MEN dokonało istotnych zmian przepisów, by wspomóc szkoły w pracy z uczniami przybywającymi z zagranicy - zaznacza resort. Przypomina, że samorządy mogą m.in. tworzyć dla nich w szkołach oddziały przygotowawcze i organizować dodatkową naukę języka polskiego.
"MEN w ostatnim czasie dokonało istotnych zmian przepisów, by wspomóc szkoły w pracy z uczniami przybywającymi z zagranicy, zarówno cudzoziemcami, jak i obywatelami polskimi powracającymi do Polski" - czytamy w komunikacie opublikowanym w piątek na stronie internetowej resortu edukacji.
Przypomniano w nim, że od 1 września 2017 r. umożliwiono organom prowadzącym szkoły publiczne i niepubliczne tworzenie oddziałów przygotowawczych dla osób przybywających z zagranicy. Do oddziału przygotowawczego może zostać zakwalifikowany uczeń w przypadku stwierdzenia, że ma on trudności adaptacyjne związane z różnicami kulturowymi lub ze zmianą środowiska edukacyjnego. Chodzi o problemy związane z m.in. wcześniejszym kształceniem za granicą lub zaburzenia komunikacyjne, związane z nieznajomością lub słabą znajomością języka polskiego. Oddział przygotowawczy może być utworzony również w trakcie roku szkolnego.
"Celem wprowadzonych rozwiązań jest umożliwienie szybkiego i efektywnego włączenia tych uczniów do polskiego systemu oświaty, wprowadzenie ułatwień w adaptacji ucznia do nowych warunków nauki, uzyskanie szybkiej i efektywnej nauki języka polskiego, w tym języka specjalistycznego, niezbędnego do aktywnego udziału w zajęciach z poszczególnych przedmiotów nauczania w istniejących w szkole klasach regularnych, a tym samym – pełne włączenie i zintegrowanie uczniów z polskim systemem oświaty. Dlatego też czas nauki ucznia w oddziale przygotowawczym został ograniczony do roku szkolnego, w którym uczeń został przyjęty do oddziału, przy czym istnieje możliwość skrócenia lub wydłużenia okresu nauki, ale nie więcej niż o jeden rok szkolny" - wyjaśniono w komunikacie.
"Ponadto dla uczniów przybywających z zagranicy szkoła organizuje bezpłatną naukę języka polskiego w formie dodatkowych zajęć lekcyjnych z języka polskiego. Takie zajęcia są prowadzone indywidualnie lub w grupach w wymiarze pozwalającym na opanowanie języka polskiego w stopniu umożliwiającym udział w obowiązkowych zajęciach edukacyjnych, nie niższym niż dwie godziny lekcyjne tygodniowo. Jednocześnie uczeń przez 12 miesięcy może korzystać także z dodatkowych zajęć wyrównawczych z przedmiotów nauczania, jeśli taką potrzebę stwierdzi nauczyciel prowadzący. Łączny wymiar dodatkowych zajęć z języka polskiego i dodatkowych zajęć wyrównawczych nie może przekroczyć 5 godzin w tygodniu. Z tych zajęć mogą także korzystać uczniowie oddziału przygotowawczego" - przypomina MEN.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, ucznia-cudzoziemca może wspierać w szkole osoba zatrudniona w charakterze pomocy nauczyciela, władająca językiem kraju pochodzenia ucznia – przez 12 miesięcy.
W przepisach zapisano także ułatwienia na egzaminach zewnętrznych dla uczniów-cudzoziemców oraz dla uczniów kształcących się wcześniej za granicą. Z myślą o uczniach-cudzoziemcach niedostatecznie znających język polski, polską kulturę i tradycję oraz krótko uczęszczających do polskiej szkoły przygotowywane są arkusze egzaminacyjne dostosowane do ich możliwości. Mogą też oni korzystać ze słowników dwujęzycznych. Mają też wydłużony czas pisania egzaminu.
"Jeśli uczeń, obywatel polski w roku szkolnym, w którym przystępuje do egzaminu, był objęty pomocą psychologiczno-pedagogiczną w szkole ze względu na trudności adaptacyjne związane z wcześniejszym kształceniem za granicą, zaburzenia komunikacji językowej lub sytuację kryzysową lub traumatyczną, może do niego przystąpić w warunkach dostosowanych do jego potrzeb edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych wynikających odpowiednio z rodzaju tych trudności, zaburzeń lub sytuacji kryzysowej lub traumatycznej, na podstawie pozytywnej opinii rady pedagogicznej" - czytamy w komunikacie.
