Odnowiony poziom 170 zabytkowej kopalni Guido w Zabrzu – nazywany teraz poziomem św. Barbary – zostanie otwarty 10 grudnia. To podziemna, łatwo dostępna trasa muzealna w nowoczesny sposób prezentująca historię górnictwa i związanego z nim kultu religijnego.
Kopalnia Guido to jedna z największych atrakcji turystycznych woj. śląskiego. Podziemne trasy na poziomach 170 i 320 metrów corocznie ściągają co najmniej 100 tys. odwiedzających; ostatnio było to 135 tys. osób w ciągu roku.
Jak poinformował we wtorek rzecznik Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu, którego częścią jest Guido, Andrzej Mitek, 10 grudnia uroczystą mszę świętą z poświęceniem urządzonej tam kaplicy mają odprawić metropolita katowicki abp Wiktor Skworc i biskup gliwicki Jan Kopiec.
Otwarcie poziomu św. Barbary będzie pierwszym z serii wydarzeń związanych z udostępnianiem elementów infrastruktury Guido - w ostatnich miesiącach częściowo modernizowanych i rozbudowywanych. Prawdopodobnie jeszcze w tym roku otwarty zostanie zmodernizowany obiekt obsługi turystów na powierzchni kopalni. Pierwsze miesiące 2016 r. to natomiast perspektywa otwarcia trasy ekstremalnej, wiodącej niedostępnymi dotąd wyrobiskami poziomu 320.
Sztolnia Dziedziczna to zbudowany w latach 1799-1863 chodnik ciągnący się kilkadziesiąt metrów pod ziemią przez 14 km - od Zabrza do Chorzowa. Odwadniano nim kopalnie i spławiano łodzie z węglem do wylotu, który mieścił się w dzisiejszym centrum Zabrza oraz dalej, naziemnym już kanałem, do Gliwic. Ujście sztolni zamurowano w 1951 r.
Dotąd na głębokości 170 metrów prezentowano w Guido m.in. pracę górnika, wydobycie węgla i maszyny z przełomu XIX i XX wieku. Po przebudowie okołokilometrowa trasa koncentruje się na trudzie pracy w kopalni z początku XX wieku – okresu mechanizacji, postępu technologicznego, ale też najsilniejszego kultu św. Barbary w górnośląskim górnictwie.
Trasę na poziomie św. Barbary, który w przeciwieństwie do niższego poziomu mogą zwiedzać małe dzieci i osoby starsze, podzielono na cztery strefy tematyczne. To: „praca w kopalni”, „rozum i wiara”, „kult św. Barbary” oraz „św. Barbara – konteksty”.
Pierwsza z nich ma opowiadać o specyfice dawnej pracy w kopalni, wykorzystaniu koni pod ziemią, poczuciu niepewności i ciągłego zagrożenia. W tej części wykorzystano m.in. oryginalne podziemne stajnie z przełomu XIX i XX wraz z wyposażeniem, ale też nowoczesne, multimedialne środki przekazu. Strefa obejmuje przekop, podszybie szybu Kolejowego i trzy podziemne stajnie.
Mieszcząca się w tzw. hali pomp strefa „rozum i wiara” ma odnosić się do skojarzeń i relacji między wiedzą i wiarą. Architektura tej komory nadaje się np. do wyświetlania wielkoformatowego, trójwymiarowego pokazu w postaci mappingu. Turyści poznają tam postać św. Barbary i genezę jej kultu.
Sercem ekspozycji muzealnicy z Guido nazywają strefę poświęconą bezpośrednio kultowi św. Barbary. Surowa cegła, stalowe konstrukcje i industrialny klimat komory B mogły przywodzić na myśl monumentalizm śląskich neogotyckich kościołów; zmieniono ją więc w kaplicę – m.in. z witrażem i rzeźbą św. Barbary wykonanymi specjalnie dla Muzeum Górnictwa Węglowego.
W ostatniej strefie – zlokalizowanej w okolicach szybu Guido – znalazły się muzealia pokazywane w pięciu gablotach oraz prezentowane za pomocą stanowisk multimedialnych. Tam będzie można pogłębić wiedzę o św. Barbarze, a także miejscu w którym urządzono poświęconą jej wystawę.
Krótko po oficjalnym otwarciu poziomu św. Barbary spodziewane jest otwarcie rozbudowanego budynku obsługi ruchu turystycznego na powierzchni. Do dotychczasowego obiektu dobudowano piętro, powstała nowa poczekalnia i szatnie i prysznice dla turystów, którzy będą zwiedzali trasę ekstremalną na rozbudowanym poziomie 320 m.
Ma to być półtorakilometrowa przeprawa po surowej kopalni, rozpoczynająca się od zejścia na głębokość ok. 355 m. Zwiedzający przejdą m.in. przez zachowaną ścianę węglową o długości 110 m i nachyleniu 10 stopni.
„Tak naprawdę trasa ekstremalna jest już niemal gotowa, ale trzeba zakupić do niej bardzo dużo wyposażenia: cały sprzęt, ubrania dla turystów, aparaty ucieczkowe, kaski. Dlatego rozdzieliliśmy te inauguracje – teraz mamy otwarcie poziomu św. Barbary, a trasa ekstremalna to początek przyszłego roku” - wyjaśnił Mitek.
Rozpoczęte wiosną br. roboty zarówno na powierzchni, jak i pod ziemią, nie wpływały na możliwość zwiedzania kopalni – przez cały czas dostępny był poziom 320 w dotychczasowej postaci.
To główna i bardziej współczesna część Guido. Wytyczona tam jest ponaddwukilometrowa trasa z autentycznym i działającym wyposażeniem kopalni. W ostatnich latach m.in. przebudowano kilka komór tworząc strefę kultury, biznesu i rozrywki "K8" – z pubem i salami kinową, wystawową oraz koncertową. Jedną z atrakcji jest przejazd górniczą kolejką podwieszaną.
Kopalnia, na bazie której działa Zabytkowa Kopalnia Węgla Kamiennego Guido, powstała w 1855 r. W 1967 r. utworzono tam kopalnię doświadczalną, a w latach 1982-1996 funkcjonował Skansen Górniczy Guido. Od czasu ponownego otwarcia dla ruchu turystycznego w czerwcu 2007 r. w kopalni udostępniono turystom oba poziomy: 170 m i 320 m.
Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu, którego częścią jest Guido, prowadzi od kilku lat prace związane z udostępnieniem i przystosowywaniem do ruchu turystycznego dziewiętnastowiecznej Głównej Kluczowej Sztolni Dziedzicznej w Zabrzu.
Sztolnia Dziedziczna to zbudowany w latach 1799-1863 chodnik ciągnący się kilkadziesiąt metrów pod ziemią przez 14 km - od Zabrza do Chorzowa. Odwadniano nim kopalnie i spławiano łodzie z węglem do wylotu, który mieścił się w dzisiejszym centrum Zabrza oraz dalej, naziemnym już kanałem, do Gliwic. Ujście sztolni zamurowano w 1951 r.
Licząca ok. 2,5 km podziemna trasa w Sztolni połączy naziemną część obecnego skansenu Królowa Luiza, podziemną część Luizy (wraz z interaktywną ekspozycją Park 12C dla rodzin z dziećmi na powierzchni), a także zrekonstruowany wylot Sztolni w centrum miasta, do którego część trasy pokonywać ma się łodziami. (PAP)
mtb/ dym/
