Film “1916: Irlandzki zryw”. Źródło: Dom Spotkań z Historią
Ta walka ocali duszę Irlandii - m.in. te słowa jednego z liderów powstania wielkanocnego cytowane są w filmie "1916: Irlandzki zryw" ("1916: The Irish Rebellion"). Dokument pokazano we wtorek w Warszawie. W tym roku przypada 100. rocznica powstania w Dublinie.
Projekcja, współorganizowana przez Ambasadę Irlandii, odbyła się w Domu Spotkań z Historią. Wziął w niej udział ambasador Irlandii Gerard Keown.
Powstanie wielkanocne, podczas którego proklamowano utworzenie Republiki Irlandii, trwało w Dublinie od 24 do 30 kwietnia 1916 r. Uczestników zrywu pokonała brytyjska armia. Przywódcy powstania, wśród nich Patrick Pearse, James Connolly i Thomas James, zostali skazani na karę śmierci i straceni przez Brytyjczyków.
W dokumencie "1916: Irlandzki zryw" (reż. Ruan Magan) przypomniano, że choć początkowo powstańcy nie mieli poparcia ze strony większości Irlandczyków, później uznani zostali za bohaterów, a ich decyzje i czyny za takie, które wywarły ogromny wpływ na irlandzką walkę o niepodległość.
"Wielkanoc 1916 roku – w Dublinie wybucha powstanie zorganizowane przez niewielką grupę Irlandczyków przeciwko Imperium Brytyjskiemu. I chociaż powstanie ponosi klęskę militarną, staje się inspiracją do dalszej walki o niepodległość Irlandii i ma wpływ na ruchy niepodległościowe w imperiach kolonialnych" - podkreślono w zaproszeniu na pokaz.
Wydarzenia sprzed stu lat ukazano w filmie w szerszym kontekście – historycznym, politycznym i kulturowym, a materiały archiwalne i współczesne uzupełniają rozmowy z historykami.
Cytowane są też wspomnienia świadków wydarzeń oraz rodzin przywódców zrywu, m.in. wdowy po Thomasie Clarke'u, według której jedna z ostatnich wypowiedzi męża, na krótko przed egzekucją, dotycząca skutków powstania, brzmiała: "Ta walka ocali duszę Irlandii. (...) Irlandia nigdy już się nie ugnie".
W filmie przypomniana została m.in. postać Constance Markiewicz. Irlandzka działaczka niepodległościowa i społeczna, która należała do grona przywódców powstania wielkanocnego, była żoną Polaka hr. Kazimierza Dunin-Markiewicza.(PAP)
jp/ gma/