MEN przypomina także, że uczniowie przybywający do Polski z obcego systemu edukacji nie muszą nostryfikować świadectw uzyskanych za granicą. Wyjątkiem są szkoły policealne, do których są przyjmowani słuchacze na podstawie dokumentu stwierdzającego posiadanie wykształcenia średniego, które musi być uznane lub potwierdzone.
Dla uczniów cudzoziemców, podlegających obowiązkowi szkolnemu, placówka dyplomatyczna lub konsularna kraju ich pochodzenia, działająca w Polsce albo stowarzyszenie kulturalno-oświatowe danej narodowości mogą organizować w szkole, w porozumieniu z dyrektorem szkoły i za zgodą organu prowadzącego, naukę języka i kultury kraju pochodzenia. Szkoła ma udostępnić nieodpłatnie pomieszczenia i pomoce dydaktyczne. Koszty związane z zatrudnieniem nauczyciela i koszty podręczników pokrywa organizujący naukę.
Na zadania związane z kształceniem uczniów przybywających z zagranicy samorządom przysługują dodatkowe środki z subwencji oświatowej. W algorytmie podziału subwencji przewidziano dodatkowe wagi (czyli mnożniki zwiększające kwotę z subwencji przeznaczoną na jednego ucznia) obejmujące uczniów korzystających z dodatkowej nauki języka polskiego. Zgodnie z rozporządzeniem ministra edukacji w sprawie sposobu poddziału subwencji w 2018 r. jest to waga P-41 o wartości 1,5, czyli zwiększająca kwotę na jednego ucznia o 150 proc.
Resort edukacji zwraca też uwagę na organizowany corocznie konkurs na realizację zadań publicznych "Wspieranie inicjatyw edukacyjnych w szkolnym środowisku wielokulturowym". Jednym z celów konkursu w 2017 r. było dofinansowanie projektów na rzecz przygotowania nauczycieli i środowiska szkolnego do pracy z uczniami z doświadczeniem migracyjnym oraz wspomagających podjęcia nauki w publicznych szkołach. W ramach konkursu ministerstwo dofinansowało m.in. projekt zakładający przygotowanie materiałów dydaktycznych dla nauczycieli, w szczególności pracujących w oddziałach przygotowawczych, do pracy z dziećmi z doświadczeniem migracyjnym, w zakresie nauczania języka polskiego jako języka edukacji szkolnej. Opracowane w ramach konkursu materiały są dostępne na stronie: www.fundacjareja.eu/projekt-w-polskiej-szkole-dobiega-konca
Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji przygotowało projekt zmian w regulaminie pobytu w ośrodkach cudzoziemców. W projekcie nowelizacji rozporządzenia MSWiA proponuje, aby dzieci ubiegające się o ochronę międzynarodową mogły realizować obowiązek szkolny w ośrodkach dla cudzoziemców, w których mieszkają.
Obecnie w Polsce małoletni cudzoziemcy ubiegający się o udzielenie ochrony międzynarodowej uczęszczają do szkół, w których uczą się dzieci polskie. "Jednakże potencjalne ryzyko masowego napływu cudzoziemców, w szczególności znacznego zwiększenia się liczby dzieci w wieku szkolnym, a także pojawiające się negatywne nastawienie lokalnej społeczności do cudzoziemców ubiegających się o udzielenie ochrony międzynarodowej, rodzą konieczność poszukiwania rozwiązań, które przyczynią się do ułatwienia i ulepszenia sposobu nauczania dzieci cudzoziemskich w Polsce" - napisano w uzasadnieniu do noweli.
Pytana w piątek na briefingu o tę kwestię minister edukacji narodowej Anna Zalewska odpowiedziała: "Ministerstwo edukacji (...) jest gotowe nie tylko na przyjęcie obcokrajowców - bo przecież obcokrajowcy są w systemie edukacji - ale również na powroty. Czekamy na Polaków, którzy przyjeżdżają z dziećmi dwujęzycznymi". (PAP)
autor: Danuta Starzyńska-Rosiecka
dsr/ js/
