Źródło: instytutpolski.pl
W poniedziałek w Galerii Platan Instytutu Polskiego w Budapeszcie zaprezentowano tradycyjne zabawki ludowe z regionu Beskidów. Jak zaznaczają organizatorzy, w ośrodku żywieckim zaczęto wytwarzać drewniane zabawki już w pierwszej połowie XIX wieku.
W dzisiejszych czasach najwięcej zabawek ludowych powstaje w gminie Stryszawa w zachodniej części województwa małopolskiego, jednak to ośrodek żywiecko-suski położony na granicy województw małopolskiego i śląskiego jest jednym z najbardziej znanych i cenionych.
„Leżące między Żywcem a Suchą Beskidzką wsie, takie jak Przyborów, Koszarawa, Pewel Wielka, Lachowice, Kuków, Kurów, Kocoń, Stryszawa tworzyły najstarszy na terenie Polski ośrodek chałupniczego wyrobu drewnianych zabawek ludowych” – napisali organizatorzy wystawy.
W ośrodku żywieckim zabawki zaczęto wytwarzać już w pierwszej połowie XIX wieku. Początkowo były one produktem ubocznym przy wytwarzaniu różnych rzeczy z drewna, jednak ich sprzedaż przynosiła dochody.
„Po pewnym czasie zabawkarstwo stało się samodzielną działalnością rzemieślniczą” – piszą organizatorzy podkreślając, że w wytwarzanie zabawek często były zaangażowane całe rodziny, a tradycje zabawkarskie były przekazywane z pokolenia na pokolenie.
Dziś w kultywowaniu tradycji zabawkarskich, również poza granicami Polski, pomagają różne fundacje.
„Od lat zajmujemy się zachowaniem spuścizny po twórcach i twórczyniach ludowych, upowszechnianiem kultury tradycyjnej i zachowaniem jej dziedzictwa kulturowego” – powiedziała PAP współorganizatorka wystaw Monika Wróbel z Fundacji 9sił. Od lat fundacja promuje polskie dziedzictwo kulturowe również w Budapeszcie.
Na wystawie w stolicy Węgier zaprezentowano plakaty przedstawiające twórców zabawek oraz różne ich formy, w tym konie i ptaszki; niektóre z nich mają kilkadziesiąt lat, a ich wartość to kilka tysięcy złotych.
„Wartość kolekcjonerska zabawek nieżyjących twórców cały czas wzrasta” - powiedziała Wróbel.
Wydarzenie zorganizowano w ramach Polskiego Lata 2023 (węg. Lengyel Nyar 2023) przy współpracy Instytutu Polskiego w Budapeszcie, Polskiego Ośrodka Kulturalno-Oświatowego oraz Fundacji 9sił, a także Regionalnego Ośrodka Kultury w Bielsku-Białej i Beskidzkiego Centrum Zabawki Drewnianej w Stryszawie.
Na wystawie zaprezentowano dzieła niemal 30 twórców. Można je oglądać w Instytucie Polskim do 21 lipca.
Z Budapesztu Marcin Furdyna (PAP)
mrf/ jar/
