03.05.2021–23.05.2021
Wystawa „Konstytucja 3 Maja”
Rewolucja bez przemocy, cud, narodziny narodu wolnych ludzi – tak 230 lat temu zachodnia prasa komentowała uchwalenie Ustawy Rządowej w Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Muzeum Historii Polski w Warszawie i Instytut Historii Litwy w Wilnie przygotowały plenerową wystawę „Konstytucja 3 Maja”, którą w maju będzie można oglądać w Wilnie, a także w innych miastach litewskich i polskich.
Oficjalnie otwarcie ekspozycji, która przybliża okoliczności powstania pierwszej w Europie, a drugiej na świecie ustawy zasadniczej, odbędzie się 3 maja 2021 roku na Placu Katedralnym w Wilnie (format konferencji prasowej pod gołym niebem) o godzinie 16:00. Wystawę otworzą przedstawiciele organizatorów: Robert Kostro (dyrektor Muzeum Historii Polski) oraz Alvydas Nikžentaitis (dyrektor Instytutu Historii Litwy), a także Gabrielius Landsbergis (Minister Spraw Zagranicznych Litwy), JE Urszula Doroszewska (Ambasador Nadzwyczajny i Pełnomocny Rzeczypospolitej Polskiej w Republice Litewskiej), Remigijus Šimašius (mer Wilna). Następnie przewidziana jest prezentacja książki R. Butterwicka pt. “Konstytucja 3 Maja. Testament Rzeczypospolitej Obojga Narodów” w Pałacu Książąt Wielkiego Księstwa Litewskiego (online).
Debata wokół książki „Konstytucja 3 Maja. Testament Rzeczypospolitej Obojga Narodów”
Widz wystawy ma możliwość zapoznać się z tym, co wpłynęło na kształt Ustawy Rządowej: z jednej strony dynamiczny rozwój myśli społecznej i odważne reformy w wybranych dziedzinach życia, z drugiej – trudna sytuacja polityczna wewnątrz kraju i na arenie międzynarodowej. Wystawa pokazuje też dumę i radość towarzyszące uchwaleniu pionierskiego aktu prawnego, entuzjastyczne reakcje prasy zagranicznej, a także siłę, jaką pamięć o Konstytucji 3 Maja dawała mieszkańcom dawnej Rzeczypospolitej w ponurym czasie zaborów oraz pod rządami komunistów po II wojnie światowej. Autorzy wybrali najbardziej charakterystyczne teksty kultury ilustrujące poszczególne zjawiska: dzieła malarskie i literackie, druki z epoki oraz fotografie.
Scenariusz 24-planszowej ekspozycji powstał w języku polskim i został przetłumaczony na języki litewski, ukraiński oraz angielski. Autorami scenariusza są polscy i litewscy historycy specjalizujący się w tematyce, a współautorami koncepcji wystawy są Robert Kostro (dyrektor Muzeum Historii Polski) i Alvydas Nikžentaitis (Instytut Historii Litwy).
Premiera jest zaplanowana na 3 maja 2021 r. w Wilnie, a także równoległe w Sandomierzu (1–14 maja 2021 r., Muzeum Okręgowe w Sandomierzu na dziedzińcu Zamku Królewskiego w godz. 8.00—20.00), a następnie w kilku innych miastach na Litwie.
Harmonogram pokazów na Litwie:
Vilnius (Wilno) 03.05.2021-23.05.2021, Kaunas (Kowno) 31.05.2021-01.07.2021, Kėdainiai (Kiejdany) 05.07.2021-06.08.2021, Panevėžys (Poniewież) 09.08.2021-10.09.2021, Šiauliai (Szawle) 13.09.2021-15.10.2021, Klaipėda (Kłajpeda) 18.10.2021-19.11.2021.
ORGANIZATORZY: Muzeum Historii Polski, Instytut Historii Litwy
SCENARIUSZ I KONCEPCJA: Wojciech Kalwat, prof. Michał Kopczyński, Rafał Waszczuk, dr Robertas Jurgaitis
WSPÓŁPRACA PRZY KONCEPCJI WYSTAWY: Robert Kostro, dr hab. Alvydas Nikžentaitis
KOORDYNACJA: Aleksandra Rodziewicz, Jurgita Binkienė, dr Robertas Jurgaitis
TŁUMACZENIE: Adam Stankevič, Kazys Uscila
REDAKCJA: Karolina Wichowska, Aldona Radžvilienė
WSPÓŁPRACA: dr Anna Kalinowska, Agata Krok, Sebastian Pawlina, Rytis Paulauskas
PROJEKT GRAFICZNY: Jacek Świderski
PARTNERZY INSTYTUCJONALNI: Ministerstwo Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej, Ministerstwo Spraw Zagranicznych Republiki Litewskiej, Departament Mniejszości Narodowych przy Rządzie Republiki Litewskiej
Źródło: Muzeum Historii Polski
