Pod hasłem "Moda na książkę. Moda w książce" Biblioteka Gdańska PAN pokaże podczas sobotniej Nocy Muzeów stare druki z XVI-XVIII w., w tym unikatową w Polsce książkę ze strojami, wydaną w 1577 r. w Norymberdze przez Hansa Weigla. Marta Pawlik z Biblioteki Gdańskiej PAN poinformowała w czwartek PAP, że wydawnictwo Weigla to tzw. "trachtenbuch", czyli album zawierający ryciny przedstawiające ubiory typowe dla różnych rejonów świata.
Tego typu literatura była bardzo popularna w drugiej połowie XVI i na początku XVII wieku, głównie w Europie Zachodniej. Za pierwszy "trachtenbuch" uznaje się powstały w latach 1529-1531 i wydrukowany w 1562 r. "Recueil de la diversite des habits qui sont de prezent en usage tant es pays d'Europe, Asie, Affrique & Isles sauvages" Christopha Weiditza.
W druku Weigla znajduje się 219 grafik, ich tematyka to ubiory XVI-wieczne. Każda kolorowa rycina została opatrzona wierszowanym, kilkuwersowym, niemieckojęzycznym komentarzem. Większość rycin przedstawia jedną stojącą postać, na niektórych są 2-3 osoby.
"Celem wydania książki była, jak napisał Weigel we wstępie, walka z ludzką pychą, dlatego druk zawiera kazanie świętego Jana o tym grzechu. Innym powodem była szybko przemijająca moda, z tego powodu na frontyspisie personifikacją Europy jest nagi mężczyzna trzymający belę materiału i nożyczki. W końcu Weigel chciał, aby każdy wiedział, jak przystoi mu się ubierać" - wyjaśniła Pawlik.
Książka miała walory poznawcze, czytelnik mógł się dowiedzieć, w jaki sposób ubierają się ludzie w innych, często odległych, miejscach.
W wydawnictwie przedstawione są stroje mieszkańców m.in. Poznania, Wrocławia, Gdańska, Litwy, Saksonii, Lipska, Alzacji, Frankfurtu nad Menem, Burgundii, Strasburga, Czech, Szwecji, Genui, Wenecji, Parmy, Mediolanu, Rzymu, Hiszpanii, Węgier, Rusi, Grecji, Konstantynopolu, Arabia, Etiopii i Brazylii.
Ubiory są zróżnicowane pod względem okazji - np. strój na ucztę, domowy, żałobny, codzienny - jak i pod względem odbiorcy - np. strój dla panny, mężatki, patrycjusza, służącego, kurtyzany.
Ogółem Biblioteka Gdańska PAN pokaże zwiedzającym 6 tytułów starodruków w 11 woluminach.
Oprócz książek zaprezentowane zostaną także czasopisma - niemieckie i francuskie - poświęcone modzie z okresu XIX i XX w. do II wojny wojny światowej.
Podczas Nocy Muzeów zobaczyć będzie można m.in. "Journal des Luxus und der Moden" ("Żurnal Luksusu i Mód") pierwsze niemieckie czasopismo o modzie, ukazujące się w latach 1786-1827, założone przez weimarskiego wydawcę Friedricha Justina Bartucha we współpracy z artystą Melchiorem Krausem. Ukazywało się co miesiąc i docierało do 25 tys. czytelników.
Innym ciekawym przykładem periodyku o modzie będzie "Journal des Dames et des Modes" ("Żurnal Dam i Mód"), tygodnik wydawany w latach 1797-1839, jedno z pierwszych ilustrowanych czasopism francuskich poświęconych zarówno kobiecej, jak i męskiej modzie. Apogeum popularności przeżywało w okresie napoleońskim, będąc uznawane przez samego cesarza Francji za wyrocznię w kwestii dobrego smaku.
Biblioteka Gdańska PAN pokaże także egzemplarze "Bluszcza", ilustrowanego tygodnika kobiecego, wydawanego w Warszawie w latach 1865-1939. Pisywali w nim m.in. Adam Asnyk, Józef Ignacy Kraszewski, Narcyza Żmichowska, Henryk Sienkiewicz i Maria Konopnicka. W dodatku poświęconym modzie, obok widocznych w wydaniach z XIX w. wielkoformatowych, czarno-białych ilustracji zamieszczało wzory haftów, drukowało np. wykroje krawieckie sukien i ubranek dziecięcych. (PAP)
rop/ abe/
