XIX-wieczny wypis z ksiąg szlacheckich dotyczący rodziny Dziekońskich, rodu przybyłego do Polski z Anglii, którym tytuły i dobra ziemskie nadał Zygmunt Stary – jest czerwcowym zabytkiem miesiąca Muzeum Podlaskiego w Białymstoku. Można go oglądać w instytucji do końca czerwca.
Akcja "Zabytek miesiąca" została zapoczątkowana w Muzeum Podlaskim w 2021 roku, ma przybliżać historię przedmiotów ze zbiorów, których na co dzień nie można oglądać. Eksponaty prezentowane są w głównym holu głównej siedziby muzeum - w Ratuszu w Białymstoku; zmieniają się co miesiąc.
W czerwcu zabytkiem miesiąca został XIX-wieczny wypis z Ksiąg Szlacheckich Guberni Litewsko-Wileńskiej z 1820 roku, który na co dzień znajduje się w zbiorach Muzeum Historycznego w Białymstoku, oddziału Muzeum Podlaskiego.
Jak informuje Muzeum Podlaskie, księgi szlacheckie funkcjonowały w Cesarstwie Rosyjskim od 1785 r., kiedy caryca Katarzyna II wydała generalny przywilej dla szlachty. "Po rozbiorach konieczność poddania się procedurze wywodowej objęła szlachtę Rzeczypospolitej, która w swoim niepodległym państwie cieszyła się licznymi przywilejami" - dodaje instytucja.
W Muzeum można zobaczyć wypis z ksiąg dotyczący rodziny Dziekońskich. Historycy podają, że największa cześć dokumentu dotyczy przodków rodziny Dziekońskich, którzy mieli przybyć do Polski z Anglii w połowie XV wieku, a tytuły i ziemie w okolicach Goniądza nadał im król Zygmunt Stary. W dokumencie znajdziemy też informacje o działalności poszczególnych członków rodu. "Największą karierę zrobił Antoni Dziekoński, opisany w dokumencie jako strażnik polny litewski, a od 1785 r. podskarbi nadworny litewski, odznaczony orderami Orła Białego i św. Stanisława" - informuje muzeum.
W dokumencie zawarto też akapit dotyczący potwierdzenia przez komisję przynależności rodziny Dziekońskich do szlachty oraz - jak podaje muzeum - "wpisaniu ich do gubernialnej księgi szlachty w klasie pierwszej".
Zabytek można oglądać do 30 czerwca. Dopełnianiem ekspozycji jest karta okolicznościowa z opisem zabytku, którą można nabyć w muzeum.
W ramach akcji "Zabytek miesiąca" prezentowano dotychczas m.in. jako pierwszą - ceramiczną plakietę z wizerunkiem twarzy Józefa Piłsudskiego, datowaną na lata 30. ubiegłego wieku. W kolejnych miesiącach - m.in. przedwojenną figurę fajansową "Niedźwiedź", srebrną lampę chanukową z 1875 roku, ikonę Matki Bożej Pocieszenia z ok. 1500 roku, radio z getta w Bielsku Podlaskim, średniowieczny naszyjnik odkryty w podlaskiej miejscowości Czarna Wielka czy łyżka należąca do zesłańca syberyjskiego.
Muzeum Podlaskie w Białymstoku to największa taka instytucja w regionie; jest placówką kultury prowadzoną przez samorząd województwa. W skład muzeum, oprócz siedziby głównej w Ratuszu, wchodzi osiem jej oddziałów; to także m.in. Muzeum Ikon w Supraślu i muzeum w zabytkowej synagodze w Tykocinie. Nowym oddziałem jest Muzeum Fotografii Wiktora Wołkowa oraz powstające muzeum w Okopach, upamiętniające pochodzącego z tej wsi ks. Jerzego Popiełuszkę.(PAP)
autorka: Sylwia Wieczeryńska
swi/ ann/
