Wicemarszałek Sejmu RP Małgorzata Gosiewska oceniła, że konferencja w Grodnie „Polacy na Białorusi od końca XIX do początku XXI wieku” jest wyjątkowa, ponieważ to jedyna stała i cykliczna konferencja naukowa poświęcona historii Polaków na Białorusi.
"Chyba nie ma obecnie i nie było wcześniej takiej konferencji, która w sposób zorganizowany, stały i cykliczny zajmowałaby się tym ważnym tematem – historią Polaków na Białorusi" – powiedziała wicemarszałek podczas zakończenia obrad historyków z Polski i Białorusi w Grodnie.
Gosiewska wskazała, że jej trwająca od wtorku wizyta w Grodnie odbywa się "przede wszystkim z powodów politycznych". "Odbyłam spotkanie z gubernatorem obwodu grodzieńskiego Uładzimirem Kraucouem, z przedstawicielem parlamentu Białorusi Leanidem Kaczyną, który jest współprzewodniczącym polsko-białoruskiej grupy parlamentarnej" – mówiła.
Jak oceniła wicemarszałek, są to "ważne spotkania, ponieważ Sejm RP uznaje potrzebę utrzymywania kontaktów parlamentarnych ze stroną białoruską".
"Z panem gubernatorem rozmawialiśmy zarówno o sprawach przyjemnych, jak np. ta konferencja, ale także o sprawach trudnych, dotyczących nauczania języka polskiego, przyjmowania dzieci do szkół z językiem polskim, jak również o obecnej sytuacji i przyszłości Związku Polaków na Białorusi, co zostało w sposób bardzo twardy i jednoznaczny w czasie tego spotkania powiedziane” – podkreśliła Gosiewska.
Kierowany obecnie przez Andżelikę Borys ZPB to organizacja uznawana przez Polskę, jednak nie przez władze w Mińsku, które zdelegalizowały ją w 2005 roku. ZPB i władze RP od lat zabiegają o jej ponowną rejestrację.
Rozmowa z gubernatorem dotyczyła także konferencji historyków. Wicemarszałek i jej organizatorzy wręczyli szefowi władz obwodowych tom "przedkonferencyjny" wydany przez Studium Europy Wschodniej UW, zawierający wszystkie wystąpienia naukowców. Rozmawiano również o tym, by kolejne konferencje zorganizować np. na uniwersytecie grodzieńskim.
Jak powiedziała wicemarszałek Gosiewska, o "nadzwyczajnym charakterze" konferencji zadecydowało kilka względów. "Tematem Polaków na Białorusi zajmują się znakomici badacze z obu stron, z Polski i Białorusi. W sprawach politycznych można się spierać, ale badacze pokazują, że nauka to obszar, w którym można prowadzić dyskusję, mając różne zdania, i nie jest to powód do konfliktu" – wskazała.
Jak oceniła, "w tematyce historycznej potrzebne są różne punkty widzenia, a polityka nie powinna wkraczać w ten obszar, bo to nie jest zadanie dla polityków".
"Przedkonferencyjne publikacje naukowe, zawierające wszystkie referaty w obu językach, trafiają do obiegu naukowego w obu krajach, co sprawia, że po tych dyskusjach pozostaje konkrety ślad" – zaznaczyła Gosiewska.
Wicemarszałek Sejmu dziękowała też za organizację konferencji konsulatowi generalnemu RP w Grodnie. "Normalnie placówki dyplomatyczne nie zajmują się organizacją konferencji naukowych, ale Grodno i pod tym względem jest obszarem wyjątkowym. Żyją tu dziesiątki tysięcy naszych rodaków i zajmowanie się tym tematem ma naprawdę specjalny sens" – oceniła.
Organizatorami są Konsulat Generalny w Grodnie, Studium Europy Wschodniej UW i ZPB. Wicemarszałek dziękowała konsulowi generalnemu Jarosławowi Książkowi, dyrektorowi Studium Europy Wschodniej UW Janowi Malickiemu i Tadeuszowi Gawinowi, honorowemu prezesowi ZPB, który odpowiadał za merytoryczne i koncepcyjne przygotowanie konferencji.
Tematem tegorocznej konferencji są dążenia niepodległościowe Polaków i Białorusinów. "Polsce udało się odzyskać niepodległość w 1918 r., Białorusinom nie. Białoruska Republika Ludowa przetrwała niedługi czas i ten projekt niepodległości białoruskiej upadł, pokonany przez wersję sowiecką" – mówił Malicki. Jak powiedział, organizatorzy chcieliby, by za rok głównym tematem konferencji była wojna polska-bolszewicka i jej konsekwencje, a w 2021 r. – traktat ryski.
"Przy okazji odnieśliśmy sukces konsularny" – zauważył z kolei konsul Książek, nawiązując do obecności na konferencji konsul generalnej Białorusi w Białymstoku Ały Fiodarawej.
Z Grodna Justyna Prus (PAP)
just/ ulb/ akl/
