Wilno, 02.05.2023. Premier Mateusz Morawiecki (3L), Minister do spraw Unii Europejskiej Szymon Szynkowski vel Sęk (2L), wicepremier Henryk Kowalczyk (L), pełnomocnik Rządu do spraw Polonii i Polaków za Granicą Jan Dziedziczak (4P), ambasador RP na Litwie Konstanty Radziwiłł (5P) i wiceminister spraw zagranicznych RP Arkadiusz Mularczyk (3P) podczas uroczystości otwarcia nowego skrzydła Domu Kultury Polskiej w Wilnie. Fot. PAP/R. Guz
Dom Kultury Polskiej w Wilnie będzie sercem polskości, ale także sercem przyjaźni polsko-litewskiej na kolejne dekady, a może nawet dłużej – powiedział we wtorek premier Mateusz Morawiecki podczas uroczystości otwarcia nowego skrzydła Domu Kultury Polskiej w stolicy Litwy, w którym m.in. mieści się nowa siedziba TVP Wilno. W uroczystości uczestniczyła premier Litwy Ingrida Szimonyte.
"Polacy i Litwini podobnie pragną pokoju, wolności, dobrobytu i bezpieczeństwa. Pragniemy tego dla naszych narodów, a także dla wszystkich narodów żyjących w Europie Środkowej. Stąd nasze starania na rzecz wsparcia dla Ukrainy toczącej walkę o także naszą wolność" - powiedział premier.
Podkreślił, że wierzy, iż "współpraca na rzecz obrony tych wartości stanie się drogą dla Domu Kultury Polskiej w Wilnie, stanie się także drogowskazem dla wszystkich ludzi dobrej woli, dla Polaków i Litwinów tu pracujących i współpracujących razem w Wilnie, na Litwie".
Premier podkreślił, że Dom Kultury Polskiej w Wilnie "będzie sercem polskości, ale także sercem przyjaźni polsko-litewskiej od teraz jeszcze mocniej niż do tej pory, na kolejne dekady, a może nawet dłużej".
W przemówieniu Morawiecki przypomniał czas, kiedy po II wojnie światowej na tych ziemiach Polacy i Litwini poddawani byli rusyfikacji. "Nie możemy pozwolić, aby ta historia się powtórzyła" - podkreślił.
Premier Litwy: nie sposób sobie wyobrazić Wilna i Litwy bez kultury polskiej
"Budujemy w regionie koalicję państw, która nie dopuszcza do odrodzenia się rosyjskiego imperium. Nie jest to proste przy tej dysproporcji sił, z którą musimy się mierzyć, ale nawet największa potęga militarna nie zastąpi potęgi ducha, nie zastąpi kultury" - zaznaczył.
"Mam nadzieję, że Dom Kultury Polskiej w Wilnie nie będzie tylko schronieniem dla polskiej mniejszości, miejscem spotkań dla polskiej mniejszości w Wilnie, ale przede wszystkim będzie latarnią wolności dla Polaków, dla Litwinów; zawsze otwarty, także dla pozostałych narodów Europy środkowej" - powiedział.
Premier Litwy Ingrida Szimonyte na uroczystości otwarcia dobudówki Domu Kultury Polskiej w Wilnie wskazała, że „Wilna i Litwy nie można sobie wyobrazić bez silnej społeczności polskiej i jej bogatego życia kulturalnego”. "Szczerze doceniam aktywność społeczności polskiej, zaangażowanie w życie kraju, postawę obywatelską, solidarność, wkład w niepodległość naszego kraju oraz w budowanie nowoczesnego państwa" – mówiła szefowa litewskiego rządu.
