Istniejące od czterech lat Muzeum Flisactwa Polskiego w Ulanowie (Podkarpackie) zgromadziło prawie 800 eksponatów przypominających tradycje flisackie. Siedzibą placówki jest wyremontowany budynek z 1865 r.; w przeszłości należał do retmana flisackiego.
"Leżący u ujścia Tanwi do Sanu Ulanów od XVII do XIX wieku był znaczącym ośrodkiem flisackim w ówczesnej Polsce" - powiedział w czwartek kustosz muzeum Mieczysław Wójcik.
Przypomniał, że w tym mieście "naprawiano i budowano statki oraz szkolono flisaków, którzy potem prowadzili spławy głównie Wisłą do Torunia, Grudziądza i Gdańska".
Zwiedzający muzeum w Ulanowie mogą obejrzeć narzędzia i urządzenia flisackie, dokumenty - w tym także przewozowe, archiwalne fotografie, meble rodzin flisackich. "Wśród szczególnie cennych eksponatów jest m.in. księga przychodów i rozchodów, liczonych zarówno w złotych jak i rublach, czy markach. Są też księgi cechu retmańskiego i sterniczego, który przygotowywał adeptów flisactwa i szkutnictwa do wykonywania zawodu" - zaznaczył Wójcik.
Zdecydowana większość muzealnych eksponatów pochodzi od lokalnych darczyńców. Natomiast siedzibą muzeum jest wyremontowany budynek z 1865 r.; w przeszłości należał do retmana flisackiego.
Z prezentowanej w muzeum księgi wiecznej przychodów i rozchodów z XVII stulecia wynika, że z Ulanowa do Gdańska oprócz drewna z Puszczy Sandomierskiej transportowano także pszenicę, jęczmień, spore ilości miodu. Niektóre transporty zabierały po kilkanaście ton ładunku.
"Przed każdą wyprawą w Ulanowie budowano tratwy, które do ujścia Sanu do Wisły płynęły jednym pasem, potem łączyły się w cztery. Kierujący transportem retman płynął czółnem na czele transportu i oznaczał miejsca, które należało omijać" – wyjaśnił Wójcik.
Na początku XX wieku konkurencją dla flisaków stała się kolej i transport samochodowy. Jednak po zakończeniu drugiej wojny światowej jeszcze spławiano drewno Sanem i Wisłą. Ostatni taki transport wypłynął z Ulanowa w 1968 r.
Od początku lat 90. ubiegłego wieku spływy flisackie organizowane są tylko dla turystów. Muzeum w Ulanowie jest placówka samorządową.(PAP)
Autor: Alfred Kyc
kyc/