Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Poznaniu, Polskie Towarzystwo Ziemiańskie oraz Fundacja Imienia Raczyńskich przy Muzeum Narodowym w Poznaniu zapraszają do udziału w interdyscyplinarnej konferencji naukowej „Obraz ziemiaństwa w nauce, literaturze i publicystyce”, która odbędzie się w dniach 21–22 marca 2013 r. w Centrum Edukacyjnym IPN Przystanek Historia im. Janusza Kurtyki przy ul. Marszałkowskiej 21/25 w Warszawie.
W polskiej historiografii krajowej okresu powojennego obraz polskiego ziemiaństwa ulegał przemianom: od pejoratywnego do pozytywnego (niekiedy nawet apologetycznego). W obrazie pejoratywnym koncentrowano się całkowicie na ekonomicznej roli ziemiaństwa, eksponując jego antagonizm wobec klasy chłopstwa oraz wyzysk tej klasy przez „obszarników”. Pomijano w nim rolę społeczną, polityczną i kulturalną ziemiaństwa. Obraz pozytywny natomiast koncentruje się na eksponowaniu wielu aspektów roli kulturalnej, gospodarczej i społecznej ziemiaństwa, jego tradycjach w walkach niepodległościowych oraz martyrologii. Po przełomie politycznym roku 1989 pojawiło się gros publikacji dotyczących działalności politycznej i społeczno-kulturalnej ziemian. Wydawnictwa te noszą często charakter swoistej rekompensaty, a ich zadaniem jest przywrócenie pamięci o roli ziemiaństwa, roli, którą z przyczyn politycznych po 1944 r. usiłowano wymazać z pamięci zbiorowej.
Jak dotąd wśród naukowców (historyków, socjologów) nie doszło jeszcze do rzeczowej dyskusji na temat roli ziemiaństwa, w wyniku której zostałby wypracowany obszar społecznego konsensusu wśród badaczy. Jest to celem cyklu konferencji zaplanowanych przez IPN, PTZ i FR, które sukcesywnie będą podejmować najważniejsze problemy dotyczące ziemiaństwa.
Planowana w dniach 21–22 marca 2013 r. konferencja rozpoczyna wyżej wymieniony cykl i jej zadaniem będzie podsumowanie stanu wiedzy oraz zdefiniowanie na nowo problemu polskiego ziemiaństwa. Organizatorom zależy na interdyscyplinarnym charakterze konferencji, w której będą uczestniczyć przedstawiciele wielu środowisk naukowych: IPN, PTZ, PAN oraz uniwersytetów i szkół wyższych. Organizatorzy będą zabiegać o udział w konferencji najwybitniejszych specjalistów z dziedziny ziemiaństwa.
(IPN)
