Tylko 15 proc. polskich szkół zatrudnia etatowo doradcę zawodowego, w większości przypadków funkcję tę pełni wyznaczony nauczyciel. Jeden na trzech szkolnych doradców zawodowych nie ma przygotowania do tej funkcji - wynika z raportu Instytutu Badań Edukacyjnych.
Około 15 proc. polskich szkół zatrudnia etatowo osobę na stanowisku doradcy zawodowego, w 80 proc. przypadków obowiązki te pełni osoba, dla której nie jest to podstawowe zadanie - wyznaczony przez dyrektora nauczyciel. 5 proc. polskich szkół w ogóle nie oferuje uczniom tego rodzaju usług. Oznacza to, że na około 13 tys. gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych tylko około 2 tys. zatrudnia doradcę etatowego. Poradnictwo zawodowe w najmniejszym stopniu realizowane jest w technikach i liceach, najlepiej sytuacja wygląda w gimnazjach i szkołach zawodowych.
Jedna na trzy osoby pełniące w szkołach funkcję doradcy zawodowego nie posiada żadnych formalnych kwalifikacji w zakresie doradztwa, w 23 proc. są to kursy i szkolenia, a w niecałych 50. proc. - przedmiotowe studia wyższe. Jeżeli już szkoła realizuje usługi z zakresu doradztwa, to w 7 proc. przypadków przeznacza się na te działania nie więcej niż jedną godzinę w ciągu roku szkolnego na klasę, a w 25 proc. - cztery godziny.
Doradca etatowy - w porównaniu z osobami łączącymi funkcje doradcy z innymi zajęciami - nie tylko poświęca na te działania więcej czasu, ale też większy odsetek uczniów danej szkoły korzysta z jego działań. Jeżeli w szkole pracuje etatowy doradca dana placówka częściej zwraca się o pomoc do innych specjalistycznych placówek jak poradnie psychologiczno-pedagogiczne, Ochotnicze Hufce Pracy oraz urzędy pracy. Szkoły zawodowe częściej niż gimnazja i licea korzystają z form wsparcia doradztwa oferowanych przez pracodawców lub ich stowarzyszenia, przy czym doradztwo w szkołach zawodowych jest bardziej "zawodowe" niż "edukacyjne".
Autorzy raportu uznali, że ważną tendencją jest coraz większa aktywność szkół wyższych jako instytucji wspierających doradztwo szczególnie w liceach i technikach. Przeważnie jest to także do pewnego stopnia prezentacja swej oferty edukacyjnej wobec potencjalnych studentów, a współpraca odbywa się za pośrednictwem akademickich biur karier.
"W obecnym systemie doradztwo nie jest traktowane jako podstawowe działanie szkoły. Wzmocnienie roli doradcy zawodowego może się odbyć na wiele sposobów: przez zwiększenie roli etatowych doradców w szkole, ale też przez włączenie doradztwa w realizację podstaw programowych, jako wspólnego działania podejmowanego przez doradców szkolnych, wychowawców, nauczycieli i rodziców" - uznali autorzy raportu.
Raport przygotował Instytut Badań Edukacyjnych - grupa socjologów, psychologów, pedagogów i przedstawicieli innych dyscyplin naukowych - promujących politykę edukacyjną opartą na faktach i szczególnie dużą rolę przywiązujących do badań, których wyniki mogą być wykorzystane w praktyce. (PAP)
aszw/ pz/
