Pełnomocnik Prezesa Rady Ministrów ds. ochrony miejsc pamięci Wojciech Labuda. Fot. PAP/T. Gzell
Odnawiając groby zasłużonych Polaków w Wielkiej Brytanii, oddajemy im historyczną sprawiedliwość - powiedział w poniedziałek w Londynie Wojciech Labuda, pełnomocnik prezesa Rady Ministrów ds. Ochrony Miejsc Pamięci.
Celem rozpoczętej w poniedziałek trzydniowej wizyty w Londynie jest przedstawienie projektu objęcia pracami renowacyjnymi około stu nagrobków zasłużonych Polaków pochowanych w Wielkiej Brytanii – działaczy społecznych, politycznych, wojskowych, a także ludzi nauki i kultury. Przedsięwzięcie na zlecenie Kancelarii Prezesa Rady Ministrów realizuje Fundacja "Pomoc Polakom na Wschodzie" im. Jana Olszewskiego.
"Wielka Brytania stała się drugim domem dla przedstawicieli pokoleń polskiej inteligencji. Przez lata Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej pamięć o nich rugowano, wymazywano. Niestety wolna Polska przez 30 lat nie odpowiedziała na potrzebę zadbania o pamięć, o oddanie sprawiedliwości historycznej tym osobom. Dzisiaj dzięki inicjatywie premiera Mateusza Morawieckiego chcemy te wiatry historii odwrócić, chcemy przypomnieć historię osób, które zabiegały o wolną Rzeczpospolitą, za tę wolną Rzeczpospolitą oddawały życie" - mówił Wojciech Labuda na briefingu dla mediów na londyńskim cmentarzu Brompton, gdzie spoczywa wielu zasłużonych Polaków.
Jednym z tam pochowanych jest minister w rządzie II RP i premier rządu RP na uchodźstwie Tomasz Arciszewski, na grobie którego złożył wieniec. "O groby właśnie takich postaci chcemy zadbać, chcemy, żeby świadczyły o tej polskiej historii, o polskiej obecności w Wielkiej Brytanii" - dodał. Renowacja tych około stu grobów, która w niektórych przypadkach już się zaczęła, jest kontynuacją zeszłorocznych działań.
Jak poinformowała Fundacja "Pomoc Polakom na Wschodzie", w zeszłym roku zrealizowała ona prace, które pozwoliły zlokalizować 118 polskich nagrobków, przeprowadzić inwentaryzację określającą stan ich zachowania oraz opracować program prac konserwatorskich. Tegoroczne prace renowacyjne nagrobków, w zależności od stanu zachowania, będą obejmowały działania takie jak: wypoziomowanie i ustabilizowanie płyt, oczyszczenie ich powierzchni z zabrudzeń i roślinności, oczyszczenie i odnowienie napisów, naprawę spoinowania oraz uszkodzeń mechanicznych, ewentualnie wymianę elementów nagrobków.
Wojciech Labuda zwrócił się za pośrednictwem mediów o pomoc w dotarciu do rodzin, krewnych czy spadkobierców części osób, których groby Fundacja "Pomoc Polakom na Wschodzie" zamierza wyremontować, bo zgodnie z brytyjskim prawem wszelkie prace konserwacyjne muszą odbywać się w porozumieniu z rodzinami. Na liście osób pochowanych w Wielkiej Brytanii, których krewnych fundacja obecnie poszukuje, jest 51 osób.
Poinformował on również, że kolejną zasłużoną osobą, której prochy zostaną sprowadzone do Polski - po trzech prezydentach na uchodźstwie, co miało miejsce w zeszłym roku - będzie generał Ludwik Kmicic-Skrzyński, jeden z twórców polskiej kawalerii. Msza święta i spotkanie wspomnieniowe o generale odbędą się 22 sierpnia o godzinie 12.00 w polskiej Parafii Miłosierdzia Bożego w Manchesterze. Następnie trumna zostanie przetransportowana samolotem wojskowym do Polski. 26 sierpnia o godzinie 13.30 odbędzie się msza święta w Bazylice Mniejszej Wniebowzięcia NMP w Białymstoku, po czym doczesne szczątki generała zostaną złożone w grobie na cmentarzu miejskim oraz nastąpi odsłonięcie pomnika.
Z Londynu Bartłomiej Niedziński (PAP)
bjn/ tebe/
