Rekonstrukcja dźwięków przedwojennej ulicy Zamenhofa - to cel historyczno-artystycznego projektu organizowanego przez Stowarzyszenie Żydowski Instytut Historyczny w partnerstwie z Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN w Warszawie.
Przed wojną ulicą Zamenhofa jeździł tramwaj. Na rogu przy Dzielnej był Teatr Scala, a przy skrzyżowaniu z Gęsią mieściła się Fabryka Wyrobów srebrnych i platerowanych B-cia Zolberg A.i I. Zgrzyt kół na torach i dzwonki tramwajowe, odgłosy pracującej fabryki, muzyka płynąca z holu teatru; czy takie dźwięki można było usłyszeć na przedwojennej ulicy Zamenhofa?
Do końca wakacji każdy może przesłać swoje wspomnienia, zdjęcia, stare artykuły i inne archiwalia związane z tym rejonem stolicy. Na podstawie zebranych materiałów uczestnicy otwartych warsztatów edukacyjno-artystycznych zrekonstruują dźwięki przedwojennej ulicy Zamenhofa, jednej z najważniejszych części dawnej Dzielnicy Północnej.
"Tegoroczny projekt jest kontynuacją ubiegłorocznego zatytułowanego +Dźwięki ulicy Gęsiej+, ulicy, która dziś nie istnieje, bo dawna Gęsia to obecnie ul. Anielewicza, ale ze zmienionym biegiem. Ponieważ materiałów wizualnych jest zbyt mało, żeby sobie wyobrazić ten konkretny rejon miasta, to próbujemy dotrzeć do historii, spróbować jej odbioru innymi zmysłami. W tym roku jest podobnie, zaprosiliśmy wolontariuszy do zbierania materiałów, a artystów do stworzenia na ich podstawie warstwy muzycznej" - powiedziała koordynatorka projektu Ewa Budek.
Projekt składa się z kilku etapów. Pierwszy, organizowany przez Muzeum, to właśnie zbieranie przez muzealnych wolontariuszy archiwaliów na temat dawnej ulicy Zamenhofa. Zdjęcia, wycinki z gazet znalezione w domowych archiwach, jak i własne, prywatne wspomnienia można przesyłać również pod adresem zamenhof@polin.pl.
Przed wojną ulicą Zamenhofa jeździł tramwaj. Na rogu przy Dzielnej był Teatr Scala, a przy skrzyżowaniu z Gęsią mieściła się Fabryka Wyrobów srebrnych i platerowanych B-cia Zolberg A.i I. Zgrzyt kół na torach i dzwonki tramwajowe, odgłosy pracującej fabryki, muzyka płynąca z holu teatru; czy takie dźwięki można było usłyszeć na przedwojennej ulicy Zamenhofa?
Kolejną odsłoną projektu będą warsztaty edukacyjno-artystyczne we wrześniu i październiku. Znalezione i nadesłane materiały posłużą wtedy do odtworzenia dźwięków wypełniających ulicę Zamenhofa przed kilkudziesięciu laty.
Uczestnicy zostaną zaproszeni do wspólnego śpiewania z Chórem POLIN - inspiracją będą języki Dzielnicy Północnej, oraz tworzenia miejskiej instalacji z Joanną Rajkowską, autorką projektu „Pozdrowienia z Alej Jerozolimskich”, czyli palmy przy Rondzie de Gaulle’a.
Prowadzone będą także m.in. zajęcia z rekonstrukcji dźwięku, animacji poklatkowej czy wizualizacji. "Chcemy zachęcić ludzi do puszczenia wodzy fantazji i wyobrażenia sobie melodii ulicy: trzasków, świstów, chrzęstów, gwizdów - fascynującej fonosfery przedwojennego Muranowa" – dodaje Ewa Budek.
Informacje na temat rekrutacji na warsztaty zostaną opublikowane na początku lipca na stronie organizatora projektu, Stowarzyszenia Żydowski Instytut Historyczny w Polsce: szih.org.pl, a także na stronie Muzeum: www.polin.pl.
Ulica Zamenhofa była jedną z ważniejszych ulic przedwojennej Dzielnicy Północnej w Warszawie. Na początku nosiła nazwę Dzikiej, jednak w latach 30. esperantyści, chcąc uczcić swojego patrona, doktora Ludwika Zamenhofa, doprowadzili do jej przemianowania. Była to ulica pełna życia; znajdowało się przy niej kino Promień, teatr Scala, działały zakłady fotograficzne, otwierano sklepy i cukiernie. Pod numerem 19, w monumentalnym budynku XVII-wiecznych koszar, mieścił się centralny areszt śledczy. Dzisiejsza ulica Zamenhofa ma inny przebieg niż ta przedwojenna. Wcześniej ulica biegła równolegle do Nalewek, w miejscu, w którym obecnie znajduje się Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN.
Projekt “Dźwięki przedwojennej ulicy Zamenhofa” – cykl interdyscyplinarnych warsztatów edukacyjno-animacyjnych dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. (PAP)
abe/ agz/