Plenerową wystawę fotografii „Łukasiewicz – wizjoner z duszą”, będącą wizualną opowieścią o Ignacym Łukasiewiczu, którego rok właśnie obchodzimy, można będzie oglądać od piątkowego popołudnia w Ogrodzie Letnim Pałacu Lubomirskich w Rzeszowie.
Organizatorem ekspozycji jest Galeria Fotografii Miasta Rzeszowa, a partnerami Narodowe Archiwum Cyfrowe oraz Okręgowa Izba Lekarska w Rzeszowie, która mieści się w Pałacu Lubomirskich.
Jak przypomniała Barbara Bokota-Tomala z Galerii Fotografii Miasta Rzeszowa (GFMR) 8 marca br. przypadła 200. rocznica urodzin Ignacego Łukasiewicza, pioniera przemysłu naftowego i gazowniczego, wizjonera swoich czasów, wynalazcy i społecznika.
By uczcić jego pamięć, Sejm Rzeczpospolitej Polskiej ustanowił rok 2022 Rokiem Łukasiewicza.
Z tej okazji Galeria Fotografii Miasta Rzeszowa wydała pamiątkowe wydruki z fotografiami przedstawiającymi miejsca w Rzeszowie, z którymi był związany.
„Były to reprodukcje fotografii ze szklanych negatywów z Archiwum GFMR autorstwa Edwarda Janusza i rodziny, przedstawiające m.in.: gimnazjum popijarskie przy ulicy 3 Maja, obecnie I LO, do którego w latach 1832-1836 uczęszczał Łukasiewicz, i kamienicę, w której mieścił się hotel zwany Luftmaszyną (na rogu dzisiejszych ulic: Kościuszki i Słowackiego). Tam konspirował m.in. z Edwardem Dembowskim, organizatorem powstania krakowskiego w 1846 roku” – przypomniała Bokota-Tomala.
(Edward Janusz był słynnym rzeszowskim fotografem, autorem tysięcy zdjęć mieszkańców Rzeszowa i okolic, dokumentujących życie miasta. W 1898 r. został wyróżniony tytułem cesarsko-królewskiego nadwornego fotografa. Zakład pod szyldem E. Janusz, jeden z największych w Galicji, działał w Rzeszowie w latach 1886-1951 – PAP).
Na plenerową wystawę „Łukasiewicz – wizjoner z duszą”, składa się zbiór unikatowych fotografii z kolekcji Narodowego Archiwum Cyfrowego, opracowany przez Galerię.
„Sentymentalną podróż po miejscach związanych z przemysłem naftowym na obszarze południowej Polski zaczynamy od Bóbrki, przenosząc się następnie do Libuszy, Krygu, Jasła, a także Krosna i Klimkówki, w Borysławiu kończąc. Mimo że ropa naftowa była znana już wcześniej, dopiero Ignacy Łukasiewicz zapoczątkował wydobywanie jej na skalę przemysłową” – zwróciła uwagę Bokota-Tomala.
Przypomniała, że Łukasiewicz wraz z Karolem Klobassą-Zrenckim i Tytusem Trzecieskim w 1854 roku założył w Bóbrce pierwszą na świecie kopalnię ropy naftowej.
„To podkarpackie miasteczko stało się kolebką wydobycia tego kluczowego dla późniejszego, przemysłowego rozwoju świata surowca” – zaznaczyła.
Dodała, że początkowy proces wydobycia ropy odbywał się w całości ręcznie.
„Magazynowano ją w drewnianych zbiornikach i następnie w beczkach przewożono na furmankach do destylarni, odpowiednika dzisiejszej rafinerii. W 1856 roku w Ulaszowicach (obecnie dzielnica Jasła) powstała pierwsza na świecie destylarnia ropy naftowej. Zaprojektował ją i wybudował Ignacy Łukasiewicz” – opowiadała Bokota-Tomala.
Na fotografiach zgromadzonych na wystawie można zobaczyć, oprócz pól naftowych, szybów, kopalni nafty, również robotników przy pracy, przy wyrobie kul iłowych do zamykania wody w szybie naftowym, wiertaczy powracających z pracy, a także urządzenia wiertnicze i oryginalne wyposażenie służące do destylacji olejów maszynowych.
Wśród prezentowanych fotografii znalazła się też wykonana w listopadzie 1929 r. przedstawiająca Eugeniusza Kwiatkowskiego - chemika, ówczesnego ministra przemysłu i handlu, inicjatora budowy Centralnego Okręgu Przemysłowego, pozującego wraz z grupą gości na tle szybu naftowego w Borysławiu.
„Szyb ten, podczas uroczystego otwarcia, nazwany został jego imieniem” – podkreśliła Bokota-Tomala i zaprosiła do wyjątkowej podróży po przedwojennym, „galicyjskim Teksasie”.
Wystawę można oglądać do 7 października przed Letnim Pałacem Lubomirskich, będącym obecnie siedzibą Okręgowej Izby Lekarskiej w Rzeszowie. (PAP)
autorka: Agnieszka Pipała
api/ dki/