Rozszerzenie podstawy programowej przedmiotu edukacja dla bezpieczeństwa w klasach VIII szkół podstawowych, m.in. o treści związane z kształtowaniem postaw obronnych, zawiera przygotowany przez Ministerstwo Edukacji i Nauki projekt rozporządzenia.
W projekcie zaproponowano też wyodrębnienie z podstawy programowej dla przedmiotu język mniejszości narodowej, podstawy programowej dla języka niemieckiego jako języka mniejszości narodowej. Związane jest to ze zmniejszeniem liczby godzin nauczania tego języka, jako języka mniejszości narodowej, w stosunku do liczby godzin nauczania języków innych mniejszości.
Chodzi o projekt nowelizacji rozporządzenia ministra edukacji i nauki w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej.
Skierowano go w środę do konsultacji publicznych. Resort edukacji chce, aby znowelizowane rozporządzenie obowiązywało od 1 września 2022 r.
W środę skierowano też do konsultacji publicznych projekt nowelizacji rozporządzenia ministra edukacji i nauki w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego dla liceum ogólnokształcącego, technikum oraz branżowej szkoły II stopnia. W nim również zaproponowano zmiany dotyczące podstawy programowej przedmiotu edukacja dla bezpieczeństwa (m.in. wprowadzenie szkolenia strzeleckiego) oraz wyodrębnienie podstawy programowej dla języka niemieckiego, jako języka mniejszości narodowej.
W podstawie programowej opisane jest, co uczeń powinien umieć z danego przedmiotu po określonym etapie edukacyjnym. Programy nauczania i podręczniki muszą być z nią zgodne. Nauczyciel ma obowiązek realizacji treści zawartych w podstawie.
Przedmiot edukacja dla bezpieczeństwa jest obowiązkowy w klasie VIII szkoły podstawowej i w klasie I szkoły ponadpodstawowej (liceum ogólnokształcące, technikum i szkoła branżowa I stopnia).
W uzasadnieniu do projektu nowelizacji podstawy programowej dla szkół podstawowych przypomniano, że cele kształcenia przedmiotu edukacja dla bezpieczeństwa w szkołach podstawowych obejmują: rozumienie istoty bezpieczeństwa państwa, przygotowanie uczniów do działań w sytuacjach nadzwyczajnych zagrożeń (katastrof i wypadków masowych), kształtowanie umiejętności z zakresu podstaw pierwszej pomocy, kształtowanie postaw indywidualnych i społecznych sprzyjających zdrowiu.
"Tragiczne doświadczenia II wojny światowej oraz ciągłe zmiany geopolityczne po jej zakończeniu, nie spowodowały gotowości niektórych państw do likwidacji wojny, jako sposobu rozwiązywania konfliktów między sobą. Wzrastające zagrożenie bezpieczeństwa państwa wymaga uzupełniania celów kształcenia i treści nauczania przedmiotu edukacja dla bezpieczeństwa o kwestie związane z obronnością państwa, nabyciem umiejętności strzelectwa oraz przygotowaniem uczniów do radzenia sobie z zagrożeniami wywołanymi działaniami wojennymi oraz podstawami ratownictwa" - czytamy w uzasadnieniu.
Podano w nim także, że zaprojektowane zmiany w podstawie programowej dla przedmiotu edukacja dla bezpieczeństwa w przypadku szkoły podstawowej, zostały przygotowane z uwzględnieniem aktualnej liczby godzin zajęć tego przedmiotu oraz przy założeniu maksymalnego wykorzystania odpowiednich treści dotychczasowej podstawy programowej tego przedmiotu (na przykład w zakresie pierwszej pomocy czy reakcji na zagrożenia), aby następnie wskazać dodatkowe obszary działania w różnych sytuacjach zagrożenia, w tym kryzysowego i wojennego.
Zgodnie z proponowaną zmianą podstawy programowej dla przedmiotu edukacja dla bezpieczeństwa, zajęcia powinny podkreślić specyfikę działania w sytuacji zagrożenia wojennego. W przypadku szkoły podstawowej, zajęcia z tego zakresu powinny być przeprowadzane w większej części w formie teoretycznej, ze stopniowym wprowadzaniem elementów praktycznych.
Zgodnie z projektem zakres nauczania podstaw pierwszej pomocy zostanie uzupełniony o znajomość zasad pierwszej pomocy w sytuacji wystąpienia zagrożenia z użyciem broni konwencjonalnej, a edukacja zdrowotna ma być zastąpiona przez edukację obronną obejmującą wymagania z zakresu: terenoznawstwa, cyberbezpieczeństwa w wymiarze wojskowym, przygotowania do szkolenia strzeleckiego.
W ramach terenoznawstwa uczeń ma poznać podstawy orientowania się w terenie, w tym nauczyć się wskazywać kierunki stron świata za pomocą np. kompasu, busoli, GPS oraz orientować się w terenie przy pomocy charakterystycznych przedmiotów terenowych. Ma też umieć nauczyć się używać różnych rodzajów map do orientacji w terenie. W podstawie wskazano, że zajęcia z terenoznawstwa powinny odbywać się w terenie.
W ramach przygotowania do szkolenia strzeleckiego - przy wykorzystaniu plansz, jak również różnego rodzaju replik broni lub broni ćwiczebnej - uczeń ma poznać zasady bezpiecznego i efektywnego posługiwania się bronią strzelecką, podstawowe części składowe broni strzeleckiej, a także poznać postawy strzeleckie. Uczeń ma się też nauczyć prawidłowo zgrywać przyrządy celownicze, regulować oddech w czasie składania się do strzału oraz ściągać język spustowy.
Jak zaznaczono w uzasadnieniu do projektu "uwzględnienie w podstawie programowej dla przedmiotu edukacja dla bezpieczeństwa nowego obszaru treści związanych z kształtowaniem postaw obronnych wymaga rezygnacji z wybranych treści nauczania obecnych w aktualnej podstawie programowej dla tego przedmiotu". Wskazano, że zagadnienia służące kształtowanie postaw indywidualnych i społecznych sprzyjających zdrowiu są również uwzględnione w podstawie programowej innych przedmiotów takich jak: wychowanie fizyczne, biologia czy wychowanie do życia w rodzinie, a także są ujęte w programach wychowawczo-profilaktycznych szkół.
W projekcie zawarto też zmiany w zakresie nauczania w szkołach podstawowych języka niemieckiego, jako języka mniejszości narodowej. Są one konsekwencją znowelizowania w lutym br. przez ministra edukacji i nauki rozporządzenia w sprawie warunków i sposobu wykonywania przez przedszkola, szkoły i placówki publiczne zadań umożliwiających podtrzymywanie poczucia tożsamości narodowej, etnicznej i językowej uczniów należących do mniejszości narodowych i etnicznych oraz społeczności posługującej się językiem regionalnym. Zgodnie z nim od 1 września 2022 r. zmniejszona zostaje liczba godzin nauczania języka niemieckiego, jako języka mniejszości narodowej, z trzech godzin tygodniowo do godziny tygodniowo.
"W projekcie w zakresie podstawy programowej dla przedmiotu język mniejszości narodowej – język niemiecki w przypadku szkoły podstawowej zawarto podstawowe umiejętności, konieczne do opanowania języka ojczystego literackiego, podstaw gramatyki oraz rozumienia prostych tekstów literackich i innych tekstów kultury kształtujących poczucie tożsamości narodowej" - czytamy w uzasadnieniu. (PAP)
Autorka: Danuta Starzyńska-Rosiecka
dsr/ mir/
