Ogłoszenie autokefalii Kościoła prawosławnego w Polsce: fragment procesji dziękczynnej. 09.1925. Fot. NAC
W centrum Białegostoku będzie Aleja 100-lecia autokefalii Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego - zdecydowali w piątek miejscy radni. Nazwa upamiętnia przypadający w tym roku jubileusz uzyskania autokefalii, czyli samodzielności, przez polską Cerkiew.
Białystok jest stolicą regionu, gdzie są największe w kraju skupiska prawosławnych. Aleja znajduje się w centrum tego miasta, przy wzgórzu, na którym zlokalizowana jest cerkiew pw. Marii Magdaleny, obok Opery i Filharmonii Podlaskiej.
"Chcielibyśmy upamiętnić tą szczególną datę, która ma okazywać nie tylko nam mieszkańcom, ale również wszystkim tym, którzy będą turystycznie odwiedzali nasze miejsce, ale również dzieciom, edukacyjnie, że prawosławie to jest integralna część Polski" - mówiła, prezentując projekt uchwały, radna z klubu Platformy Obywatelskiej Ewa Tokajuk.
"Nadanie nazwy (...) ma głęboki sens, zarówno w kontekście historycznym, jak i współczesnym, oddając hołd ważnemu wydarzeniu, wspierając dialog międzykulturowy i promując wiedzę o wielokulturowym dziedzictwie zarówno Białegostoku, jak i Polski" - podkreślono w uzasadnieniu uchwały. Dyskusji radnych nie było, za przyjęciem uchwały zagłosowało 26 radnych, dwie osoby nie wzięły udziału w głosowaniu.
Animowany film o prawosławiu na stulecie autokefalii polskiej Cerkwi
Polska Cerkiew uzyskała autokefalię, czyli niezależność (samodzielność), udzieloną jej przez patriarchat w Konstantynopolu 13 listopada 1924 roku. Patriarchat moskiewski nie uznał tej autokefalii twierdząc, że stało się to z naruszeniem zasad kanonicznych; zrobił to dopiero po II wojnie światowej.
Hierarchowie przypominają, że prawosławie na ziemiach polskich ma wielowiekową tradycję, a odzyskanie przez Polskę niepodległości stało się okazją do rozpoczęcia starań o uzyskanie niezależności cerkiewnej, czyli autokefalii. Rezultatem tego było nadanie polskiej Cerkwi przez patriarchat konstantynopolitański autokefalii i uroczyste ogłoszenie tego w katedrze metropolitalnej w Warszawie 17 września 1925 roku.
Obecnie sytuację prawną polskiej Cerkwi reguluje ustawa z lipca 1991 roku o stosunku państwa do Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego, w której jest m.in. zapis o tym, że PAKP jest niezależny od jakiejkolwiek pozakrajowej władzy duchownej i świeckiej, rządzi się w swych sprawach wewnętrznych własnym prawem, swobodnie wykonuje władzę duchowną i jurysdykcyjną oraz zarządza swoimi sprawami.(PAP)
rof/ kow/ mark/
