konserwatorskich, rewitalizacyjnych i adaptacyjnych, przeprowadzonych z poszanowaniem autentyzmu i charakteru zabytków poprzemysłowych”. Wyróżnienia otrzymały: wieża wodna we Fromborku (warmińsko-mazurskie), most na rzece Bystrzyca w Lublinie (lubelskie) oraz budynki zespołu dawnej Wytwórni Wódek „Koneser” w Warszawie (mazowieckie).
Do tegorocznej edycji konkursu zgłoszono w sumie 65 zabytków.
„W tym roku po raz pierwszy zgłoszenia do konkursu przyszły ze wszystkich szesnastu województw. To potwierdza, że grono osób zainteresowanych ochroną zabytków jest duże i się powiększa” – powiedziała dyr. Narodowego Instytutu Dziedzictwa Paulina Florjanowicz, która wręczała nagrody razem z sekretarzem stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Generalnego Konserwatora Zabytków Piotra Żuchowskiego.
Ogłoszenie wyników i wręczenie nagród odbyło się w kaplicy św. Karola Boromeusza w Muzeum w Łowiczu, podczas gali inaugurującej dwudniowe obchody Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków. Uroczystość uświetnił koncert zespołu Ars Nova z chórem „Cantilena” Klasztoru Sióstr Urszulanek w Sieradzu.
"Zabytek Zadbany" jest corocznym konkursem ogłaszanym przez ministra kultury i dziedzictwa narodowego. Nadzór nad konkursem sprawuje Generalny Konserwator Zabytków. Od 2011 roku podmiotem realizującym procedurę konkursową jest Narodowy Instytut Dziedzictwa.
Konkurs skierowany jest do właścicieli i zarządców obiektów wpisanych do rejestru zabytków. Jego celem jest promocja właściwej opieki nad zabytkami i pokazanie najlepszych wzorów utrzymania obiektów zabytkowych.
Międzynarodowy Dzień Ochrony Zabytków, obchodzony 18 kwietnia na całym świecie, został ustanowiony przez Komitet Wykonawczy Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków Icomos w 1983 r. i wpisany przez UNESCO do rejestru ważnych imprez o znaczeniu światowym. Celem obchodów Dnia Ochrony Zabytków jest przybliżenie społeczeństwu problemów ochrony materialnej spuścizny minionych pokoleń.(PAP)
duk/ abe/
