Do przesilenia majowego doprowadziło kilka przyczyn, m.in. osobowość Piłsudskiego, polaryzacja życia politycznego oraz stosunkowo niska kultura polityczna. W maju 1926 r. nastąpiło ich apogeum – wskazał historyk prof. Krzysztof Kawalec w trakcie debaty poświęconej zamachowi majowemu.
95 lat temu, 12 maja 1926 r., marszałek Józef Piłsudski na czele wiernych mu oddziałów wystąpił przeciwko rządowi Wincentego Witosa. Trzydniowe walki na ulicach Warszawy przeszły do historii jako zamach majowy. Jego wynikiem było ustąpienie prezydenta, dymisja rządu i ukształtowanie się nowego systemu politycznego.
Stosunek Berlina i Moskwy do zamachu majowego był podobny. Obie stolice zakładały, że im większy nieporządek i słabość państwa polskiego, tym lepiej. Pamiętajmy, że przed zamachem majowym Polska znajdowała się w sytuacji bardzo silnego kryzysu, również finansowego – mówi PAP dr Krzysztof Rak, autor książki „Piłsudski między Stalinem a Hitlerem”. 95 lat temu, 12 maja 1926 r., marszałek Józef Piłsudski na czele wiernych mu oddziałów podjął marsz na Warszawę, który przeszedł do historii jako zamach majowy.
Towarzystwo Opieki nad Ociemniałymi zostało 100 lat temu założone przez Matkę Elżbietę Różę Czacką, która 12 września będzie beatyfikowana. Jego działalność przywraca osobom ociemniałym miejsce w życiu społecznym - powiedział PAP prezes zarządu Towarzystwa Opieki nad Ociemniałymi Paweł Kasprzyk.
W trakcie prac nad kształtem Konstytucji marcowej rozważano trzy modele. Zastanawiano się nad amerykańskim, ludowym oraz francuskim modelem parlamentaryzmu – wskazał w trakcie debaty poświęconej Konstytucji marcowej prof. Grzegorz Nowik, historyk i zastępca dyrektora ds. naukowych Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku.
Przy bardzo złożonej sytuacji wewnętrznej wypracowanie kompromisu ustrojowego z 1921 r. było wielkim sukcesem całej elity politycznej. Chyba nigdy przedtem ani potem nastroje w Polsce nie były tak dobre – mówi PAP prof. Włodzimierz Mędrzecki, historyk z Instytutu Historii PAN.
Sejm przyjął we wtorek przez aklamację uchwałę ws. upamiętnienia 100. rocznicy konstytucji marcowej. Sejm "składa hołd jej twórcom i uznaje, że założenia konstytucji z 17 marca 1921 roku stanowią do dzisiaj trwały element polskiego ładu ustrojowego" - głosi uchwała.
Podpisany 18 marca 1921 r. traktat kończył wojnę polsko-bolszewicką i wyznaczał granice państwa polskiego na wschodzie. Będąc jednym z ważniejszych dokumentów okresu międzywojennego dla Europy Środkowej i Wschodniej, wpłynął na charakter terytorialny, polityczny, etniczny i kulturowy odradzającej się RP, usankcjonował granice Białorusi i Ukrainy, a także poruszał – w niespotykanej dotąd skali w prawie międzynarodowym – kwestie restytucji i repatriacji polskich dóbr kultury zagrabionych na przestrzeni dwóch stuleci przez carską Rosję.
Wojna polsko-bolszewicka oczywiście zajmowała pierwsze strony gazet w roku 1920. Jesienią i na przełomie 1920 i 1921 r. czasopisma przedstawiały szczegóły propozycji pokojowych, w tekstach publicystycznych analizowano mniej lub bardziej dokładnie założenia przyszłego traktatu, skład delegacji i stanowiska jej członków.