Wernisaż wystawy „Mali orędownicy” w Muzeum Ikon w Supraślu
Ponad 100 miniaturowych ikon rosyjskich, greckich oraz pochodzących z Bałkanów, z okresu od XVII do XX wieku, prezentowanych jest na wystawie w Muzeum Ikon w Supraślu k. Białegostoku. Wernisaż wystawy, ze względu na obostrzenia pandemiczne, odbył się online.
Muzeum Ikon, które działa w zabudowaniach męskiego klasztoru prawosławnego Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny w Supraślu, jest oddziałem Muzeum Podlaskiego w Białymstoku. W zbiorach ma jedną z najbogatszych w Polsce kolekcję ikon z XVIII, XIX i XX w., a także unikatowe XVI-wieczne freski.
W piątek po południu w muzeum otwarto online nową czasową wystawę "Mali orędownicy". Prezentowanych jest 118 miniaturowych ikon, które pochodzą z kolekcji własnej muzeum oraz kolekcji prywatnej. To ikony rosyjskie, greckie oraz pochodzące z Bałkanów datowane od XVII do początku XX wieku.
"Wystawa zawiera niezwykle ciekawe i unikatowe przykłady ikony miniaturowej" - powiedziała podczas wernisażu online kierownik Muzeum Ikon Ewa Zalewska.
Jak powiedział jeden z kuratorów wystawy, Piotr Sawicki, ma ona pokazywać ikony w szerszym kontekście. "Powszechnie wiadomo, że ikona to przede wszystkim świątynia, cerkiew, przestrzeń liturgiczna, ale ikony tak naprawdę towarzyszyły człowiekowi na każdym etapie jego życia - od narodzin aż po śmierć" - mówił. W przestrzeni domowej ikony umieszczano przede wszystkim w tzw. świętych kątach. Ikony wręczano też podróżnym, a także przywożono, jako pamiątki z pielgrzymek.
Wśród ikon, które można zobaczyć na wystawie, są przedstawienia Matki Boskiej, Chrystusa, ale też poszczególnych świętych wzywanych w różnych okolicznościach życiowych np. św. Bonifacy leczył choroby gardła, a św. Mikołaj był patronem podróżnych i marynarzy.
Miniaturowe ikony - jak piszą autorzy i kuratorzy wystawy Katarzyna Antonowicz i Piotr Sawicki w materiałach towarzyszących wystawie - były ikonami osobistymi, przeznaczonymi do prywatnej dewocji. "Miniatorstwo ikonowe znane było już na Rusi Kijowskiej, gdzie funkcjonowało w formie enkolpionów - niewielkich miedzianych ikonek oraz miniatur w rękopisach" - podają autorzy. Na Rusi miniatury ikon pojawiły się na przełomie XVI i XVII wieku, wraz z rozpowszechnieniem się stylu związanego z tzw. szkołą Stroganowów.
Jak wyjaśniono, mistrzowie stroganowscy "celowali zwłaszcza w wyszukanej ornamentyce, wyśmienicie dobranej, jednolitej +piaskowej+ palecie barwnej oraz przywiązaniu do bardzo starannie wykonanego detalu, wyrażonego w miniaturowej formie". W XVIII i XIX wieku istniało w Rosji tysiące większych i mniejszych pracowni ikonograficznych.
Ze względu na obostrzenia pandemiczne i zamknięcie instytucji kultury, wystawa nie jest dostępna obecnie zwiedzającym. W mediach społecznościowych Muzeum Ikon dostępne jest nagranie z wernisażu wystawy, a także inne materiały filmowe.(PAP)
autorka: Sylwia Wieczeryńska
swi/ aszw/