"Narody litewski i polski od wieków łączy dążenie do wolności i jasne zrozumienie tego, że tylko w jedności jest siła. Być może właśnie dlatego Litwa i Polska dzisiaj najbardziej wspierają Ukrainę w jej obronie przed brutalną rosyjską agresją" – powiedziała. Zaznaczyła, że oba kraje rozumieją, że "Rosja, zaślepiona swoimi imperialnymi ambicjami, dokonuje ataku nie tylko na wolność Ukrainy, ale także na wolność naszych narodów i całej Europy, na porządek świata oparty na wartościach demokratycznych". "To walka dobra ze złem, która zdecyduje o przyszłości XXI wieku" – dodała.
Dom Kultury Polskiej w Wilnie powstał w 2001 r. Jest najważniejszą instytucją kulturalno-społeczną służącą Polakom na Wileńszczyźnie. Działalność placówki skupia się m.in. na edukacji kulturalnej, promowaniu polskiej literatury i sztuki oraz wspieraniu lokalnego ruchu artystycznego i innej działalności kulturalnej. Swoje siedziby ma tu ponad 30 polskich organizacji, rocznie jest tu organizowanych około 1000 imprez i przedsięwzięć.
Otwarte nowe skrzydło Domu Kultury Polskiej w Wilnie zostało wybudowane w niespełna dwa lata. Budowę zainaugurowano 2 maja 2021 roku. Akt erekcyjny podpisało 11 sygnatariuszy, w tym premierzy Polski i Litwy - Morawiecki i Szimonyte, a kamień węgielny wmurowano we wrześniu 2021 roku.
„To rekordowe tempo i rekordowa kwota ponad 60 mln zł, którą polski rząd przeznaczył na realizację jednego z projektów polonijnych” – podkreślił podczas wtorkowej uroczystości Arkadiusz Mularczyk z MSZ. Przypomniał, że w realizację tego zadania było zaangażowanych wiele stron: Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, MSZ, Stowarzyszenie „Wspólnota Polska”, Dom Polski w Wilnie, TVP.
W trakcie prac budowlanych powierzchnia Domu Kultury Polskiej w Wilnie zwiększyła się o 4 tys. metrów kwadratowych i wynosi obecnie ponad 10 tys. m.kw. W nowym budynku mieści się sala widowiskowa, pokoje hotelowe, kawiarnia oraz studio telewizyjne TVP Wilno o powierzchni 100 metrów kwadratowych. To Telewizja Polska jest obecnie największym użytkownikiem placówki.
Prezes TVP Mateusz Matyszkowicz, wskazując na wspólne dziedzictwo obu krajów i podkreślając, że „Polacy na Litwie są pomostem pomiędzy Polską i Litwą”, wezwał we wtorek, by „właśnie tej idei służyło TVP Wilno”. „Tylko zachowując swoją tożsamość, język, swoją kulturę Polacy tutaj nadal mogą stanowić ten pomost, rozwijać siebie, państwo litewskie, ale też przyjaźń pomiędzy naszymi krajami” - powiedział szef Telewizji Polskiej.
Józef Kwiatkowski, wieloletni prezes Polskiego Stowarzyszenia Nauczycieli Szkół Polskich na Litwie „Macierz Szkolna”, złożył w imieniu społeczności polskiej podziękowanie „za ten przepiękny dar narodu polskiego” i wyraził przekonanie, że rozbudowany Dom Kultury Polskiej w Winie „w znacznym stopniu przyczyni się do wzmocnienia tożsamości narodowej Polaków na Litwie, a jednocześnie będzie dobrą promocją języka i kultury polskiej” w tym kraju.
Dom Kultury Polskiej w Wilnie powstał w 2001 r. Jest najważniejszą instytucją kulturalno-społeczną służącą Polakom na Wileńszczyźnie. Działalność placówki skupia się m.in. na edukacji kulturalnej, promowaniu polskiej literatury i sztuki oraz wspieraniu lokalnego ruchu artystycznego i innej działalności kulturalnej. Swoje siedziby ma tu ponad 30 polskich organizacji, rocznie jest tu organizowanych około 1000 imprez i przedsięwzięć.
Z Wilna Aleksandra Akińczo (PAP)
aki/ mms/
