Prof. dr hab. Hanna Kocka-Krenz w 1999 r. podczas prac na Ostrowie Tumskim odkryła fundamenty muru palatium, siedziby Mieszka I i Bolesława Chrobrego z II poł. X w. Fot. PAP/R. Sikora
70-lecie urodzin i 50-lecie pracy naukowej świętuje w piątek archeolog prof. Hanna Kóćka-Krenz. W 1999 roku zespół pod jej kierunkiem odnalazł na terenie Ostrowa Tumskiego w Poznaniu relikty palatium Mieszka I, później także fundamenty pałacowej kaplicy.
Dyrektor Instytutu Archeologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza (UAM) prof. Hanna Kóćka-Krenz ma w tym roku otrzymać tytuł Honorowego Obywatela Miasta Poznania. W piątek, z okazji jubileuszu profesor, organizowana jest uroczystość z udziałem władz uczelni.
Prof. Kóćka-Krenz przyznała, że jej największe osiągnięcia naukowe wiążą się z badaniami na Ostrowie Tumskim w Poznaniu. Odkrycie zespołu pałacowo-sakralnego z czasów monarchii piastowskiej nazwała swoim największym życiowym osiągnięciem.
„To była dla mnie ogromna naukowa przygoda. Wyzwanie, które przyniosło rezultaty przechodzące nawet moje wyobrażenie. Sądziłam, że rezydencja Mieszka I będzie podobna do tej, jaką znaliśmy już z Ostrowa Lednickiego. Tymczasem okazało się, że mamy do czynienia z zupełnie czymś innym: z wyjątkowym założeniem jeśli chodzi o formę architektoniczną, ale też wyjątkowym jeśli chodzi o klasę i rodzaj wyposażenia” – powiedziała PAP prof. Kóćka-Krenz.
Jak dodała, rezultaty wykopalisk na Ostrowie Tumskim „przywróciły pamięć o roli Poznania w monarchii wczesnopiastowskiej”.
„Ta pamięć została zatarta; rezydencja została zastąpiona książęcym zamkiem w mieście lokacyjnym, wyspa tumska przeszła na własność Kościoła. Zmieniła się więc rola i funkcja Ostrowa Tumskiego. Nic więc dziwnego, że rola Ostrowa Tumskiego i rola Poznania, bo to był przecież czołowy gród, została wyparta z pamięci społecznej i historycznej” – wyjaśniła.
Fakt istnienia reliktów palatium Mieszka I na Ostrowie Tumskim w Poznaniu często wskazywany jest jako dowód na to, że to Poznań był pierwszą stolicą Polski. Prof. Kóćka-Krenz przyznała, że trudno jest mówić o istnieniu w czasach piastowskich stolicy w dzisiejszym rozumieniu tego słowa.
„Grody w Poznaniu, na Ostrowie Lednickim, w Gnieźnie i Gieczu to były główne rezydencje. Między tymi grodami nie było konkurencji – one wszystkie były tego samego władcy i były użytkowane w tym samym czasie. Nie było stolicy, ale sądząc po rozmachu architektonicznym i po tym, że w Poznaniu była najstarsza, pierwsza rezydencja, można wnioskować, że Poznań odgrywał rolę wiodącą” – powiedziała.
Obecnie prof. Kóćka-Krenz jest uczestnikiem badań nad pochodzeniem dynastii piastowskiej i elit społecznych państwa wczesnopiastowskiego. „Te badania są ogromnie ekscytujące. Pozwolą one udzielić odpowiedzi na pytania, czy Mieszko był z naszych elit, czy może przyszedł z zewnątrz; czy był wikingiem, czy był z Wielkich Moraw, czy z Wielkopolski” – powiedziała.
Profesor dodała, że czeka ją też kompleksowe opracowanie naukowe wszystkich sezonów badań na Ostrowie Tumskim.
"Nasze badania przyniosły wiedzę o dziejach Ostrowa Tumskiego, począwszy od wczesnego średniowiecza po czasy nowożytne. Przyniosły też obfity zbiór różnorodnych materiałów źródłowych, które muszą zostać opracowane i wprowadzone do obiegu naukowego” – wyjaśniła.
Hanna Kóćka-Krenz odbyła studia magisterskie na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza z zakresu historii sztuki i z zakresu archeologii. Od 1973 roku była asystentem w Katedrze Archeologii UAM w Poznaniu. Od 1996 r. była profesorem nadzwyczajnym UAM. W grudniu 2011 r. uzyskała tytuł naukowy profesora nauk humanistycznych.
Była dyrektorem Instytutu Prahistorii UAM i dziekanem Wydziału Historycznego UAM. „Swoją pierwszą pracę opublikowała w 1968 roku, ale biorąc pod uwagę, że prace nad nią rozpoczęła pod koniec 1967, to mija właśnie 50 lat jej pracy naukowej” – podało biuro prasowe UAM.
Jej zainteresowania naukowe dotyczą dwóch zasadniczych zagadnień związanych z problematyką europejskiego średniowiecza. Pierwsze to kwestia złotnictwa strefy bałtyckiej, zwłaszcza skandynawskiego i zachodniosłowiańskiego. Drugie zagadnienie obejmuje początki średniowiecznego budownictwa obronnego w Wielkopolsce, tzw. siedzib na nasypach oraz architektury monumentalnej.
W poniedziałek Rada Miasta Poznania zdecyduje o przyznaniu profesor tytułu Honorowego Obywatelstwa Miasta Poznania. W ten sposób radni chcą uhonorować ją za „wybitne osiągnięcia naukowe z zakresu historii wczesnego średniowiecza ze szczególnym uwzględnieniem prac badawczych na Ostrowie Tumskim w Poznaniu i odnalezienia rezydencji pierwszych Piastów”.
Wyróżnienie przyznawane jest raz w roku podczas uroczystej sesji Rady Miasta, w dniu patronów Piotra i Pawła, 29 czerwca. (PAP)
rpo/ ekr/
