Ponad 1,3 tys. dokumentów trafiło do Śląskiego Archiwum Opozycyjnego, które jest udostępniane przez Śląską Bibliotekę Cyfrową. Są to tzw. wydawnictwa drugiego obiegu, które powstały do 1989 roku, w tym czasopisma, druki ulotne.
Gromadzenie i digitalizacja tych wydawnictw, jak poinformował koordynator Śląskiej Biblioteki Cyfrowej (ŚBC) Remigiusz Lis, nie jest łatwym zadaniem m.in. ze względu na nieustalony status prawny wielu z nich, czy słabą jakość papieru.
Dotąd udało się zgromadzić ponad 50 tytułów czasopism m.in. takich jak "Wiadomości Katowickie", "Dziennik Związkowy", "Wolny Związkowiec" oraz dodatek do niego - "Wydanie strajkowe".
"Żądamy natychmiastowego uwolnienia wszystkich działaczy naszego związku i przywrócenia łączności z krajem" - napisano w biuletynie komisji zakładowej NSZZ Solidarność - Huty Katowice z 13 grudnia 1981 roku, który znajduje się już w zasobach ŚBC.
Lis poinformował, że rozpoczęły się prace przy digitalizacji ulotek. Zebrano ich dotąd kilkaset sztuk.
"Przy digitalizacji takiego dziedzictwa jak czasopisma, czy druki ulotne jest sporo problemów, gdyż wiele z tych dokumentów jest w bardzo słabej kondycji. Drukowano je na papierze o nienajlepszej jakości, który szybko się starzeje i kruszeje. Z kolei druk blaknie i znika. Musimy się spieszyć" - dodał Lis.
Kolejnym problemem jest kompletowanie danych czasopism. "Trudno jest też o skompletowanie całości jednego tytułu. Niektóre z czasopism wychodziły nieregularnie, inne powstawały, ale się nie ukazywały, były też konfiskaty, naloty. Dlatego często nie jesteśmy w stanie określić, czy dysponujemy całością. Jest to dziedzictwo rozproszone" - powiedział.
W przypadku niektórych publikacji pojawia się również problem z ustaleniem ich statusu prawnego. "W wielu przypadkach nie można ustalić wydawcy, autora danego dokumentu. W tej sytuacji część zasobów drugiego obiegu jest udostępniana wyłącznie na wewnętrznych komputerach Biblioteki Śląskiej" - powiedział Lis.
Zadaniem Śląskiego Archiwum Opozycyjnego jest gromadzenie materiałów do 1989 roku, tzw. druków ulotnych, czasopism oraz innych publikacji drugiego obiegu ówczesnej opozycji antykomunistycznej, wszystkich ruchów i organizacji podziemnych. Często były to materiały wydawane lokalnie, w niskich nakładach.
Kolekcja jest udostępniana poprzez Śląską Bibliotekę Cyfrową, powstaje m.in. we współpracy z śląsko-dąbrowską Solidarnością.
Śląska Biblioteka Cyfrowa została utworzona w 2006 roku na mocy porozumienia pomiędzy Biblioteką Śląską a Uniwersytetem Śląskim. Tworzy ją ok. 60 instytucji, m.in. bibliotek, organizacji pozarządowych, muzeów, wydawnictw. Jej celem jest prezentacja w internecie kulturowego dziedzictwa Śląska w jego historycznej i współczesnej różnorodności, publikowanie naukowego dorobku regionu oraz wspieranie działalności dydaktycznej i edukacyjnej. Koordynatorem prac jest Biblioteka Śląska. (PAP)
ktp/ agz/
