Widok kopalni około 1935. Źródło: Polona.
Zabezpieczone przed degradacją zostanie zabytkowe nadszybie należącego do kopalni Brzeszcze szybu Andrzej III w Jawiszowicach. Brzeszczański samorząd podał w poniedziałek, że prace mają potrwać do jesieni przyszłego roku. Ich wartość to 990 tys. zł.
Magistrat podał, że na prace remontowe pozyskał pieniądze z Rządowego Programu Odbudowy Zabytków. Z tego źródła pochodzi 970,2 tys. zł. Pozostałe 19,8 tys. zł gmina wyasygnuje z własnego budżetu.
Obiektem, który będzie remontowany, opiekuje się brzeszczańska Fundacja Pobliskie Miejsca Pamięci Auschwitz–Birkenau. „Burmistrz Brzeszcz Radosław Szot przekazał go w użyczenie na cele edukacyjno-historyczne, wystawiennicze, jak również abyśmy zapobiegli całkowitej jego degradacji” – powiedziała prezes Fundacji Agnieszka Molenda-Kopijasz.
2,5 mln turystów odwiedziło Zabytkową Kopalnię Srebra
W piątek Szot podpisał z fundacją umowę o przekazaniu dotacji na sfinansowanie prac. „Obejmą one remont elementów konstrukcji nadszybia Andrzej III – elementów stalowych i dachu. Roboty poprzedzi opracowanie dokumentacji projektowej. Zadanie będzie realizowane w uzgodnieniu z nadzorem konserwatorskim. Wyłoniony został już wykonawca. Planowany termin zakończenia to wrzesień 2025 roku” – podał brzeszczański magistrat.
Kopalnia powstała na początku XX w. W latach 20. XX wieku stała się pierwszą kopalnią w Polsce, która trafiła w ręce państwa. Podczas II wojny przeszła pod okupacyjny zarząd niemiecki i weszła w skład niemieckiego koncernu „Herman Goering Werke”. W kopalni pracowali więźniowie podobozu KL Auschwitz–Jawischowitz, który funkcjonował na terenie Brzeszcz.
Budynek nadszybia szybu Andrzej III w 2011 roku został wpisany do wojewódzkiej ewidencji zabytków, jako jeden z elementów modernistycznej zabudowy przemysłowej.
W 2022 roku Spółka Restrukturyzacji Kopalń przekazała w darowiźnie samorządowi teren byłej KWK Brzeszcze Wschód, w tym budynek Andrzej III.
Fundacja Pobliskie Miejsca Pamięci Auschwitz-Birkenau powstała w 2013 r., by ratować przedmioty związane z byłym niemieckim obozem Auschwitz oraz jego podobozami, które znajdują się w rękach prywatnych. Opiekuje się między innym budynkiem, w którym podczas wojny znajdowała się karna kompania więźniarek Auschwitz II-Birkenau. (PAP)
Autor: Marek Szafrański
szf/ aszw/
