Żywa szopka oo. Franciszkanów w noc wigilijną w Krakowie. Fot. PAP/J. Bednarczyk
Nieprzypadkowo w Krakowie szopki odgrywają dużą rolę, są ważnym elementem tradycji – mówi PAP franciszkanin o. Jan Maria Szewek i przypomina, że franciszkanie byli obecni na ziemiach krakowskich jeszcze przed lokacją miasta.
W tym roku przypada 800-lecie wystawienia 24 grudnia 1223 r. w grocie w Greccio we Włoszech pierwszej żywej szopki przez św. Franciszka z Asyżu.
Z okazji rocznicy w Krakowie franciszkanie zorganizowali okolicznościową wystawę, wydali książkę „Greccio i owoce nocy ciemnej św. Franciszka” autorstwa Zdzisława J. Kijasa. W sobotę zaś w krakowskim klasztorze odbyło się sympozjum naukowe o roli szopki w historii.
W czasie bożonarodzeniowym przed świątynią przy ul. Franciszkańskiej ponownie stanie szopka, w której – oprócz biblijnych postaci – znajdą się żywe zwierzęta. Umieszczenie żywych zwierząt w betlejemskiej konstrukcji jest możliwe dzięki współpracy franciszkanów z ogrodem zoologicznym i z Uniwersytetem Rolniczym. Żywej szopce będzie towarzyszyło kolędowanie, wystąpi m.in. Magdalena Steczkowska.
„Nieprzypadkowo w Krakowie szopki odgrywają dużą rolę, są ważnym elementem tradycji” – powiedział PAP franciszkanin ojciec Jan Maria Szewek.
Przypomniał, że franciszkanie osiedlili się na ziemiach krakowskich w 1237 r. za zgodą biskupa Wisława, czyli jeszcze przed lokacją Krakowa, która nastąpiła w 1257 r. za czasów Bolesława Wstydliwego.
„Od początku franciszkanie mieli wpływ na pobożność, liturgię i na mentalność mieszkańców. Można powiedzieć, że franciszkanie wzrastali wraz z rozwojem miasta. To było wzajemne oddziaływanie i uzupełnianie się, wspólne przeżywanie. Dlatego do dziś chcemy, wystawiając żywą szopkę, wspólnie z mieszkańcami i licznie przybywającymi turystami cieszyć się z przyjścia Chrystusa” – powiedział o. Jan Maria Szewek.
Tradycja szopkarstwa krakowskiego jest na liście dziedzictwa UNESCO. W czasie okołoświątecznym szopki krakowskie można zobaczyć w szklanych gablotach w najczęściej odwiedzanych lokalizacjach miastach. Każdego roku Muzeum Krakowa organizuje konkurs na najpiękniejszą szopkę.
Krakowska szopka jest budowlą wieżową i musi mieć charakterystyczne dla architektury Krakowa detale. Oprócz scen biblijnych kompozycja zawiera postacie biblijne, legendarne i historyczne. W poprzednich wiekach szopki tworzyli murarze i cieśle z Krakowa i okolic. Było to dla nich dodatkowe zajęcie w czasie martwego sezonu budowlanego. W okresie Bożego Narodzenia chodzili z szopkami po domach.
Żywa szopka betlejemska jest konstrukcją, w której w postacie biblijne przeważnie wcielają się ludzie, a przy żłobku są żywe zwierzęta.
Św. Franciszek 24 grudnia 1223 r. w grocie w Greccio we Włoszech przygotował pierwszą żywą szopkę. Na żłobku wyłożonym sianem złożono drewnianą rzeźbę Jezusa. W Świętą Rodzinę wcielili się mieszkańcy Greccio. Przy żłobku stanęły wół i osioł. Franciszek przygotował szopkę, aby ciekawie przybliżyć ludziom historię zbawienia. Zakon franciszkanów kontynuował zwyczaj budowania szopek betlejemskich przed Bożym Narodzeniem i tradycja ta rozpowszechniła się w całej Europie, także w Polsce.(PAP)
Autor: Beata Kołodziej
bko/ joz/
