Naczelny rabin Polski Michael Schudrich, podczas promocji pierwszego tomu "Biblii Aramejskiej". Fot. PAP/W. Pacewicz
Pierwszy tom „Biblii Aramejskiej” - czyli tekstu biblijnego w języku aramejskim, którym posługiwali się Żydzi m.in. w czasach Jezusa, oraz jego tłumaczenie na język polski - zaprezentowano w synagodze dawnej uczelni rabinackiej Jeszywas Chachmej w Lublinie.
„Biblia Aramejska. Targum Neofiti1. Księga Rodzaju” to nowatorskie dzieło w przekładzie i opracowaniu ks. prof. Mirosława Wróbla z Instytutu Nauk Biblijnych KUL. „Biblię” wydało Wydawnictwo Archidiecezji Lubelskiej „Gaudium”.
„Jesteśmy w synagodze, chrześcijanie i Żydzi. To mówi wiele. Razem pochylamy się nad Biblią. Realizuje się w ten sposób postulat Soboru Watykańskiego II, żebyśmy razem w dialogu chrześcijańsko-żydowskim pochylali się nad wspólnymi źródłami naszej wiary. +Biblia Aramejska+ dostarcza nam lepszego rozumienia tych naszych wspólnych korzeni” - powiedział podczas prezentacji przewodniczący Komitetu Konferencji Episkopatu Polski ds. dialogu z judaizmem bp Mieczysław Cisło.
W pierwszych wiekach ery nowożytnej w żydowskich synagogach, oprócz odczytywania fragmentów Pisma po hebrajsku, praktykowano równoległe tłumaczenie go na język aramejski, który był językiem mówionym Żydów. Tłumaczenie to nazywano targumem. Potem targumy zostały spisane i poddane krytycznej analizie.
W pierwszych wiekach ery nowożytnej w żydowskich synagogach, oprócz odczytywania fragmentów Pisma po hebrajsku, praktykowano równoległe tłumaczenie go na język aramejski, który był językiem mówionym Żydów. Tłumaczenie to nazywano targumem. Potem targumy zostały spisane i poddane krytycznej analizie.
„Rabini bardzo dobrze rozumieli hebrajski, ale było potrzebne tłumaczenie dla Żydów, którzy lepiej rozumieli język aramejski niż hebrajski. Tora musi być otwarta dla każdego człowieka, każdy człowiek musi mieć do niej dostęp” - podkreślił naczelny rabin Polski Michael Schudrich.
Pierwszy tom „Biblii Aramejskiej” obejmuje Księgę Rodzaju (pierwszą księgę Biblii, która jest częścią Tory a także Starego Testamentu) z Targumu Neofiti, pochodzącego z przełomu I i II wieku, który w XIX w. trafił do Biblioteki Watykańskiej.
„To tekst niezwykły. Nie jest on tylko literalnym tłumaczeniem, ale zawiera wiele parafraz, dodatków, które ubogacają i pogłębiają nasze rozumienie tekstu Tory. Ten tekst stał się swoistą Biblią dla ludu” - powiedział autor opracowania ks. prof. Wróbel.
Takie teksty - jak podkreśla we wstępie do książki ks. Wróbel - słyszeli w synagogach Jezus i jego uczniowie, cieszyły się one popularnością w czasach apostołów, uczono ich w szkołach, dyskutowano o nich. Z czasem targumy stały się też cennym narzędziem do interpretacji nauk głoszonych przez Chrystusa.
„Biblia Aramejska” to pierwszy polski przekład tekstów targumicznych. Zawiera biblijny tekst w języku aramejskim i jego tłumaczenie na język polski, opatrzone przypisami oraz wprowadzeniem historycznym i teologicznym. Cała seria ma liczyć 15 tomów i obejmować targumy do całej Tory, czyli pięciu pierwszych Ksiąg Biblii – Księgi Rodzaju, Księgi Wyjścia, Księgi Kapłańskiej, Księgi Liczb, Księgi Powtórzonego Prawa. Planowane jest też wydanie podręcznej „Biblii Aramejskiej” tylko w języku polskim.(PAP)
ren/ abr/
