Fragment „Panoramy Siedmiogrodzkiej” po gruntownej konserwacji w Muzeum Okręgowym w Tarnowie. Fot. PAP/P. Topolski
Muzeum Okręgowe w Tarnowie od wtorku udostępni ponownie dla zwiedzających swoje dwa oddziały muzealne: Galerię „Panorama”, prezentującą kolekcję fragmentów „Panoramy Siedmiogrodzkiej” oraz Muzeum Wincentego Witosa w Wierzchosławicach.
Jak poinformowała placówka, zwiedzający zobowiązani będą do zachowania reżimu sanitarnego. Wszyscy muszą dokonać dezynfekcji rąk po wejściu na teren obiektów, a także zasłaniać usta i nos przy pomocy odzieży lub jej części, maski, maseczki lub przyłbicy. Zwiedzanie jest możliwe indywidualnie z zachowaniem odpowiedniej odległości pomiędzy zwiedzającymi, a także w grupach do pięciu osób dla wspólnie zamieszkujących lub gospodarujących.
Galeria "Panorama", w której można oglądać fragmenty "Panoramy Siedmiogrodzkiej", namalowanej pod kierownictwem Jana Styki w 1897 r., mieści się w zabytkowym dworcu PKP w Tarnowie. Tamtejsze Muzeum Okręgowe od 1977 r. zbiera części dzieła rozsiane po świecie. Posiada ich już 21, z czego 19 jest jego własnością.
Kolejny fragment "Panoramy Siedmiogrodzkiej" trafi do Muzeum Okręgowego w Tarnowie
"Panorama Siedmiogrodzka" przedstawiała zwycięską bitwę o Sybin w 1849 r., w której oddziałami węgierskimi dowodził gen. Józef Bem. Została namalowana przez polskich i zagranicznych artystów pod kierownictwem Jana Styki w 1897 r. Dzieło zamówili Węgrzy z okazji 50. rocznicy Wiosny Ludów. Panoramę malowano w budynku Rotundy we Lwowie, w którym powstawała wcześniej "Panorama Racławicka". Jej wymiary były takie same jak "Panoramy Racławickiej": 120 m obwodu i 15 m wysokości.
Po raz pierwszy dzieło zostało pokazane w rotundzie na terenie budapesztańskiego Parku Varosliget w marcu 1898 r. w 50. rocznicę wybuchu węgierskiego powstania przeciwko Austriakom. Towarzystwo akcyjne założone w celu sfinansowania kosztów namalowania panoramy przeliczyło się jednak co do spodziewanych zysków z publicznych prezentacji. Dlatego Jan Styka, nie widząc szans na wyegzekwowanie od zleceniodawców umówionej sumy, zwinął obraz na walec i w 1900 r. wywiózł na ziemie polskie. W 1907 r. Panorama została po raz ostatni pokazana publiczności w Warszawie w rotundzie przy ul. Karowej.
Ostatecznie Styka podjął decyzję o pocięciu Panoramy na kilkadziesiąt fragmentów, które oprawiono w ramy i sprzedano jako obrazy. Nie wiadomo dokładnie, na ile fragmentów dzieło zostało pocięte, ale ostatnie badania tarnowskich muzealników mówią o 100-110 obrazach. Wszystkie były sygnowane, zwykle podpis Jana Styki znajduje się w prawym dolnym rogu płótna. Do dzisiaj udało się zidentyfikować 39 obrazów, które są lub były pozostałością po Panoramie, ich łączna powierzchnia nie przekracza 1/3 całego dzieła.
Wincenty Witos (1874-1945)
Muzeum Wincentego Witosa w Wierzchosławicach k. Tarnowa składa się z domu rodzinnego, w którym Witos się urodził oraz z gospodarstwa wybudowanego przez niego w latach 1905-1913. W skład gospodarstwa wchodzą: budynek mieszkalny, stajnia, dwie stodoły i piwnica. Placówka została powołana staraniem działaczy ludowych i rodziny przywódcy ruchu ludowego w 1971 r.
W "starym domu" zgromadzono eksponaty etnograficzne, pochodzące z chłopskich gospodarstw w Wierzchosławicach i ukazujące warunki życia na wsi w XIX w. Wnętrze domu mieszkalnego w nowej zagrodzie zachowało autentyczny charakter z okresu życia Witosa, z meblami, dokumentami. Izba pamięci umieszczona w budynku dawnej stajni przedstawia dokładną biografię W. Witosa poprzez ikonografię, przedwojenne kroniki filmowe itp.
W spichlerzu znajduje się wystawa sztandarów organizacji ludowych z różnych okresów. Najcenniejszy jest sztandar Zarządu Powiatowego Tarnów PSL Piast z 1928 r. Oryginalne wnętrze stodoły wyposażono w narzędzia rolnicze, jakich używał Witos.(PAP)
autor: Rafał Grzyb
rgr/ mark/
