Obecnie język łaciński nauczany jest w 179 szkołach, uczy się go w całym kraju ok. 9 tys. uczniów – podaje MEiN. Według resortu w bazie SIO jest 168 nauczycieli łaciny. Polskie Towarzystwo Filologiczne uruchomiło adres mailowy, gdzie mogą zgłaszać się szkoły, które szukają łacinnika.
Na początku lutego minister edukacji i nauki Przemysław Czarnek podpisał nowelizacje rozporządzeń dotyczących podstawy programowej kształcenia ogólnego i ramowych planów nauczania umożliwiające m.in. naukę łaciny już w szkole podstawowej w klasie VII i VIII od nowego roku szkolnego.
Obecnie przedmiot język łaciński i kultura antyczna nauczany jest tylko w szkołach ponadpodstawowych. Od roku szkolnego 2020/2021 może być nauczany na poziomie podstawowym w klasie I liceum ogólnokształcącego i technikum, jako przedmiot do wyboru, obok filozofii, plastyki lub muzyki. Wcześniej mógł być nauczany tylko na poziomie rozszerzonym.
Jak przekazało PAP Ministerstwo Edukacji i Nauki obecnie w Systemie Informacji Oświatowej wykazanych jest 168 nauczycieli języka łacińskiego. Łacina nauczana jest w 179 szkołach w Polsce. W obecnym roku szkolnym w lekcjach języka łacińskiego uczestniczy 9 033 uczniów.
Polskie Towarzystwo Filologiczne, które zrzesza nauczycieli języka łacińskiego i starogreckiego oraz badaczy i miłośników kultury antycznej, uruchomiło w lutym Cenzus Latynistów. Jest to baza danych, która służy do zbierania informacji statystycznych o nauczycielach języka łacińskiego w Polsce oraz do ułatwienia kontaktów między szkołami a potencjalnymi nauczycielami. „Zachęcamy do wypełnienia formularza. Będziemy wdzięczni za odpowiedzi zarówno od tych osób, które chciałyby podjąć pracę w szkolę (albo zwiększyć liczbę godzin nauczania), jak i od latynistów, którzy nie planują rozpoczęcia / powrotu do kariery dydaktycznej w szkole" - apeluje.
PTF uruchomiło też ogólnopolski adres mailowy szukam.latynisty@ptf.edu.pl, na który mogą zgłaszać się zarówno szkoły, jak i osoby prywatne poszukujące nauczyciela języka łacińskiego. "Będziemy pośredniczyć w nawiązaniu kontaktu z nauczycielami, którzy zgłosili się do naszej bazy" - czytamy na stronie internetowej PTF.
Określenie nowej podstawy programowej dla przedmiotu język łaciński umożliwi nauczanie go w klasach VII-VIII szkoły podstawowej, w liceum ogólnokształcącym i technikum – zamiast drugiego języka obcego nowożytnego. W konsekwencji tej zmiany od roku szkolnego 2023/2024 uczniowie klasy VII szkoły podstawowej, klasy I liceum ogólnokształcącego i technikum będą mogli wybrać (jeżeli szkoła będzie miała taką ofertę) język łaciński. W przypadku szkół ponadpodstawowych możliwość nauki języka łacińskiego (zamiast drugiego języka obcego nowożytnego) będzie niezależna od dotychczasowej możliwości uczenia się w liceum i technikum przedmiotu język łaciński i kultura antyczna (w zakresie podstawowym lub w zakresie rozszerzonym).
MEiN informuje, że planowane są również zmiany w egzaminie maturalnym, polegające na możliwości przystąpienia do egzaminu maturalnego z tego języka z przedmiotów obowiązkowych, w części pisemnej. Zmiany w tym zakresie przewidziane są od roku szkolnego 2026/2027. Na poziomie rozszerzonym (tak, jak dotychczas) uczniowie będą mogli przystąpić do egzaminu z przedmiotu język łaciński i kultura antyczna.
W uzasadnieniu do projektu nowelizacji rozporządzenia dotyczącego podstawy programowej resort zaznaczono, że nie przewiduje się włączenia języka łacińskiego do katalogu języków obcych, z których uczniowie mogą przystępować do egzaminu na egzaminie ósmoklasisty.
