Dyrektor Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej Krzysztof Rak. Fot. PAP/M. Gadomski
W najbliższym czasie nie mamy przesłanek, które by świadczyły o tym, że zależność Europy środkowej od Niemiec będzie w sposób istotny słabła – ocenił Krzysztof Rak, dyrektor Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej podczas konferencji „Polska wobec Niemiec: wyzwania, sprawy wspólne, różnice”, która się odbyła w czwartek w Akademii Zamojskiej.
„W najbliższym czasie nie mamy przesłanek, które by świadczyły o tym, że zależność Europy środkowej od Niemiec będzie w sposób istotny słabła, (…) że Europa środkowa (Polska, Czechy, Słowacja i Węgry) się uniezależni” – powiedział Rak. Według niego jednym z zasadniczych powodów, jest dominacja gospodarcza Niemiec nad tym regionem. „Niemcy są trzecią lub czwartą gospodarką świata” – przypomniał. Wskazał, że PKB Niemiec to ok. 4 biliony dolarów, a łącznie Europy środkowej od 1,2 do 1,3 biliona dolarów. „Liczby nie kłamią. A w stosunkach międzynarodowych różnice potencjałów definiują relacje i zależność. Tu innej możliwości nie ma” – podkreślił.
Zwrócił uwagę, że niemieccy politycy nie mówią o swojej mocarstwowości. „Pierwszym i ostatnim kanclerzem, który określił Niemcy, jako mocarstwo światowe był Helmut Schmidt w 1975 r., ale po trzech latach, na zamkniętym spotkaniu z grupą najważniejszych dziennikarzy niemieckich przyznał: tak jesteśmy mocarstwem światowym, ale nie powinniśmy w ogóle o tym mówić, bo gdy my używamy tego określenia, to od razu innym się to kojarzy z Auschwitz i z Hitlerem” – relacjonował Rak.
Dodał, że „Niemcy mówią od czasów Hansa-Dietricha Genscher [w latach 1974-1992 wicekanclerz i minister spraw zagranicznych – PAP], że nie prowadzą narodowej polityki egoistycznej, a jedynie politykę europejską”. A tymczasem - dowodził dyrektor Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej – „żadne inne państwo Europy Zachodniej nie rozwinęło tak ścisłych związków z krajami Europy środkowej, jak Niemcy”. „Miedzy Niemcami a Europą wschodnią są ścisłe zależności. Polska jest czwartym partnerem importowym Niemiec, a piątym rynkiem zbytu niemieckiego eksportu” – ocenił.
Dodał, że „wymiana handlowa między Niemcami, a Chinami, jeśli idzie o skalę, jest taka sama, jak wymiana między Europa Środkową a Niemcami. „Zdaje się, że teraz wymiana handlowa łącznie Polski, Czech, Słowacji i Węgier z Niemcami jest już większa niż Niemiec z Chinami. Nasz region jest dla gospodarki niemieckiej, a tym samym dla państwa niemieckiego ważniejszy od Chin. Czego w enuncjacjach politycznych naszych partnerów nie dostrzegamy i wniosków wynikających z tego (…) nie wyciągamy” - oznajmił.
Prof. Grzegorz Kucharczyk z Instytutu Historii PAN mówił o relacjach polsko-niemieckich z perspektywy prymasa Stefana Wyszyńskiego. Kucharczyk zwrócił uwagę, że kard. Wyszyński w swoich zapiskach zatytułowanych „Pro memoria” z 1957 r., zanotował, że należy „uświadomić katolikom niemieckim, że ciąży na narodzie niemieckim obowiązek sprawiedliwości. Odbudowy zburzonej Polski”.
Natomiast „w jednej z homilii w 1965 r. wyjaśniając ideę listu biskupów polskich do biskupów niemieckich [Wyszyński] powiedział, że to jest przygotowanie rachunku sumienia dla narodu niemieckiego, ponieważ naród niemiecki, to jest naród, który musi się dobrze wyspowiadać”.
Dr R. Żółtaniecki: reparacje to nie tylko pieniądze, to przyszłość relacji z Niemcami
Kilka lat później, w 1971 r. prymas Wyszyński w liście do premiera Józefa Cyrankiewicza wyjaśniał, że „dokument ten [list biskupów polskich do biskupów niemieckich] jest wyrazem naszej wysokiej kultury, jako narodu polskiego, jego dziejowej dojrzałości, uwolnił Polskę od zarzutu chorobliwego szowinizmu, zacietrzewienie nacjonalistycznego, którym to zarzutem posługiwano się często za granicą. Umieliśmy w orędziu powiedzieć gorzką prawdę, umieliśmy wznieść się pond krzywdy i ciasnotę myślenia”.
Konferencja „Polska wobec Niemiec: wyzwania, sprawy wspólne, różnice była kolejną edycją spotkań w ramach projektu Polityka niemiecka w XX i XXI wieku a tożsamość kulturowa i cywilizacyjna Polski realizowanych przez Akademie Zamojską. Trzeci etap stanowił podsumowanie całości projektu. Dyskusje koncentrowały się na wydarzeniach historycznych XX wieku oraz przemianach politycznych XXI wieku.
Efektem projektu jest wydanie trzech publikacji naukowych. Projekt skupiał się na analizie historyczno-politycznej działań i akcji zbrojnych prowadzonych przez Niemcy w czasie II wojny światowej, jak również na analizie oddziaływania ww. wydarzeń historycznych na rozwój postaw i procesów społecznych oraz na poziom tożsamości narodowej Polaków.
Zapis konferencji dostępny jest w portalu YouTube: https://www.youtube.com/watch?v=Wr5TXA4QtpQ
Patronem medialnym konferencji „Polska wobec Niemiec: wyzwania, sprawy wspólne, różnice” jest portal Dzieje.pl.(PAP)
Autor: Wojciech Kamiński
wnk/ szuk/
