Instytut Pamięci Narodowej w 31. rocznicę wprowadzenia stanu wojennego organizuje kampanię społeczną upamiętniającą jego ofiary.
W dniach 11-13 grudnia 2012 r. na ścianie budynku Instytutu przy Towarowej 28 w Warszawie będzie płonęło symboliczne Światło Wolności. Ma być hołdem złożonym wszystkim ofiarom stanu wojennego i manifestacją przywiązania do idei wolności, demokracji i prawdy niezależnie od czasu i warunków politycznych. W akcji będzie mógł wziąć udział każdy, zapalając 13 grudnia o 19.30 lampkę w oknie lub wirtualnie na stronie www.ipn.gov.pl. W ramach obchodów rocznicowych Instytut przygotował też interesujące propozycje edukacyjne.
Kampania IPN „Ofiarom stanu wojennego. Zapal Światło Wolności” nawiązuje do gestu solidarności, jaki wobec Polaków żyjących w stanie wojennym w Wigilię Bożego Narodzenia 1981 r. wykonały rzesze mieszkańców ówczesnego wolnego świata. W oknie Pałacu Apostolskiego w Watykanie zapłonęła wtedy świeca. Na znak jedności z rodakami zapalił ją papież Jan Paweł II. Do postawienia w oknach świec wezwał także prezydent USA Ronald Reagan, który w Bożonarodzeniowym orędziu do narodu powiedział: „Polacy zostali zdradzeni przez własny rząd. Ci, którzy nimi rządzą, oraz ich totalitarni sojusznicy obawiają się wolności, którą Polacy tak bardzo umiłowali. (…) Niech płomień milionów świec w amerykańskich domach będzie świadectwem, że światła wolności nie uda się zgasić”.
Akcja poświęcona jest poległym w starciach z milicją, śmiertelnie pobitym na komisariatach, internowanym, a także, zwykle zapominanym, zmarłym z powodu braku opieki medycznej. Ofiary to także osieroceni, zwolnieni z pracy lub zmuszeni do emigracji z powodów politycznych.
Po 31. latach od tamtych wydarzeń IPN zachęca Polaków do uczczenia pamięci ofiar stanu wojennego podobnym gestem. Akcja poświęcona jest poległym w starciach z milicją, śmiertelnie pobitym na komisariatach, internowanym, a także, zwykle zapominanym, zmarłym z powodu braku opieki medycznej. Ofiary to także osieroceni, zwolnieni z pracy lub zmuszeni do emigracji z powodów politycznych.
W ramach inicjatyw rocznicowych szkoły w całej Polsce otrzymają tematyczne pakiety edukacyjne. Będą zawierały film Kazimierza Kutza „Śmierć jak kromka chleba” opowiadający o pacyfikacji strajku w katowickiej kopalni „Wujek”, teksty służące jako wprowadzenie historyczne oraz plakaty i naklejki okolicznościowe. Instytut zachęca, by film pokazać młodzieży w czwartek, 13 grudnia, poprzedzając go wykładem o genezie i przebiegu stanu wojennego. Całość może być elementem rocznicowych obchodów szkolnych lub wstępem do debaty na forum klasowym.
PN proponuje też bardziej nietypową formę edukacyjną – 13 grudnia ulicami Warszawy przejedzie zabytkowy Ikarus 280. Będzie kursował w godzinach od 10.00 do 20.00 na trasie wytyczonej przez miejsca związane ze stanem wojennym. Podróżnych czeka wycieczka z komentarzem historycznym oraz koncert piosenek opozycyjnych. Przejazd autobusem edukacyjnym będzie bezpłatny, początek trasy na przystanku przy placu Konstytucji.
Także na placu Konstytucji już od 6 grudnia będzie można obejrzeć wystawę plenerową „586 dni stanu wojennego”. Upamiętnia ona osobiste dramaty ofiar, indywidualne akty sprzeciwu Polaków, ale też różnorodność postaw podzielonego społeczeństwa. Jednym z jej wątków są reakcje podzielonego żelazną kurtyną świata na dramatyczne wydarzenia w Polsce. Wystawa potrwa do 20 grudnia 2012 r.
13 grudnia w stołecznym Teatrze Kamienica odbędzie się wieczór wspomnieniowy nawiązujący do działań artystycznych konspiracyjnego „Teatru domowego”. Na scenie wystąpi Emilian Kamiński. Zaproszenia będą do zdobycia w konkursie w Strefie Edukacyjnej IPN na Facebooku (www.facebook.com/edu.ipn).
Użytkownicy portalu Facebook mogą oddać hołd ofiarom stanu wojennego poprzez ustawienie „Światła Wolności” jako swojego zdjęcia profilowego. „Światło Wolności” można pobrać na stronie www.pamiec.pl/13grudnia.
(IPN)
