Zakończyły się prace konserwatorskie i remontowe prowadzone na terenie XIV-wiecznego zespołu katedralnego – Pomnika Historii we Fromborku (woj. warmińsko-mazurskie). Całkowity koszt przedsięwzięcia to ok. 22 mln zł.
W czwartek oficjalnie zakończył się pierwszy etap projektu "Pomnik historii Frombork – zespół katedralny – konserwacja i restauracja XIV-wiecznego zespołu obronnego i katedralnego (wybranych obiektów) wraz z dostosowaniem do potrzeb osób niepełnosprawnych".
Całkowity koszt projektu zrealizowanego przez Archidiecezję Warmińską sięga 22,3 mln zł, z czego ok. 18,1 mln zł stanowi dofinansowanie ze środków UE. Decyzję o wsparciu przedsięwzięcia w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-20 podjął w październiku 2017 r. wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński.
Przeprowadzono m.in. prace konserwatorskie elewacji katedry zniszczonej przez długoletnie zamakanie oraz witraży i szklenia okien. Renowacji doczekała się kruchta biskupia z zachowanymi średniowiecznymi polichromiami.
Wykonano konieczne prace budowlano-konserwatorskie przy fundamentach katedry oraz na dziedzińcu katedralnym, aby zapewnić skuteczne odprowadzenie wód opadowych. Dodatkowo powstały zbiorniki retencyjne zbierające wodę opadową.
Prace konserwatorskie przeprowadzono również wewnątrz katedry. Obejmowały zniszczoną poprzez zaciekającą wodę polichromię prezbiterium: ściany i sklepienia. Prowadzono prace w korytarzyku północnym łączącym zakrystie z nawą katedry. Konserwacji poddano zakrystie: kanonicką i biskupią wraz z portalem.
Prace objęły też pomieszczenia skarbca i Kaplicy Polskiej. W ich trakcie w skarbcu odsłonięto polichromię gotycką: wyobrażenie anioła z chustą św. Weroniki, a także tajemnicze znaki na suficie i ścianach, które wymagają dalszej analizy i badań ikonograficznych. W Kaplicy Polskiej prace miały charakter ratunkowy, po zdjęciu tynków ukazały się znaczne spękania ścian. Świetność odzyskała również kruchta południowa.
Została wymieniona instalacja elektryczna. Zamontowano nowe oświetlenie, które eksponuje piękno wnętrza katedry. Poprawiono ochronę przeciwpożarową - zainstalowano systemy sygnalizacyjne i włączono katedrę do systemu monitorującego. Wybudowano zbiornik ppoż. o kubaturze 200 m sześć. Konieczne było zasypanie suchej fosy z 1973 r. i wybudowanie bezpiecznego wjazdu na dziedziniec, co w razie potrzeby zapewni możliwość dotarcia tam wozów straży pożarnej. Budynek muzeum Mikołaja Kopernika dostosowano do potrzeb osób niepełnosprawnych - zainstalowano windę i platformy dla osób poruszających się na wózkach.
Dzięki remontowi poddasza katedry i skarbca znacznie zwiększyła się przestrzeń udostępniona zwiedzającym. "Turysta będzie mógł zwiedzić te miejsca, które do tej pory były niedostępne i podziwiać oryginalną więźbę dachową z XV i XVI w., a także zobaczyć piękne naczynia liturgiczne w skarbcu" - przekazał proboszcz fromborskiej katedry i dyrektor muzeum ks. dr Jacek Wojtkowski.
Był to kolejny etap przywracania świetności Wzgórza Katedralnego we Fromborku, które jest jednym z najważniejszych zabytków w Polsce, od 1994 r. uznanym za Pomnik Historii. W skład fromborskiego zespołu wchodzi 15 budowli, w tym katedra nazywana Matką Kościołów w Archidiecezji Warmińskiej.
W katedrze znajduje się grób kanonika warmińskiego, astronoma Mikołaja Kopernika, którego ponowny pochówek odbył się w 2010 r. Świątynia jest też miejscem spoczynku biskupów warmińskich, m.in. Marcina Kromera - najwybitniejszego kronikarza po Długoszu, pisarza renesansowego i dyplomaty.
Ze Wzgórzem Katedralnym we Fromborku związanych było wiele innych postaci zasłużonych dla kultury polskiej, w tym wybitny poeta bp Ignacy Krasicki, działacz społeczny i polityczny okresu kontrreformacji kard. Stanisław Hozjusz i poeta i dyplomata bp Jan Dantyszek.
Kompleks katedralny we Fromborku od lat jest restaurowany z pomocą dotacji ministerialnych i programów unijnych, a także środków regionalnego samorządu i warmińsko-mazurskiego konserwatora zabytków. (PAP)
autor: Marcin Boguszewski
mbo/ dki/
