23.08.2021–23.08.2021
„Remember. August 23”
23 sierpnia, w rocznicę zawarcia paktu Ribbentrop-Mołotow, obchodzony jest Europejski Dzień Pamięci Ofiar Reżimów Totalitarnych. W tegorocznej edycji kampanii społecznej „Remember. August 23” Europejska Sieć Pamięć i Solidarność (ENRS) przypomina losy kolejnej osoby, której życie zostało naznaczone walką z totalitaryzmami: bohaterem upamiętnionym w 2021 r. jest Jaan Kross.
Spot filmowy poświęcony Krossowi dostępny jest w języku angielskim na stronie Europejskiej Sieci Pamięć i Solidarność: www.enrs.eu oraz na profilu YouTube instytucji: https://www.youtube.com/watch?v=-m-SvzZqsHM
Uroczysta premiera filmu odbędzie się 21 sierpnia w ramach obchodów Europejskiego Dnia Pamięci Ofiar Reżimów Totalitarnych w Kownie na Litwie.
Jaan Kross (1920–2007) był estońskim pisarzem, symbolem oporu przeciwko totalitaryzmowi i „sumieniem narodu estońskiego”. Jego obiecująca kariera prawnicza została przerwana przez wojnę i włączenie Estonii do ZSRS. W 1944 r. w czasie okupacji hitlerowskiej spędził pół roku w więzieniu, a po ponownym zajęciu kraju przez Związek Sowiecki został skazany na niewolniczą pracę w Gułagu (1946–1952). Kross zdołał przetrwać pomimo wszelkich przeciwności i po powrocie do rodzinnego Tallina w 1954 r. poświęcił się literaturze. Międzynarodowe uznanie (zwieńczone kilkoma nominacjami do literackiego Nobla) zyskał dzięki powieściom historycznym. Był także tłumaczem i poetą.
Kross dołącza do innych osób upamiętnionych w ramach akcji „Remember. August 23”. Wcześniejszymi bohaterami spotów wyprodukowanych przez ENRS byli:
· Milada Horákova: czeska polityk, członkini ruchu oporu podczas II wojny światowej i ofiara morderstwa sądowego popełnionego przez komunistów;
· Kazimierz Moczarski: polski dziennikarz i pisarz, więzień stalinowski, autor książki „Rozmowy z katem”;
· Juliana Zarchi: Litwinka pochodzenia niemiecko-żydowskiego prześladowana z powodu swojego pochodzenia;
· Żyd Mala Zimetbaum i Polak Edek Galiński, którzy znaleźli miłość w niemieckim obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau;
· Péter Mansfeld: najmłodsza ofiara represji po rewolucji węgierskiej w 1956 roku.
Ważnym elementem kampanii są pamiątkowe szpilki z czarną wstążką. Przez lata ENRS dystrybuował je w muzeach, miejscach pamięci w całej Europie. W tym roku, biorąc pod uwagę zagrożenia spowodowane pandemią COVID-19, organizatorzy akcji zalecają pobranie e-wersji w postaci ramki na zdjęcia profilowe na Facebooku: www.facebook.com/enrs.eu
Więcej informacji na stronie Europejskiej Sieci Pamięć i Solidarność: www.enrs.eu/august23.
Filmy dot. akcji można zobaczyć na profilu ENRS w serwisie YouTube: https://www.youtube.com/playlist?list=PL3mposj9_bGvCe4iG8M0xwWXImnj4RTMM
Źródło: Europejska Sieć Pamięć i Solidarność