Jak wskazano w dokumencie Ocena Skutków Regulacji towarzyszącym projektowi noweli, wprowadzenie możliwości nauczania języka łacińskiego w klasach VII i VIII szkoły podstawowej jako drugiego języka obcego może mieć wpływ na zwiększenie zatrudnienia w szkołach podstawowych nauczycieli posiadających kwalifikacje do nauczania języka łacińskiego.
Szczegółowe kwalifikacje wymagane od nauczycieli, w szczególności poziom wykształcenia i jego zakres w odniesieniu do poszczególnych typów szkół i rodzajów placówek określają przepisy rozporządzenia w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli.
Zgodnie z nimi, kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela w liceach ogólnokształcących i technikach posiada osoba, która ukończyła: studia drugiego stopnia lub jednolite studia magisterskie, na kierunku (specjalności) zgodnym z nauczanym przedmiotem lub prowadzonymi zajęciami; studia drugiego stopnia lub jednolite studia magisterskie, na kierunku, którego efekty uczenia się w zakresie wiedzy i umiejętności obejmują treści nauczanego przedmiotu lub prowadzonych zajęć; studia drugiego stopnia lub jednolite studia magisterskie, na kierunku (specjalności) innym oraz studia podyplomowe w zakresie nauczanego przedmiotu lub prowadzonych zajęć. Niezależnie od skończonych studiów musi mieć przygotowanie pedagogiczne.
Kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela w szkołach podstawowych posiada osoba, która ma takie kwalifikacje jak wymagane są od nauczyciela w szkole ponadpodstawowej. Kwalifikacje ma także osoba, która ukończyła studia pierwszego stopnia na kierunku (specjalności) zgodnym z nauczanym przedmiotem lub prowadzonymi zajęciami; studia pierwszego stopnia na kierunku, którego efekty uczenia się w zakresie wiedzy i umiejętności obejmują treści nauczanego przedmiotu lub prowadzonych zajęć; studia pierwszego stopnia na kierunku (specjalności) innym oraz studia podyplomowe lub kurs kwalifikacyjny, w zakresie nauczanego przedmiotu lub prowadzonych zajęć. W szkole podstawowej uczyć może też osoba, która jest absolwentem zakładu kształcenia nauczycieli w specjalności odpowiadającej nauczanemu przedmiotowi lub prowadzonym zajęciom, a także zakładu kształcenia nauczycieli w specjalności innej oraz kurs kwalifikacyjny w zakresie nauczanego przedmiotu lub prowadzonych zajęć. Niezależnie by być nauczycielem w szkole podstawowej trzeba mieć przygotowanie pedagogiczne.
Jak poinformowano PAP w MEiN, obecnie trwają prace nad przygotowaniem projektu nowego rozporządzenia w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli. Osoby, które mają kwalifikacje do nauczania j. łacińskiego w świetle obecnie obowiązujących przepisów zachowają je, natomiast zmienione wymagania będą miały zastosowanie do osób, które podjęły kształcenie na studiach od roku akademickiego 2019/2020.
Resort edukacji i nauki wyjaśnił też, że jeśli chodzi o kształcenie nauczycieli języka łacińskiego, to obecnie żadna z uczelni nie prowadzi kierunku o nazwie "filologia łacińska". Kształcenie w zakresie języka łacińskiego jest prowadzone na kierunkach m.in. filologia, filologia klasyczna, filologia klasyczna i studia śródziemnomorskie, studia śródziemnomorskie.
Studia (pierwszego stopnia i drugiego stopnia) w zakresie języka łacińskiego na kierunku filologia klasyczna i na kierunkach o innych nazwach prowadzących kształcenie w zakresie języka łacińskiego prowadzone są w 9 uczelniach. Są to: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Uniwersytet Łódzki, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Uniwersytet Warszawski, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Uniwersytet Gdański, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Uniwersytet Śląski w Katowicach i Uniwersytet Wrocławski.
Jak podaje MEiN - według stanu na dzień 31 grudnia 2022 r. - liczba studentów na kierunku filologia klasyczna to 245 osób, a liczba studentów kierunków o innych nazwach (w zakresie języka łacińskiego) to 457 osób. (PAP)
Autorka: Danuta Starzyńska-Rosiecka
dsr/ mir/
