Krzysztof Zanussi. Fot. PAP/S. Leszczyński
Krzysztof Zanussi zostanie 20 listopada uhonorowany nagrodą za całokształt twórczości na 43. Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Goa w Indiach - poinformowało w piątek PAP Studio Filmowe TOR z Warszawy, którego dyrektorem jest ten reżyser. Jednym z elementów programu festiwalu, który potrwa od 20 do 30 listopada, będzie też projekcja "Iluminacji" Zanussiego - dodała Anna Ostalska, specjalista ds. produkcji w Studiu Filmowym TOR.
Krzysztof Zanussi, laureat nagród m.in. na festiwalach w Wenecji i Cannes, urodził się 17 czerwca 1939 r. w Warszawie. Studiował fizykę na Uniwersytecie Warszawskim i filozofię na Uniwersytecie Jagiellońskim, wreszcie w 1966 r. ukończył studia na wydziale reżyserii łódzkiej Filmówki. Rok wcześniej zrealizował etiudę szkolną "Śmierć prowincjała", która przyniosła mu kilka ważnych nagród - m.in. na festiwalach w Wenecji, Mannheim i Moskwie.
Do najważniejszych filmów Zanussiego z lat 60. i 70. należą: "Struktura kryształu" (1969), "Za ścianą" (1971), "Iluminacja" (1972, uhonorowana główną nagrodą na festiwalu w Locarno), "Bilans kwartalny" (1974, nominowany do Złotego Niedźwiedzia w Berlinie), znakomite "Barwy ochronne" (1976), "Spirala" (1978, uhonorowana Nagrodą Jury Ekumenicznego w Cannes).
Jak tłumaczył Zanussi w 1971 r. na łamach magazynu "Film", za cel stawiał sobie to, by "charakteryzować bohaterów w sposób nieoczywisty, pozostawiając margines dla niedopowiedzenia, prymat nastroju nad akcją, a jednocześnie budować napięcie dramaturgiczne wynikające ze zderzenia racji psychologicznych, czy moralnych".
"We wszystkich filmach Zanussiego czuje się szczególnie mocno obecność autora. Nie tylko w wywodach i beletrystyce (...) lecz także, a może przede wszystkim, w manipulowaniu planami, obrazami, które często wynikają nie z logiki opowieści, lecz z logiki myślenia autora. Chodzi (...) o te momenty, gdzie - między wierszami, między obrazami - słyszy się jego głos, widzi się bieg jego myśli, czuje puls emocji" - pisał Aleksander Jackiewicz w miesięczniku "Kino" (1981, nr 1).
W latach 80. Zanussi zrealizował m.in. filmy: "Constans" (1980, Nagroda Jury w Cannes) i "Kontrakt" (1980). Wyreżyserował też filmy produkcji międzynarodowej, m.in. brytyjsko-włoskie "Z dalekiego kraju" (1981, z Samem Neillem i polskimi aktorami w obsadzie) oraz uhonorowany Złotym Lwem w Wenecji polsko-niemiecko-amerykański "Rok spokojnego słońca" (1984).
Szczególne miejsce w reżyserskim dorobku Zanussiego zajmują ponadto "Cwał" (1995), "Życie jako śmiertelna choroba przenoszona drogą płciową" (2000) i "Persona non grata" (2005).
W ostatnich latach artysta wyreżyserował filmy "Czarne słońce" - wspólną produkcję Francji i Włoch z Valerią Golino w roli głównej (2007), i komedię "Serce na dłoni" (2008), w której zagrali m.in. Bohdan Stupka, Marek Kudełko, Szymon Bobrowski i piosenkarka Dorota "Doda" Rabczewska.
Zanussi to także doświadczony producent filmowy. Od 1979 r. jest dyrektorem i kierownikiem artystycznym Studia Filmowego TOR w Warszawie. Wykładał na wielu uczelniach filmowych, m.in w łódzkiej Filmówce i w National Film School w Wielkiej Brytanii.(PAP)
jp/ ls/ bk/
