Gen. Stanisław Maczek. Źródło: Wikipedia Commons
W ambasadzie RP w Brukseli odbył się pokaz filmów wyprodukowanych przez Muzeum Historii Polski przybliżających postać generała Stanisława Maczka, dowódcy 1. Dywizji Pancernej. "Gen. Maczek jest nie tylko bohaterem Belgii, ale Francji, Holandii i Polski" - powiedział ambasador Polski w Belgii Artur Orzechowski.
W 1939 roku dowodzona przez Maczka 10. Brygada Kawalerii skutecznie osłoniła przed Niemcami Armię „Kraków”. W wyzwalanych pod jego dowództwem miejscowościach Francji i Belgii, a szczególnie w holenderskiej Bredzie, pamięć o nim jest żywa do dziś. Stanisław Maczek – jedyny polski generał, który podczas II wojny światowej nie przegrał żadnej bitwy – to postać nietuzinkowa, lecz w Polsce wciąż mało znana.
Dokument Rafała Geremka „Niepokonany. Opowieść o generale Stanisławie Maczku” jest próbą uporządkowania najważniejszych wydarzeń i ciekawostek z życia dowódcy 1. Dywizji Pancernej. Reżyser, podążając śladami Maczka m.in. po dzisiejszej Ukrainie, Francji, Szkocji i Holandii, podjął nie lada wyzwanie przeniesienia na ekran 102 lat życia bohatera. Wspomnienia rodziny generała i ostatnich żyjących spośród jego podkomendnych umiejętnie uzupełnił zdjęciami i filmowymi relacjami z europejskich archiwów.
Film pokazuje też dramat żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie – ludzi walczących o wolność Polski przez sześć lat i często po zakończeniu tej walki niemogących do powrócić do ojczyzny. Taki też był los samego generała Maczka, który po wojnie zamieszkał w Edynburgu i pracował m.in. jako barman. Całość, przeplatana scenami fabularnymi z udziałem aktora Redbada Klynstra-Komarnickiego w roli gen. Maczka, nie tylko daje szerokie spojrzenie na militarne dokonania 1. Dywizji Pancernej, lecz także pozwala poznać jej dowódcę jako człowieka prawego, bardzo rozsądnego, a jednocześnie nadzwyczaj pogodnego i skromnego.
"Gen. Maczek jest nie tylko bohaterem Belgii, ale Francji, Holandii i Polski, czterech państw. W tym roku świętowaliśmy w styczniu 97. urodziny ostatniego żyjącego w Belgii żołnierza Maczka, Jana Brzeskiego. Film, wyreżyserowana przez Rafała Geremka, warto pokazywać na całym świecie, a szczególnie w tych miejscach, które są związane z generałem. To też inicjatywa Muzeum Historii Polski" - powiedział PAP ambasador RP w Królestwie Belgii Artur Orzechowski.
Jak dodał, film pokazuje, że Maczek był humanistą, która stał się później żołnierzem. "To jego humanistyczne i humanitarne podejście do swoich żołnierzy, ludność w miastach, które wyzwalali jego żołnierze, to jest coś, co jest jego znakiem firmowym" - dodał Orzechowski.
Geremek powiedział PAP, że Maczek był jednym z najlepszych dowódców polskich podczas II wojny światowej. "Był człowiekiem skromnym, mało opowiadał o swoich wojennych przygodach, o tym co przeszedł. Jego życiorys tymczasem to gotowy scenariusz na film akcji. Pomyślałem więc, że warto o nim zrobić film" - dodał.
Drugi pokazany film w ambasadzie to "Marian na wojnie. Animowana historia Mariana Walentynowicza". Najbardziej znane postaci, które wyszły spod jego ołówka – zwierzaki wymyślone przez Kornela Makuszyńskiego – to koziołek Matołek i małpka Fiki-Miki.
Niewiele osób wie, że ilustrator słynnych bajek służył także jako korespondent wojenny w 1. Dywizji Pancernej gen. Stanisława Maczka. To, co widział, nie tylko opisywał, lecz rysował. Pozostawione przez niego grafiki, dokumentujące szlak bojowy dywizji generała Maczka, stały się inspiracją do stworzenia animowanej miniatury o wojennych losach samego Walentynowicza.
10-minutowa animacja w przystępny sposób przybliża najważniejsze wydarzenia z dziejów 1. Dywizji Pancernej. Film jest znakomitą pomocą edukacyjną dla nauczycieli pracujących z dziećmi i młodzieżą w wieku 10–14 lat i stanowi interesujący punkt wyjścia do rozmowy o historii Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie.
Z Brukseli Łukasz Osiński (PAP)
luo/ sp/
